Tramp Putinlə görüşə hazırlaşır - Ukrayna üzrə nümayəndə isə belə sözlər danışır...
Elşən Manafov: “Rusiya Tramp iqtidarının düşündüyü kimi hər hansı müddətə barışıq...”
ABŞ-nin yeni seçilmiş prezidenti Donald Tramp yanvarın 9-da qubernatorlarla görüşdən əvvəl Mar-a-Laqo (Florida ştatı) şəhərindəki iqamətgahında Rusiya prezidenti ilə görüşün hazırlandığını bildirib. O, əlavə edib ki, yanvarın 20-də andiçmə mərasimindən sonra bütün görüşləri keçirməyi planlaşdırır.
Elə bu günlərdə Trampın Ukrayna üzrə təyin etdiyi xüsusi nümayəndəsi Keyt Kelloq dedi ki, Ukraynada müharibəni inauqurasiyadan sonra 100 günə bitirmək fikrindəyik, Putinlə razılaşmaq xatirinə müharibəni dayandırmaq barədə düşünmürük.
Belə vəziyyətdə Trampın Putinlə görüşü bir nəticə verə bilərmi? Trampın nümayəndəsi deyib ki, biz heç də Putinlə razılaşmaq xatirinə müharibəni dayandırmaq fikrində deyilik. Bu, o deməkdir Putinlə barışıq xatirinə müharibəni qurtarmaq hədəf deyil. O baxımdan, belədə Putinlə Trampın görüşü nə verəcək?
“Müharibənin uzanması ABŞ-ın yeni hakimiyyətinin nə siyasi, nə iqtisadi, nə də maliyyə maraqlarına uyğundur”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən politoloq Elşən Manafov bununla bağlı bir sıra məqamlara toxundu: “Trampın inauqurasiya mərasimi baş tutandan bir qədər sonra onun milli təhlükəsizlik məsələləri üzrə köməkçisi Putinlə görüşün keçiriləcəyini istisna etməyib. Rusiya öz tərəfindən belə bir dialoqa həmişə hazır olduğunu bildirib. Lakin, Rusiya ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə baş tutacaq danışıqlarda belə, yenə əvvəllər irəli sürdüyü şərtləri bir daha danışıqlarda maraqlı olan tərəflərin diqqətinə çatdırmağı düşünür. Əvvəla, Rusiya Qərbin, xüsusilə Tramp iqtidarının düşündüyü kimi hər hansı müddətə barışıq müqaviləsi deyil, sülh müqaviləsinin imzalamasında maraqlıdır. Digər tərəfdən, Rusiya hazırda cəbhədə olan vəziyyətin və tərəflərin müharibəni davam etdirmək üçün resurslarının nəzərə alınmasını təklif edir. Burada isə vəziyyət bəllidir və əlbəttə, Ukraynanın xeyrinə deyil. Bunu Tramp iqtidarı da gözəl anlayır və bu mənada müharibənin və eskalasiyanın uzanması ABŞ-ın yeni hakimiyyətinin nə siyasi, nə iqtisadi, nə də maliyyə maraqlarına uyğundur. Əvvəla, Tramp seçkilərdə qalib gələrsə, dərhal Rusiya ilə müharibənin dayandırılacağı ilə bağlı vədlər vermişdi. Deməli, vədi tutmağın vaxtı çatıb. Müharibənin davam etdirilməsi Tramp administrasiyasına iqtisadi baxımdan da əlverişli deyil. Tramp, əsası1823-ci ildə qoyulmuş "Monro doktrinasının" həyata keçirilməsində maraqlıdır. Bu konsepsiya Amerikanın amerikalılara aid olması prinsiplərini özündə ehtiva edir. Çinin son 10 ildə Kanada iqtisadiyyatına qoyduğu xərclər onun bu ölkənin iqtisadiyyatında çəkisinin artmasına gətirib çıxarıb ki, bu da Çinlə ticari rəqabətdə olan ABŞ-ı narahat edir. Bu tendensiyanın qarşısının alınması ABŞ-dan xarici, ticari, diplomatik fəallıq tələb edir. Üstəlik, Rusiyanın Arktikada artan rolu da Qrenlandiyanı ələ keçirmək istəyən Trampın xeyrinə deyil. Ukraynanın Qərb vasitəsilə apardığı məlum müharibə Tramp üçün onu bataqlığa sürükləyən siyasi faktora çevrilib. Odur ki, Kanada, Qrenlandiya və Panama kimi böyük layihələrə malik olan Trampa Rusiya ilə sövdələşmə geoiqtisadi məzmunlu layihələrin icrası üçün sakitləşdirmə və ya çəkindirmə amilləri olaraq lazımdır. Tramp "ütülənmiş" siyasətçilərdən deyil. O, ABŞ-ı yenidən böyük edəcəyini vəd edib. Böyük pullar isə həmişə sakitlik tələb edir. Tramp bu baxımdan ideya və diplomatiyanı böyük pulların tələb etdiyi hədəflərə yönəltmək üçün qeyri-adekvat addımlar ata biləcək siyasətçilərdəndir”.
Vidadi ORDAHALLI
