Fransa antisemitizm və islamofobiya girdabında - bu ölkə dünya üçün təhlükəyə çevrilir...
Əli Mustafa: “Fransada antisemitizmin kökləri əslində göründüyündən daha dərindir”
Fransada son bir ayda antisemitizm aktlarının sayı, demək olar ki, 1200-ə çatıb və 490-dan çox insan saxlanılıb. Son bir ayda antisemitizm əsasında 500-dən artıq vandalizm hadisəsi qeydə alınıb.
Oktyabrın 7-dən bəri Parisdə və onun ətrafında 257 antisemitizm aktı baş verib. Fransanı antisemitizm dalğası bürüyüb. Fransada daim mövcud olan bu problem Yaxın Şərqdə müharibənin başlamasından sonra daha geniş vüsət alıb. Fransa şəhərlərində divarlarda “yəhudilərə ölüm” yazıları, svastika işarələri çoxalır. Ölkədə antisemitizmin görünməmiş həddə çatması ən yüksək ölkə rəsmiləri tərəfindən etiraf olunur. Ötən həftə Paris metrosunda yerli sinaqoqun ravvinlərindən biri hücuma məruz qalıb. Ancaq baş verənlər yalnız Yaxın Şərqdə başlamış müharibə ilə bağlı deyil, Fransada antisemitizmin kökləri daha dərindir. Problem ondadır ki, Fransa cəmiyyətinin, dövlətinin özündə qeyri-tolerant tendensiya getdikcə güclənir. Bu gün yəhudilərə qarşı antisemitizm dalğası varsa, bundan əvvəl ərəblərə qarşı belə münasibət var idi. Bu il iyunun 27-də Fransanın Nanter şəhərində polis tərəfindən əlcəzairəsilli Nael adlı 17 yaşlı yeniyetmə qətlə yetirilib. Bu, 2023-cü ildə Fransada yol polisi tərəfindən öldürülən ikinci şəxsdir. Ötən il isə eyni hadisə səbəbindən 13 nəfər öldürülüb. Bir sözlə, Fransada islamofobiya, antisemitizm baş alıb gedir. Deməli, bu ölkədə millətçilik, şovinizm, irqçilik o qədər dərin kök atıb ki, özlərindən olmayan heç kimi bəyənmirlər. Nə müsəlmanları, nə yəhudiləri, nə də digər millətləri. Bütün bunlar Fransa cəmiyyətinin getdikcə dünya üçün bir təhlükə mənbəyinə cevrildiyini göstərir. Bir yanda islamofobiya, o biri yanda antisemitizm.
“Həm antisemitizm, həm də islamafobiya bu dövlətə xas bir xüsusiyyətdir”
Sözügedən məsələ ilə bağlı “Bakı-Xəbər”ə açıqlama verən Demokratik Dəyişim Partiyası Təşkilat Komitəsinin sədri Əli Mustafa hesab edir ki, Fransada antisemitizmin kökləri əslində göründüyündən daha dərindir: “Ümumiyyətlə, İsrail dövləti elan olunana qədər ən çox antisemitizm çağrışları Avropada səslənirdi. Fransa isə bu sahədə daha öncül yerə sahib idi. O cümlədən, İsveçrədə, İspaniyada belə hallar az olmayıb. İspaniyada yəhudilər sıxışdırılanda Osmanlı dövləti onlara sığınacaq verdi. O baxımdan, necə deyərlər, İspaniyada antisemitizm “ənənəsi” var. İndi də İsrailin HƏMAS-a qarşı aşırı güc tətbiq etməsindən sonra antisemitizm yenidən güclənib. Xüsusən də çoxsaylı mülki vətəndaşın, uşaqların həlak olması prosesə daha çox təsir göstərir. Bu, əsasən də Fransadakı antisemitizm üçün, necə deyərlər, bəhanədir. Bu, antisemitizmi daha da şiddətləndirir. İslamofobiyaya gəldikdə isə, Fransa bununla bağlı öncül yerdədir. Avropada, əsasən də Fransada islamofobiya son 100 ildə ən çox müşahidə etdiyimiz bir haldır. Həm antisemitizm, həm də islamofobiya Fransaya xas bir xüsusiyyətdir. Fransa cəmiyyəti liberal olduğu üçün hər cür təmayülə açıqdır. Deməyim odur ki, Fransada belə hallar, ənənələr var. Müsəlman miqrantların ən çox təqibə, diskriminasiyaya məruz qaldığı ölkə Fransadır. Fransa özünü nə qədər sivil, demokratik ölkə kimi göstərsə də, əslində elə deyil. Orada kənardan gələnlərə, fransız olmayanlara nifrət, yuxarıdan aşağı baxmaq kimi hallar var. Bu onu göstərir ki, millət nə qədər kübardır, mənəvi, mədəni cəhətdən zəngindirsə, bir o qədər tolerant, səbrli olur. Əgər bir millət digər millətlərə qarşı aqressivdirsə, deməli heç də təqdim olunduğu qədər mədəni deyil. O baxımdan bütün bunlar Fransa cəmiyyətinin neqativlərini ortaya çıxarır. Bu gün Cənubi Qafqazda bütün vəhşilikləri törədən, faşizmin ən klassik örnəyi olan ermənilərə dəstək verməyin özü də məhz Fransanın mədəniyyət qüsurudur. Bax, budur Fransanın əsl siması, fransız cəmiyyətin mahiyyəti”.
Vidadi ORDAHALLI
