Milli həmrəylik Azərbaycanı dünyanın ən qüdrətli ölkələrindən birinə çevirir
Müasir dünyada qloballaşma şəraitində həmrəylik məsələləri bütün ölkələr üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Əsl həmrəylik təkcə xarici fəaliyyət tərzinin təzahürü deyil, həm də insanın emosional, iradi və intellektual cəhətlərinin nümayişidir. İnsanın yaradıcılığa təbii cazibəsi həmrəyliyin yaranması üçün mühüm motivdir.
Həmrəyliyin yaranmasına təsir edən səbəblər və amillər çox müxtəlifdir. Lakin dərin, həqiqi həmrəyliyin formalaşması üçün insanlar arasında qarşılıqlı hörmət amili, milli maraqlar məsələsi kimi faktorlar mühüm rol oynayır.
Birlik, həmrəylik, şanlı Zəfər tarixi Azərbaycanda yaşayan bütün xalqları daha sıx birləşdirir
Həmrəyliyin inkişafı fərdin ictimai şüurunun səviyyəsi ilə müəyyən edilir. Əgər ictimai şüurun yüksəlişi və insan inkişafının lazımi dərəcəsi yoxdursa, deməli, həqiqi həmrəylik də yoxdur. Belə halda istənilən cəmiyyətin tənəzzülü də qaçılmaz hesab olunur.
Bu cür həmrəyliyə malik olmayan ölkələrin süqutu da qaçılmazdır. Onlar kənar qüvvələrin təsiri ilə ərazi itkilərindən tutmuş digər formalarda itkilərə məruz qalırlar. Amma əks halı yaşayan ölkələrdə vəziyyət fərqlidir. Azərbaycan bunun ən yaxşı nümunələrindən biridir. Məhz bütün azərbaycanlıların həmrəyliyi ərazi bütövlüyümüzün bərpasında, Ermənistanın işğalına son qoyulmasında mühüm rol oynadı. Məsələnin bu tərəfinə nəzər salan Prezident İlham Əliyev inaqurasiya mərasimində çıxışı zamanı mühüm fikirlər səsləndirdi: “Azərbaycanda yaşayan bütün xalqlar vahid, mehriban ailə kimi yaşayır. Bizim birliyimizi pozmaq istəyənlər nə qədər cəhd göstərsələr də buna nail ola bilməyiblər və heç vaxt nail ola bilməyəcəklər. Çünki biz hamımız bir amal uğrunda birləşmişik. Biz hamımız şəhidlər vermişik, qan tökmüşük. Erməni işğalçılara qarşı sinəmizi qabağa verib döyüşə getmişik. Bu birlik, bu həmrəylik və bu şanlı Zəfər tarixi Azərbaycanda yaşayan bütün xalqları daha da sıx birləşdirir və bu da əsas vəzifələrdən biri kimi qarşıya qoyulur. Deyə bilərəm ki, bu sahədə çox böyük tarixi nailiyyətlər var, baxmayaraq ki, müxtəlif istiqamətlərdən bu birliyi pozmaq, bizim aramıza girmək, təxribat xarakterli uydurmaları ortaya atmaq cəhdləri kifayət qədər çox olub və olacaq. Çünki bizi istəməyən qüvvələr, bizim gücümüzü qəbul etməyən, Ermənistan üzərində parlaq Qələbəmizi həzm edə bilməyən anti-Azərbaycan qüvvələr çalışacaqlar ki, bu amildən istifadə etsinlər. Onların səyləri əbəs olacaq. Bizim birliyimiz bu səylər qarşısında bir sədd kimi durmalıdır və durur. Bu istiqamətdə bundan sonra da lazımi addımlar atılacaq. Təbii ki, cəmiyyət, vəzifəli şəxslər, dövlət qurumları burada vahid siyasət aparır və bu siyasət gündəlik həyatda özünü göstərir”. Azərbaycan xalqının dirçəlişində, tərəqqisində milli birlik müstəsna rol oynayır. Bu fakt ölkəmizin regionda həlledici söz sahibi olmasına, bərabərhüquqlu və qarşılıqlı faydalı tərəfdaşlıq əlaqələrinin qurulmasına əlverişli zəmin yaradıb. Aparılan siyasət nəticəsində həmrəylik ideyası bütün səviyyələrdə ictimaiyyət üçün getdikcə daha maraqlı xarakter alıb. Çünki o, dövlətçiliyin və vətəndaş cəmiyyətinin, bütövlükdə cəmiyyətin inkişafı diskursuna uyğun gəlir. Cəmiyyət nə qədər mürəkkəbdirsə, onda mövcud olan bəzən ziddiyyətli proseslərin sayı bir o qədər çox olur və buna görə də tarazlıq və bütövlük məsələləri getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Güman etmək olar ki, bu fonda həmrəylik məsələləri dövlət və cəmiyyət üçün onların formalaşma dövründə və dönüş nöqtələrində, məsələn, böhranın aradan qaldırılması və ya modernləşmə zamanı daha çox aktualdır. Məhz o zaman həmrəylik dərəcəsi transformasiyaların uğurundan, sabit strukturlarla və normativ dəyərlər sistemi ilə səciyyələnən sosial nizama keçiddən danışmağa imkan verir.
Milli həmrəylik şəxsi inkişaf üçün də mühüm resursdur
Tarixi təcrübə göstərir ki, böyük dövlətlərin süqutu zamanı baş verən differensiallaşma prosesləri, bir qayda olaraq, yeni yaranmış ölkələrə, ilk növbədə milli dövlətlərə aiddir. Bu zaman insanları bir araya toplamaq və funksional sosial struktur qurmaq, ictimai nizamı bərpa etmək olduqca vacibdir. Belə halda həmrəylik faktoru ön plana çıxır. Bu, transformasiya dövrlərində qaçılmaz olaraq pozulan bütün sosial əlaqələrin bərpası xüsusi diqqət mərkəzində yer alır. Deməli, həmrəyliyə çağırış heç də təsadüfi deyil, o, həmişə güclü münasibətlər diskursunda nəzərə alınıb.
Qeyd edək ki, hər bir inkişaf edən cəmiyyət üçün dövlət institutu sabitliyi təmin edir və buna görə də vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı dövründə dövlətin möhkəmlənməsi mümkün olur. Dövlət və vətəndaş cəmiyyəti institutlarının müşahidə olunan ikiliyi onlar arasında yaranan ziddiyyətlərdə və onların bir-birindən aşkar asılılığında özünü göstərir. İki təyin olunmuş sosial institutun qarşılıqlı əlaqəsi cəmiyyətin təşkilinin vacib mexanizmlərindən biri hesab oluna bilər. Bu, həm də həmrəyliyə təkan verir. Müasir demokratik azadlıqlar dövründə həmrəylik həm də milli dövlətin möhkəmləndirilməsi zərurəti ilə vətəndaş cəmiyyətinin təbii inkişafı prosesi arasında tarazlığın tapılması kontekstində qurulur. Həmrəylik sosial inteqrasiya prosesində də əsas hadisələrdən biridir. Bundan başqa, həmrəylik əməkdaşlığa münasibət, firavan gələcək obrazı, birgə fəaliyyət planı, qarşılıqlı yardım bacarıqları və sairi özündə birləşdirən mürəkkəb sosial-psixoloji konstruksiya kimi qəbul edilir. Həmrəylik təkcə qrup dinamikası üçün deyil, həm də şəxsi inkişaf üçün resurs kimi görünür. Bu fonda Azərbaycanda həmrəyliyə xüsusi diqqət təsadüfi xarakter daşımır. Azərbaycan xalqı hər zaman öz milli kimliyi, birliyi, həmrəyliyi ilə örnək, nümunə olub. Tarixin ən çətin dövrlərində belə dünyanın harasında yaşamasından asılı olmayaraq hər bir azərbaycanlı vətən, dövlət, torpaq naminə birlik nümayiş etdirib. Bu, həm də hər bir azərbaycanlının özü üçün müstəsna önəm kəsb edib. Dünyanın 70-dən çox ölkəsində yaşayan 50 milyondan artıq azərbaycanlılarla əlaqələr qurmaq, onlar arasında birlik və həmrəylik yaratmaq isə dövləti daha güclü edir. Soydaşlarımızın qarşısında qoyulan əsas vəzifə yaşadıqları ölkələrin ictimai, siyasi, iqtisadi, mədəni həyatında yüksək mövqelər tutmaq, eyni zamanda tarixi vətənləri ilə əlaqələri daha da gücləndirməkdir. Xalqın həmrəyliyinə və gələcəyinə xidmət edən dövlət siyasəti də məhz buna xidmət edir. Faktdır ki, 44 günlük Vətən müharibəsində dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi tarixi Qələbəmizi daha inamlı etdi. Müqəddəs savaşımız zamanı xaricdə yaşayan soydaşlarımızın düşmənin və anti-Azərbaycan dairələrinin təxribatlarına qarşı cəsarətli etirazları, dünya ictimaiyyətinə Azərbaycan həqiqətlərinin göstərilməsi işində fədakar xidmətləri qələbəmizə layiqli töhfə oldu. İndi əsas məsələ milli həmrəylik fonunda Azərbaycanı daha qüdrətli ölkəyə çevirməkdir.
Samirə SƏFƏROVA
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
