Paşinyanın yeni təklifləri Bakı ilə sülh imkanlarını tam qapatdı...
Afsəddin Nəbiyev: “Kimin olmasından asılı olmayaraq, heç bir irəliləyişin olmasından söhbət gedə bilməz”
Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan regionda sabitliyin təmin edilməsi və Azərbaycanla sülhün əldə edilməsinə dair təkliflərini açıqlayıb. Onun təkliflərinə aşağıdakılar daxildir:
- eskalasiya yarada biləcək nitqdən qarşılıqlı imtina;
- Qızılhacılı-Aşağı Əskipara hissəsində həyata keçirilən delimitasiya təcrübəsi əsasında delimitasiya prosesini davam etdirilməsi;
- 90 faiz hazır olan sülh müqaviləsinin imzalanması; - “Sülh kəsişməsi” layihəsinin həyata keçirilməsi;
- atəşkəs rejiminin pozulması hallarının araşdırılması üzrə birgə mexanizmin tətbiq edilməsi;
- itkin düşmüş şəxslərin taleyinin araşdırılması məsələsinin həlli üzrə intensivliklə çalışmaq;
- qarşılıqlı tələblərdən, o cümlədən beynəlxalq məhkəmələrdəki iddialardan imtina edilməsi;
- sülh müqaviləsinin müddəalarının tam və effektiv həyata keçirilməsi üzərində işləmək;
- silahlara qarşılıqlı nəzarətə dair danışıqlar mexanizminin formalaşdırılması;
- sülhə nail olduqdan sonra birgə ekspert komissiyası yaratmaqla hər iki ölkədən olan qaçqınlarla bağlı məsələləri müzakirə etmək;
- ATƏT-in Minsk Qrupunun buraxılması.
Əslində Paşinyan indiyə qədər Azərbaycanın da dediklərini bir yerə yığıb, guya sülh prosesində özü də təşəbbüskarlıq edib belə konkret maddələrlə çıxış edir. Halbuki, burada Azərbaycanın iki mühüm şərti yoxdur. Digərlərinin hamısı özünkülərdir ora daxil edib. Məsələn, “Sülh kəsişməsi”ndən dəm vurur. Halbuki, Azərbaycanın birmənalı olaraq imtina etdiyi məqamlar var və bu şərtlər qəbul oluna bilməz. Üstəlik, Azərbaycanın iki vacib şərti var. Birincisi, Ermənistan Konstitusiyasının dəyişdirilməsi və Azərbaycana qarşı ərazi iddialarından imtina etmək. İkincisi, iki ölkə sərhədində üçüncü dövlətlərin strukturlarının yerləşdirilməsindən imtina. Bu iki vacib şərt Paşinyanın təkliflər paketində yoxdur. Halbuki, bunlarsız Azərbaycan heç bir razılığa qol çəkməz.
“Vacib məsələləri kənarda qoyaraq yenidən spekulyativ addımlar atmaq ermənilərin mahiyyətindən irəli gəlir”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən AMİP-in sədr müavini Afsəddin Nəbiyev bildirdi ki, Paşinyanın regionda sabitliyin təmin olunması ilə bağlı təklifləri dəfələrlə Ermənistanın siyasi dairələri tərəfindən mətbuatda səsləndirilib: “Məsələ burasındadır ki, bütün bu təkliflərin həyata keçirilməsinə əngəl olan məhz erməni tərəfidir. Ardıcıllıqla baxsaq görərik "Sülh kəsişməsi" layihəsi çeynənmiş bir mövzudur. İnfrastruktur nəqliyyat layihələri illərdir Azərbaycan, Gürcüstan, Türkiyə hərtərəfli inkişaf etdirilib. Demək olar ki, bu mövzu indi özünüreklamdan başqa bir şey deyil. Atəşkəs rejiminə riayət olunmasına gəldikdə isə, Ermənistan silahlı qüvvələri bütün zamanlarda ilkin olaraq atəşkəsi pozublar. İtkin düşmüş şəxslərin taleyinə nəzər yetirsək, Birinci Qarabağ savaşında Azərbaycan tərəfindən itkin düşən minlərlə vətəndaşımızın taleyi hələ də məlum deyil. Müharibənin bitməsindən dörd ildən artıq vaxt keçir, bəs indiyə kimi qarşı tərəf niyə bu məsələnin həlli üçün hər hansı bir addım atmayıb? Təbii, suallar çoxdur. Beynəlxalq məhkəmələrdən necə imtina edə bilərik, qarşı tərəf Azərbaycana, mütəxəssislərin hesablamalarına görə, yüz milyardlarla dollar ziyan vurub. Bəs bu ziyanın ödənilməsi necə olacaq? Beynəlxalq praktikada bu məsələdə torpaq ərazi təzminatı halları mövcud olub. Əgər Ermənistan tərəfi təzminatı ödəyə bilməzsə bunu ərazilərini güzəştə getməklə kompensasiya etməlidilər. Ən vacib elementlərindən biri ondan ibarətdir ki, Ermənistanın baş naziri bu dəfə də konstitusiyada dəyişiklik edilməsi məsələsindən yayınıb. Vacib məsələləri kənarda qoyaraq yenidən spekulyativ addımlar atmaq ermənilərin mahiyyətindən irəli gəlir. Hələ öz ölkəsində üçüncü dövlətlərin strukturlarını yerləşdirməsi barədə bir kəlmə söz açmaması erməni hiyləgərliyinin bariz sübutu deyilmi? Biz indiki mərhələdə Paşinyanın "sülh göyərçini" obrazında təqdim olunmasını çox yaxşı başa düşürük. Bütün bunlar vaxt qazanmağa hesablanmış erməni "taktikasıdır". Son günlər ictimaiyyətə açıqlanan Ermənistanın birinci prezidenti Levon Ter-Petrosyanın 1993-cü ildə partiya qurultayında çıxışı bir daha onu göstərdi ki, bu dövlətin mahiyyəti faşizmlə yoğrulub. Faşizm ideologiyanın kökü kəsilməsə, Ermənistanın siyasi rəhbərliyində kimin olmasından asılı olmayaraq, heç bir irəliləyişin olmasından söhbət gedə bilməz”.
Vidadi ORDAHALLI
