Azərbaycan ürək xəstəliklərinin sürətlə çoxaldığı ölkələr sırasına düşdü...
Ələkbər Səmədov: “Qəfləti ölümlərin ən əsas səbəbi ürək xəstəlikləridir”
Son illər ürək xəstəliklərindən qəfil vəfat edənlərin sayı artmaqdadır. Ürək xəstəlikləri ilbəil cavanlaşır. Azərbaycan ürək-damar xəstəlikləri ilə bağlı dünya statistikasında, təəssüf ki, ikinci yerdə qərarlaşır.
Cənubi Koreya, Yaponiya, Sinqapur, İsrail, Fransa kimi ölkələr isə siyahıda ən son yerlərdədir.
Azərbaycanda ürək xəstəlikləri niyə artıb?
“Ürək genişlənməsi xəstəliyi son zamanlar geniş yayılıb ki, bunun da başlıca səbəbi qeyri-sağlam qidadır”
Kardioloq Ələkbər Səmədov “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, bu gün bütün dünyada ürək-damar xəstəliklərinin artma tendensiyası müşahidə edilir: “Koronavirus pandemiyasında damarlarda tromblaşma, arteriyaların divarlarında zədələnmələrin daha çox müşahidə edilib. Bu da onu göstərir ki, ürək-damar xəstəliklərinin artmasında pandemiyanın da rolu az deyil. Həmçinin daha çox qida qəbulu artıq çəkiyə, metabolik sindroma və sonra ürək-damar xəstəliklərinə gətirib çıxarır. Çünki bədəndə artıq depolaşan çəki nəticəsində xolestrinin miqdarı artır, maddələr mübadiləsi direvatları damar divarına çökür, onu daraldır, bu isə infarkt və insultun cavanlaşmasına, insanların əmək qabiliyyətinin itirilməsinə və ölümə gətirib çıxarır. Danılmaz fakdır ki, Azərbaycanda mənzərə daha ciddi şəkil alıb. Çox yemək, az hərəkətlilik, hamının avtomobildən istifadə etməsi, həddən artıq yağlı qidalara meyillilik və s arteriya divarlarının vaxtından qabaq kirəclənməsinə, tutulmasına, son nəticədə işemik xəstəliklərə, yəni infarkt və insulta gətirib çıxarır. Hətta xırda işemik ocaqların orta yaşlı adamların beynində müşahidə edilməsi göstərir ki, məsələ nə qədər ciddidir”.
Həkimin sözlərinə görə, ürək xəstəliklərinin əmələ gəlməsinin risk amilləri - arterial təzyiqin yüksək olması, qanda lipid səviyyəsinin yüksək olması, tütünçəkmə, stres halları, oturaq həyat tərzi, düzgün qidalanmamaqdır.
Həmsöhbətimiz onu da əlavə etdi ki, ürək genişlənməsi xəstəliyi son zamanlar geniş yayılıb ki, bunun da başlıca səbəbi qeyri-sağlam qidadır, amma genetik faktoru da unutmaq olmaz: “Ürək çatışmazlığının ən çox səbəbi də damar tutulmalarıdır. Bunun nəticəsində xəstələr infarkt keçirir. Ürək əzələsi zəifləyir və ürək çatışmazlığı yaranır. Ürək qapaqlarında olan xəstəliklər, ürək əzələsinin xəstəliklərində, bəzi anadangəlmə ürək qüsurları zamanı ürək çatışmazlığı əmələ gəlir. Bunun ən tipik əlaməti də təngnəfəslikdir. Bunu da ciddi qəbul edib, mütləq və mütləq həkimə müraciət etmək lazımdır. Qəfləti ölümlərin ən əsas səbəbinin ürək xəstəlikləridir. Ani ölümlər tac arteriyalarının tutulması ilə bağlıdır. Həmin ana qədər heç bir ürək şikayəti olmayan insan bir neçə dəqiqənin içində itirilə bilər. Təəssüf ki, biz hər gün bu cür praktika ilə qarşılaşırıq”.
Kardioloq onu da dedi ki, son illər gənclər arasında ürək xəstəliyindən əziyyət çəkənlərin sayı artır: “Gənclərdə hipertoniyanın erkən inkişafının ən çox yayılmış səbəbi qeyri-sağlam həyat tərzidir. Gənclər siqaret çəkir, həddindən artıq spirtli içki qəbul edir və çoxları artıq çəkidən əziyyət çəkirlər. Qeyd etdiyim təsvir olunan amillər yoxdursa və insan sağlam həyat tərzi keçirirsə, səbəb ağır və ya müntəzəm stress ola bilər. Çox vaxt stress fonunda arterial hipertenziya, erkən infarkt və insult, eləcə də digər ürək-damar xəstəlikləri inkişaf edir. Hipertoniya, əsas hipertoniya, arterial hipertoniya - qan təzyiqinin müntəzəm olaraq yüksəldiyi xroniki xəstəlikdir. Ürək tutmadan ölümün gəncləşmənin səbəbləri ilə bağlı ümumiyyətlə onu deyim ki, müasir dünyada gənclərin sosial mediada, televizor qarşısında çox zaman keçirməsi, az hərəkətli olmaları, “fast food”lara, hazır qidalara, yüksək kalorili yeməklərə üstünlük vermələri və bir də ki stressdir. Ölüm hallarının çıxalmasının səbələrində biri də davamlı olaraq ürək müayinələrinə getməməsidir. Ən azından bir ürəyin exo-kardioqrafiya, yaxud eko –kardioqrafiya çəkilsin. Hər hansı bir şikayətlər olanda onu zamanında ciddiyə alsınlar. Bu şəkildə qəfil ürək tutmalarının sayını təbii ki, azalda bilərik”.
Günel CƏLİLOVA
