Azad rayonlarımızda məktəb - təhsil quruculuğu böyük sürətlə gedir...
Azad edilmiş ərazilərimizin sosial-iqtisadi inkişafı əsas hədəflərdən biri kimi müəyyən edilib. Son üç ildə azad rayonlarda tikinti, bərpa işləri gedir, elm və təhsil infrastrukturu yaradılır. Heç şübhəsiz, azad ərazilərdə məktəb və təhsil quruculuğunun çox sürətlə getdiyini müşahidə edirik. Bir zamanlar düşmən tərəfindən söndürülən təhsil-tədris ocaqları yenidən həyata qayıdır, yenidən məktəblərdən zəng səsləri yayılır.
Ərazilərimiz işçğaldan azad edildiyi ilkin zamanlarda Təhsil Nazirliyi (Elm və Təhsil Nazirliyi) bəyan edirdi ki, işğaldan azad edilən Azərbaycan ərazilərində təhsilin inkişafı ilə bağlı tədbirlər xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Qeyd edilirdi ki, ilk növbədə həmin ərazilərdəki təhsil ehtiyacları müəyyənləşdirilməli, mövcud təhsil infrastrukturunun vəziyyəti qiymətləndirilməli və fəaliyyətinin təşkili ilə bağlı planlar hazırlanmalıdır.
Bildiyimiz kimi, 2020-ci ilin sonlarından başlayaraq bu istiqamətdə çox böyük, əhəmiyyətli tədbirlər həyata keçirildi.
O, da rəsmi olaraq açıqlanırdı ki, azad rayonlarda məktəblər yenidən inşa olunacaq, eyni zamanda rayonlarımızın sakinləri üçün müasir peşə təhsili infrastrukturu yaradılacaq. 2021, 2022-ci illərdə artıq görüləcək işlərin planları meydana çıxdı.
Elm və təhsil naziri Emin Əmirullayev 2023-cü ildə bildirirdi ki, ölkə rəhbərliyinin verdiyi tapşırığa əsasən ilk mərhələdə 8 peşə təhsili müəssisəsi tikiləcək. Bu məktəblər böyükhəcmli kompleks şəklində inşa olunacaq.
Nazir qeyd edirdi ki, bunlardan birinin təməli dövlət başçısı tərəfindən Füzuli şəhərində qoyulub. O, həmçinin, Şuşa şəhərində də peşə təhsilinin inkişafı istiqamətində işlərə başlanılacağını qeyd edirdi.
Nazir iki il əvvəl “2022-ci il üçün ən böyük planlarımızdan biri işğaldan azad olunmuş ərazilərdə ilin sonuna qədər məktəblərin tikilməsidir. Cənab Prezidentin müvafiq sərəncamına əsasən Şuşa şəhərində 1 nömrəli tam orta məktəbin tikilməsini planlaşdırırıq. Ağdam şəhərində məktəb tikintisinə başlayırıq. Cəbrayılda da ümumtəhsil müəssisəsinin tikintisinin planlaşdırılması gedir. O cümlədən digər şəhər və kəndlərdə də yeni təhsil müəssisələrinin tikilməsi nəzərdə tutulur. Bilirsiniz ki, Zəngilanda Ağalı kəndinin təməl daşı qoyulub. Bu, böyük qayıdışın birinci addımıdır. Burada da çox böyük qürur və fəxr hissi ilə qeyd etmək istərdim ki, artıq məktəbin necə fəaliyyəti ilə bağlı planlar var. Yəni, deməyim ondan ibarətdir ki, 2022-ci ilə çox böyük ümidlər, arzular və planlarla daxil oluruq”-deyə bildirirdi.
Bildiyimiz kimi, bu sahədə işlər olduğca sürətlə getdi və 2023-2024-cü tədris ilində işğaldan azad olunmuş ərazilərdə 6 məktəb fəaliyyət göstərməyə başladı. Bu məktəblərdə ümumilikdə 780 şagird təhsil alırə onlara 94 müəllim dərs deyir.
Azad rayonlarda fəaliyyət göstərən 6 məktəb hansılardır?
Regionların sosial-iqtisadi inkişafında təhsil-tədris infrastrukturunun yaradılmasının önəmli əhəmiyyət kəsb etdiyi məlumdur. Azad ərazilərdə yenidən inşa edilən məktəblərə gəlincə, bunlar belə təsnifatlandırılıb:
Zəngilan rayon Ağalı kand tam orta məktəbi -11 sinif, 120 şagird, 15 müəllim (Zəngilan rayon Ağalı kand uşaq bağçası - 1 qrup), Ağdərə rayon Talış kand tam orta məktəbi - 7 sinif, 19 şagird, 8 müəllim (Talış kənd uşaq bağçası - 1 qrup), Füzuli şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbi -11 sinif, 104 şagird, 15 müəllim, Laçın şəhər 2 nömrəli tam orta məktəbi - 11 sinif, 137 şagird, 16 müəllim, Laçın rayonu Zabux kənd tam orta məktəbi - 11 sinif, 51 şagird, 15 müəllim. Şuşa şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbi - 12 sinif 349 şagird, 25 müəllim.
Yeri gəlmişkən, martın 3-də Ağdərə rayonu Talış kənd orta məktəbində buraxılış imtahanı keçirilib. Martın 10-da Dövlət İmtahan Mərkəzinin Laçın şəhər 2 nömrəli və Zabux kənd tam orta məktəblərində buraxılış imtahanı keçirib. Bu, işğaldan azad olunmuş Laçın rayonunda təşkil edilən ilk imtahandır. Füzulidə də buraxılış imtahanı təşkil edilib. Bir sözlə, azad ərazilərdə fəaliyyət göstərən məktəblərdə bu proses həyata keçirilib və keçirilməkdə də davam edəcək.
Şuşadakı 1 nömrəli məktəbin açılışı...
Şuşa şəhərinin bütün infrastrukturunun, o cümlədən də təhsil infrastrukturunun yenidən qurulması olduqca mühüm və prinsipial məsələ olub. Dövlət səviyyəsində bu işə xüsusi münasibət olub. Azərbaycan mədəniyyətinin paytaxtında hər şey öz klassik ruhuna uyğun canlandırılıb. Şuşa şəhəri 1nömrəli məktəbin yenidən qurulması da görülən işlərin ən mühümlərindən biridir.
Bildiyimiz kimi, 2023-cü ilin 7 noyabrında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyevanın iştirakı ilə Şuşa şəhəri 1 nömrəli tam orta məktəbin açılışı baş tutdu.
Bildirilirdi ki, 960 şagird yerlik üçmərtəbəli bina beş blokdan ibarətdir. Burada hər biri 24 nəfərlik 40 sinif otağı, 2 fizika, 2 kimya, 2 biologiya, 2 texnologiya, 2 informatika otağı, STEAM mərkəzi, kitabxana, oxu zalı, gənclərin ibtidai hərbi hazırlığı, rəssamlıq və musiqi kabinetləri, yeməkxana, akt və idman zalları, tibb, müayinə və inzibati heyət üçün iş otaqları var. Məktəb üçün ayrılan ərazidə futbol meydançası və digər zəruri yardımçı binaların inşası yekunlaşıb.
Ekspertlər qeyd edirlər ki, Azərbaycan dövlətinin Qarabağda və Şərqi Zəngəzurda həyata keçirdiyi bərpa və yenidənqurma prosesi çərçivəsində müasir, innovasiyalara əsaslanan təhsil ocaqlarının qurulmasına xüsusi diqqət ayrılır. Şuşadakı 1 saylı orta məktəb bunun daha bir əyani təsdiqidir. Müasir tələblərə cavab verən yeni təhsil müəssisəsi Şuşanın bərpa səviyyəsi ilə uzlaşmaqla yanaşı, Böyük Qayıdış Proqramı çərçivəsində şəhərə qayıdacaq şagirdlərin ən qabaqcıl standartlara uyğun təhsil almasına xidmət edəcək.
Şuşa ölkəmizin mədəniyyət, ictimai-siyasi həyatında özünəməxsus rol oynayan tarixi bir şəhərimizdir. Burada Azərbaycanın ictimai-siyasi fikir tarixində əhəmiyyətli yer tutan görkəmli şəxsiyyətlər, maarifçi ziyalılar anadan olublar. Vaxtilə Şuşada fəaliyyət göstərən xəttatlıq, teatr, musiqi, vokal, eləcə də ilk qızlar, rus-tatar məktəbləri, qızlar seminariyası, realnı məktəb yerli əhalinin intellektual səviyyəsini, dünyagörüşünü inkişaf etdirməyə, şəhərin ziyalı səviyyəsini qoruyub saxlamağa imkan verdi. Ekspertlərə görə, Şuşada 1 saylı tam orta məktəbin inşası da məhz bu baxımdan xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Qeyd edilənlərə görə, məktəbin inşası bu qədim şəhərin təhsil mərkəzi şöhrətinin qaytarılması missiyasına xidmət edən növbəti addımdır.
Qarabağ Universitetinin yaradılması böyük hadisədir
Qarabağın əvvəldən elm-təhsil mərkəzlərindən biri olduğu məlumdur, buradakı məktəblərdə yüzlərlə ziyalı çıxıb. Bu baxımdan Qarabağda orta və ali təhsil məsələsi həmişə önəmli olub.
Bildiyimiz kimi, Qarabağda ali təhsil ənənəsi tarixən mövcud olub. 1969-cu ildə Qarabağda ilk ali təhsil müəssisəsi Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun filialı kimi qurulub. 1973-cü ildən 1988-ci ilədək ali təhsil müəssisəsi kimi fəaliyyət göstərib. İşğal dövründə isə fəaliyyəti dayandırıb.
2023-cü ilin sentyabr ayında keçirilmiş antiterror əməliyyatı nəticəsində Azərbaycan Xankəndi şəhərinə nəzarətini bərpa etdi. Bundan sonra, Azərbaycan Prezidentinin 28 noyabr 2023-cü il tarixili Sərəncamı ilə Qarabağ Universitetinin yaradılması haqqında qərar verildi. Yeni yaradılmış Qarabağ Universitetində dərslərin 2024-cü ilin 15 sentyabr tarixindən başlanması nəzərdə tutulur. Artıq vakansiya elan olunub, ixtisaslar müəyyən olunub.
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 6 fevral 2024-cü il tarixli qərarı ilə Qarabağ Universitetinin Nizamnaməsi təsdiq olunub.
15 fevral 2024-cü ildə prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə Qarabağ Universitetinin fəaliyyətinin təşkili üçün Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyinə 10 milyon manat ayrılıb.
Qarabağ universieti də fəaliyyətə başlayandan sonra artıq bu ərazilərdə yeni təhsil ab-havası olacaq.
İradə SARIYEVA
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
