ABŞ-Ermənistan hazırlıqlarına qarşı birgə Azərbaycan-Rusiya tədbirləri qaçılmaz oldu...
Elşən Manafov: “Vaşinqtin bununla bölgədən keçən nəqliyyat dəhlizləri üzərində nəzarəti ələ keçirmək istəyir”
ABŞ Ermənistan ilə yüksələn hərbi əlaqələri tərifləyib və Rusiyanın regiondakı zərərli təsirinə qarşı çıxmağa çağırıb. Bu barədə ABŞ Qərargah Rəisləri Birləşmiş Komitəsinin sədri general Çarlz Braun Ermənistanın Baş qərargah rəisi Edvard Asryan ilə Vaşınqtonda görüşü zamanı danışıb.
Görüşdə tərəflər Ermənistanın hərbi sahəsinin müasirləşdirilməsinə aid təşəbbüsləri müzakirə ediblər. Bu səylərə dəstək verilməsini təklif edən general Braun Rusiyanın regiondakı ziyanlı təsirindən narahatlıq bildirib, bu fəaliyyətə qarşı mübarizənin vacibliyini vurğulayıb. Ermənistanın Müdafiə Nazirliyi görüşə aid yekun bəyanatda getdikcə uzaqlaşdığı müttəfiqi Rusiyanın adını çəkməyib. Ermənistan ordusunda dəyişiklər və islahatlara dəstəyini təsdiqləyən ABŞ bu yaxınlarda Ermənistan Müdafiə Nazirliyinə hərbi müşavirini təyin edəcəyini açıqlayıb. Asryanın ABŞ-də görüşdüyü üç generaldan biri Mayk Miller xarici silahlı qüvvələrin təlim, məsləhət və təchizat məsələləri ilə məşğul qurumuna başçılıq edir.
Burada Rusiya ilə bağlı səslənən fikirlər diqqəti cəlb edir. Ona görə ki, Azərbaycanla Rusiya bu regionda müttəfiqdilər. İndi əgər ABŞ-la Ermənistan ikisi birləşmiş şəkildə Rusiyanın bu bölgədəki öz ifadələri ilə “ziyanlı və pozucu” fəaliyyətlərini zərərsizləşdirməyin yollarını axtarırlarsa, buna qarşı Azarbaycanla Rusiya birlikdə nə edə bilər və nə etməlidilər? Ümumiyyətlə, Azərbaycan bu məsələdə Rusiya ilə birlikdə hərəkət etməlidirmi?
“Qobal Cənub və BRİKS-in ABŞ-ın hegemonluq iddialarına qarşı getdikcə güclənməkdə olan...”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən politoloq Elşən Manafov bununla bağlı bir sıra məqamlara toxundu: “Çarlz Braunla Edvard Asryan arasında Vaşinqtonda keçirilən görüşdə müzakirə olunan mövzular göstərir ki, əvvəla, rəsmi Vaşinqtonda bölgədə eskalasiyanın gücləndirilməsi istiqamətində siyasətini davam etdirir. Bu mənada regionda sabitliyi özünün geosiyasi maraqlarından çıxış edərək təhdid edən tərəf məhz rəsmi Vaşinqtondur. Deməli, onun hərəkətlərinin ziyanlı təsiri regionun digər dövlətlərini təhlükəsizlik sahəsində əlaqələrini daha da genişləndirməyə sövq etməlidir. Görüşdə Ermənistanın hərbi sahəsinin müasirləşdirilməsi ətrafında gedən danışıqlar göstərir ki, Bayden administrasiyası Ermənistanın silahlandırılması istiqamətində siyasətini davam etdirmək və bununla da bölgədə münaqişə tərəfləri arasında sülh danışıqlarına ABŞ sayağı töhfə vermək əzmindədir. Bu mövqe ABŞ-ın münaqişə tərəflərini sülh danışıqlarına çağırmaq və sülhün imzalanmasına nail olmaqla bağlı mövqeyi ilə tam ziddiyyət təşkil edir. ABŞ tərəflərdən birini durmadan silahlandırır, digərini isə, hələ 1992-ci ildən bəri dövlət səviyyəsində yardım, o cümlədən hərbi dəstək almaqdan da məhrum edir. Hərçənd, rəsmi Bakının bütün bu illər ərzində ABŞ tərəfindən olan yardıma elə bir ehtiyacı olmayıb. İkincisi, Ermənistanı silahlandırmaqla ABŞ onun hərbi konteksdə Rusiyadan olan asılılığını tədricən aradan qaldlrmağa çalışır. Ermənistan ordusunun NATO sistemlərinə keçidinə dəstək olmaq, perspektivdə onun KTMT-dən uzaqlaşmasına nail olmaq istəyir. ABŞ-ın məqsədi bölgənin geosiyasi konfiqurasiyasını dəyişmək, buraya Rusiyanın təsir imkanlarının qarşısını almaq, regionu özünün nüfuz dairəsinə salmaq və nəhayət İrana birbaşa çıxışa nail olmaqdır. Vaşinqtin bununla bölgədən keçən nəqliyyat dəhlizləri üzərində nəzarəti ələ keçirmək istəyir. Bölgədə təhlükəsizlik problemlərinin həllinə öz baxışı olan rəsmi Bakı bu mənada ABŞ-ın qarşısında olan ciddi əngəldir. Hərçənd, Bakının siyasəti heç vaxt hansısa dövlətin təhlükəsizlik maraqlarına qarşı yönəlməyib. Azərbaycan və Rusiya arasında 2022-ci ildə müttəfiqlik münasibətlərinə dair məlum razılaşmalardan sonra rəsmi Bakı Moskva ilə bir çox sahələrdə qarşılıqlı, faydalı əməkdaşlığı genişləndirib. Üstəlik, regionun təhlükəsizlik problemlərinin həllinə dair 3+3 formatında əməkdaşlıq münasibətləri də mövcuddur. Bu günlərdə İstanbulda bu formatda keçirilən görüş regionun təhlükəsizlik problemlərinin həllinə dair bu çərçivədə əməkdaşlığın effektiv olmasının göstəricisidir. ABŞ-ın regionun geosiyasi formatına dair baxışları onun bölgədə dominant rolda çıxış etmək istəklərindən irəli gəlir. ABŞ-ın isə, bu ampluada qlobal proseslərə təsir imkanları getdikcə zəifləməkdədir. Buna səbəb Qlobal Cənub və BRİKS-in ABŞ-ın hegemonluq iddialarına qarşı getdikcə güclənməkdə olan müqavimətidir ki, Azərbaycan da bu qüvvələrin yanında yer alıb”.
Vidadi ORDAHALLI
