Mobil operatorlara vətəndaşların şəxsi məlumatlarını paylaşmaq hüququ verilir....
Natiq Cəfərli: “Müştəri haqqında məlumat yayılmamalıdır”
Kredit tarixçəsi subyektlərinin (barəsində kredit tarixçəsi formalaşdırılan fiziki və ya hüquqi şəxsin) kredit tarixçələri ilə bağlı məlumatları razılıq almadan təqdim edən məlumat təchizatçılarının sırasına mobil telefon operatorları da daxil edilir.
Bu, Milli Məclisin oktyabrın 22-də keçiriləcək iclasının gündəliyinə daxil edilən “Kredit büroları haqqında” qanuna təklif edilən dəyişiklikdə əksini tapıb. Bununla da mobil telefon operatorları müştəriləri olan kredit tarixçəsi subyektlərinin məlumatlarını onların razılığı olmadan kredit bürolarına təqdim edə biləcəklər.
Hazırda analoji qayda (müvafiq məlumatların təqdim olunması üçün razılığın tələb olunmaması) kommunal xidmətlər göstərən müəssisələrə tətbiq olunur.
Layihəyə əsasən, kredit bürosuna verilən neqativ məlumatlar (kredit tarixçəsi subyektinin borc öhdəliyinin yarandığı vaxtdan onun ödəmə qabiliyyətini və borc öhdəliyinin icra intizamını mənfi xarakterizə edən hər hansı məlumat) barədə bildirişlər kredit tarixçəsi subyektinə kredit bürosu tərəfindən ötürüləcək. Bu dəyişikliyə əsasən kredit tarixçəsi subyekti onun barəsində kredit bürosuna daxil olan neqativ məlumatla bağlı ödənişsiz bildiriş almaq hüququna malik olacaqdır. Bildirişə neqativ məlumatı verən məlumat təchizatçısı barədə məlumat daxil ediləcək.
Beləliklə, mobil operatorlar müştərilərin kredit tarixçəsini onların razılığı olmadan kredit bürsuna verəcək. Bu nə dərəcədə doğrudur?
“Kredit tarixçəsi ilə bağlı reytinq olacaq, ən yaxşı və ən pis göstərici müəyyən bal üzrə müəyyən olunacaq”
Iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, bütün dünyada kredit tarixçəsi məsələsi önəmli sayılır. Kredit tarixçəsi kredit faizinə təsir göstərir: “Yaxşı müştəri davamlı şəkildə öz kreditini vaxtlı-vaxtında ödəyirsə daha aşağı faizlə kredit götürmək imkanına malikdir. Ancaq bizdə bu qayda yalnız kreditin verilib-verilməməsi məsələsinə şamil olunur. Müştəri vaxtında kredit ödənişi edirsə ona kredit verilir, əksi baş verirsə kredit ayrılmır. Ancaq bu qayda düzgün deyil”.
Həmsöhbətimiz onu da əlavə etdi ki, bank sirri haqqında xüsusi qayda var. Bank sirri o deməkdir ki, müştəri haqqında məlumat yayılmamalıdır: “Hesab edirəm ki, kredit tarixçəsi subyektlərinin kredit tarixçələri ilə bağlı məlumatları razılıq almadan təqdim edən məlumat təchizatçılarının sırasına mobil telefon operatorlarının daxil edilməsi o deməkdir ki, kredit tarixçəsi ilə bağlı reytinq olacaq. Necə ki, sürücülərdə bal sistemi var. Belə ki, sürücü il ərzində 20 bal toplasa sürücülük vəsiqəsindən məhrum edilir. Ola bilsin ki, yeni qayda ilə kredit balları da tərtib olunsun. Ən yaxşı və ən pis göstərici müəyyən bal üzrə seçilsin. Belə bir yanaşma gözlənilir. Ancaq yaxşı olar ki, kredit tarixçəsi müsbət olan şəxslər daha aşağı faizlə kredit götürmək imkanına malik olsun. Belə bir qayda tətbiq edilərsə həm vətəndaşlar kredit ödənişində maraqlı olar, həm də banklar qazanclı olacaq”.
Günel CƏLİLOVA
