Lavrov Ermənistanla Türkiyənin birbaşa danışıqlarından məmnun qalmadı...
Əli Orucov: “Bu və digər səbəbdən iki ölkə arasında birbaşa danışıqlar Moskva ilə Tehranın ürəyincə deyil”
Ermənistan Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmaq üçün birbaşa əlaqə qurmaq istəyir. Bunu Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov İstanbulda "3+3" regional platformasının görüşünün yekunlarına dair mətbuat konfransında bildirib.
Rusiya XİN başçısı vurğulayıb ki, İrəvan və Ankara arasında münasibətlərin normallaşması istənilən halda Ermənistan-Azərbaycan danışıqları ilə bağlıdır. Ona görə də görüşdə bu məsələləri kompleks şəkildə müzakirə etmək və iştirakçı ölkələri mümkün qədər tez razılığa gəlməyə təşviq etmək təklif olunub.
O, həmçinin qeyd edib ki, əvvəllər Ermənistan və Türkiyə tərəfləri arasında danışıqlar prosesinin başlanmasına Rusiya və İran yardım göstərib, lakin hazırda hələlik görüşlər planlaşdırılmır: “Erməni həmkarlarımız fasilə götürüblər. Onlar hesab edirlər ki, indi Türkiyə tərəfi ilə birbaşa ünsiyyət qurmaq və nə etmək lazım olduğunu anlamaq lazımdır”.
Məlumat üçün qeyd edək ki, 2021-ci ilin dekabrında Ankara və İrəvan dialoq qurmaq üçün öz diplomatlarını təyin ediblər.
Lavrovun sözündən belə başa düşülür ki, birbaşa Türkiyə-Ermənistan danışıqlarından məmnun deyil və bu işdə Rusiyanın, İranın vasitəçiliyini təklif edir. Ermənistan isə, görünən budur ki, hər ikisinin vasitəçiliyini qəbul etmək istəmir. O baxımdan, nə kimi perspektivlər görsənir?
“Paşinyan bundan sonra da Ankara ilə birbaşa təmaslara üstünlük verəcək”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən AMİP funksioneri Əli Orucov hesab edir ki, prinsipcə, nə Rusiya, nə İran birbaşa Ankara-İrəvan danışıqlarında maraqlıdır: “Məsələ ondadır ki, Qarabağ müharibəsi ilə əlaqədar Türkiyə ilə Ermənistan arasında diplomatik əlaqələrin olmaması, sərhədlərin bağlı olması Moskva ilə Tehranın işinə yarayırdı. Hər iki dövlət bundan öz məqsədləri üçün istifadə edirdi və etiraf etmək lazımdır ki, buna o vaxt nail də oldular. Məsələn, Rusiya “Türkiyə təhlükəsindən” qorunmaq adı altında Ermənistanda öz hərbi bazalarını qurdu. Türkiyə ilə sərhədləri Rusiya sərhədçiləri qorumağa başladı. Sərhədlərin bağlı olması üzündən Ermənistan tamamilə Rusiyadan iqtisadi baxımdan asılı vəziyyətə düşdü. Bu asılılıq ona gətirib çıxardı ki, Rusiyaya bağlı “Qarabağ klanı” 20 il Ermənistanda hakimiyyətdə oldu. Digər tərəfdən, Türkiyə ilə sərhədlərin bağlı olmasından ən çox faydalanan ikinci dövlət İran oldu. Öz məhsullarını Ermənistanda realizə etdi. Sanksiya siyahısına düşən məhsulları Ermənistan vasitəsilə əldə etdi və s. Ona görə də bu və digər səbəbdən iki ölkə arasında birbaşa danışıqlar Moskva ilə Tehranın ürəyincə deyil. Çünki bu, son nəticədə regionda müharibə risqinin azalmasına, Azərbaycanla sülh sazişinin imzalanmasına və kommunikasiyaların açılmasına gətirib çıxaracaq. Çünki bəlli olan odur ki, Azərbaycanla sülh sazişi olmadan Türkiyə-Ermənistan münasibətləri normallaşmayacaq, sərhədlər açılmayacaq. Lavrov bu səbəblərdən birbaşa təmaslara qısqanclıqla yanaşır. Rusiya və yaxud da İranın tərəflər arasında vasitəçiliyinə Paşinyan hakimiyyəti getməyəcək. Çünki Qərb də bunda maraqlı deyil. O üzdən, Paşinyan bundan sonra da Ankara ilə birbaşa təmaslara üstünlük verəcək”.
Vidadi ORDAHALLI
