Ermənistanın yeganə xilas yolu Azərbaycandan keçir...
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Rusiyanın əleyhinə danışaraq ölkəni Qərbə yox, Türkiyənin qucağına aparır. Bu fikirləri TASS-a müsahibəsində Ermənistan parlamentinin keçmiş vitse-spikeri Eduard Şarmazanov deyib:
“Ermənistan KTMT-dən çıxsa və ya Rusiya ilə münasibətləri kəsərsə, alternativ Qərb deyil, Türkiyə olacaq. Türkiyə bu regionda Qərbin maraqlarını təmsil edir, bunu Avropa İttıfaqının Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaar da bildirib. Paşinyan yalan danışır, regionda Rusiyaya alternativ Qərb deyil, Türkiyədir”.
Şarmazanovun sözlərinə görə, Ermənistan hakimiyyətinin bəyanatları elə səslənir ki, sanki ölkə ilə Rusiya savaş aparır: “Rusiya Federasiyası bizim müttəfiqimiz olmaqdan çıxdığı anda biz Türkiyənin vassalı olacağıq, türklərin xidmətçisi olacağıq”. Erməni şərhçi Naira Vanyan da hadisələrə bu prizmadan yanaşır: “Avropanın Rusiyanı Ermənistandan sıxışdırıb çıxarmaq cəhdləri hər gün daha da sürətlənir, çünki Nikol Paşinyan və komandası bu layihədə fəal iştirak edir. Avropalılarla hər rəsmi görüşdən sonra onun ritorikası daha dağıdıcı və təhlükəli olur. Bu, təbii ki, Ermənistan üçün nəticəsiz qalmayacaq. Paşinyan Ermənistanı yeni müharibəyə sürükləyir, geosiyasi güclərin davasına qarışır. O, Zelenskinin yolu ilə gedir, Ermənistanı isə ukraynalaşdırır. Lakin əgər Ukrayna coğrafi mövqeyinə görə Rusiya ilə müharibədə Avropadan silah almaq imkanına malikdirsə, o silahlar Ermənistana necə çatacaq? Çünki iki qonşumuz olan Türkiyə və Azərbaycan düşməndir, digər qonşumuz İranla münasibətlər gərginləşib, Gürcüstan isə Bakı və Ankara ilə işləyir. Ermənistan Azərbaycan və Türkiyə ilə hərbi qarşıdurmaya gedirsə, Avropa Ermənistana silah göndərmək istəyəcəkmi? Birmənalı olaraq yox, çünki Avropa Ermənistanı Türkiyəyə hədiyyə edir. Türkiyə Avropanın bu bölgədəki rəsmi nümayəndəsidir. Antalya Diplomatiya Forumunda Avropa Birliyinin Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaarın dedikləri də bunu təsdiqlədi. Əslində Klaar artıq Rusiyanın regiondan çıxarılması vəzifəsini tamamlanmış hesab edir və onun yerinə Türkiyənin regionda əsas oyunçu olduğunu açıqlayır. Yəni Ermənistan Türkiyə-Azərbaycan tandemi qarşısında tək qalır. Bu isə o deməkdir ki, Ermənistan bir dövlət olaraq məhv olacaq və Ermənistan ərazisi Böyük Turan yoluna çevriləcək”. Ermənistan parlamentinin “Hayastan” fraksiyasının deputatı Armen Rüstəmyanın açılamaları isə daha çox diqqət cəlb edir: “Ermənistan hakimiyyətinin nümayəndələrinin müşahidələri belə nəticəyə gəlir ki, Ermənistan tərəfi Azərbaycanın bütün tələblərini təmin etmək üçün hər şeyi etməyə çalışır ki, müharibə olmasın. Belə çıxır ki, təhlükəsizliyimizin yeganə təminatçısı Bakıdır. Bu oyun qaydası Ermənistan hökuməti tərəfindən də qəbul edilib”. Erməni deputat vurğulayıb ki, Ermənistan hakimiyyətinin qəbul etdiyi siyasət vəziyyəti daha da çətinləşdirəcək: “Bu, vəziyyəti daha da çətinləşdirəcək. Sanki bizim vəziyyətimiz çox yaxşı idi, indi də Rusiya-Ukrayna müharibəsinin səhnəsinə çevriləcəyik. Bu olacaq”.
Ekspertlər də hesab edir ki, Azərbaycanla münasibətləri normallaşdıracağı halda Ermənistan yeni geosiyasi toqquşma məkanına çevrilmək risqindən xilas ola bilər. Buna qədər isə ölkə daha təhlükəli duruma düşəcək. Xüsusən də Rusiya ilə gərginləşən münasibətlər fonunda. Hazırda Rusiya ilə Ermənistan arasında rəsmi, siyasi, diplomatik söz savaşı davam edir. Bu fonda erməniəsilli Rusiya vətəndaşı, jurnalist Marqarita Simonyan bildirib ki, erməni gəncliyi Nikol Paşinyan hakimiyyətinin ölkəni məhvə apardığını bilməlidir: “Gənclik və yaşlı sakinlər onu dəstəkləməyə davam etdirsə, Ermənistan tamamilə məhv olacaq”. Erməni politoloq Qaqik Arutyunyan da vurğulayır ki, hakimiyyətin indiki gedişləri ölkəni məhvə sürükləyir: “Məsələn, Rusiya sərhədçilərinin çıxarılması ilə bağlı hakimiyyətin addımı dövlət maraqlarına uyğun deyil. Çünki ruslar Ermənistan-Türkiyə sərhədini daha yaxşı qoruyur. Bu məsələyə Ermənistanın təhlükəsizliyi nöqteyi-nəzərindən baxmalıyıq. Rus sərhədçilərin Ermənistandan çıxarılması indiki satqın hakimiyyətin həyata keçirdiyi böyük geosiyasi layihədir. Aydındır ki, Ermənistan hökumətinin məqsədi Rusiyanı bu bölgədən çıxarıb Türkiyəyə qucaq açmaqdır. İndi Rusiyanın Ukrayna cəbhəsindəki işləri uğurla gedir. Buna baxmayaraq, Moskva narahatdır və ona görə də burada ikinci cəbhə açmağı düşünür. Təbii ki, bütün bunlar sərhədlərimizdə fəlakətli vəziyyət yaradacaq. Odur ki, çalışmalıyıq Türkiyə ilə sərhədimizi məhz rus sərhədçiləri qorusun”. Politoloqun fikrincə, Rusiya sərhədçiləri geri çəkilsə və Ermənistan-Türkiyə sərhədi nəzarətsiz qalsa, Ermənistan bir müddət sonra Qərbi Azərbaycana çevriləcək: “Ermənistan tərəfi başa düşsəydi ki, sərhədi qoruya bilər, Rusiya sərhədçiləri heç vaxt orada peyda olmazdı. Amma Ermənistan Respublikasının təhlükəsizliyinin əsas təminatçısı ruslardır. Bunu əvvəl-axır Nikol hökuməti başa düşməlidir. Geosiyasi baxımdan bu gün biz öz kimliyimizi qorumaq imkanını və Ermənistan-Rusiya münasibətlərinin qurulduğu təməlləri məhv edirik. Bu, Türkiyə və Azərbaycanın maraqları ilə üst-üstə düşən daha bir millətçi addımdır. Mən başa düşə bilmirəm, əgər Ermənistanın lideri Qarabağın Azərbaycanın tərkib hissəsi olduğunu bəyan edirsə, onda Rusiya sülhməramlısı nə edə bilərdi? Ona görə də hər hansı bir addım atmazdan əvvəl çox düşünmək lazımdır”.
İndilikdə görünən odur ki, Ermənistan getdikcə daha ağır duruma düşür. Amma Azərbaycanla münasibətlər normallaşsa, durum tamamilə dəyişə bilər.
Tahir TAĞIYEV
