Qarabağda erməni yox, alban kilsələri var - separatçılardan təzə böhtan...
Faiq İsmayılov: “Harda qanunsuz tikili varsa hamısı sökülməlidir”
Azərbaycan ərazisi müxtəlif çağların ab-havasını, memarlıq quruluşunu ifadə edən abidələrlə zəngindir. Bizim ərazilərdə xristianlıqdan əvvəl və sonrakı zamanın yadigarı olan abidələr türk ulusunun ruhunu özündə daşıyır. Bu abidələrin hər biri Azərbaycan xalqının əcdadlarının nişanələridir.
Azad ərazilərdəki bütün qədim kilsələr, monastırlar, sövmələr və sair hamısı alban xristianlıq çağının örnəkləridir. Təəssüflər olsun ki, bu ərazilər uzun illər işğalda qaldığı üçün alban abidələrinə qarşı əsassız olaraq erməni iddiaları ortaya çıxıb. Onlar bu abidələrin memarlıq quruluşunu dəyişdirməklə, üzərinə xaçkarlar düzməklə və adlarını dəyişdirməklə onları “erməni kilsəsi” kimi qələmə verməyə çalışmaqla yanaşı, həm də ərazilərimiz işğalda olduğu dövrdə orada müxtəlif qondarma adlar altında yeni kilsələr tikiblər. Allahın evi olanda nə olar ki, onu özünə aid olmayan torpaqda tikmək günahdır. Bizim ərazilərdə heç bir qədim erməni kilsəsi yoxdur, bu şəksizdir.
Azərbaycan torpaqları işğal altında olduğu illərdə ermənilər Qriqoryan kilsəsinin və xaricdəki bəzi dini təşkilatların havadarlığı ilə qanunsuz olaraq Qarabağ ərazində bir neçə kilsə tikib, bu azmış kimi, o kilsələri “qədim kilsə” kimi təbliğ etməkdən də çəkinməyiblər. Uzun illər bu kilsələrdən Azərbaycana qarşı çirkin niyyətlər üçün istifadə ediblər, keşişlər belə əlinə silah götürüb bizə qarşı döyüşüblər. Son zamanlar ermənilər və onların havadarları tez-tez Qarabağda “erməni kilsəsi” olması iddiası ilə çıxış edirlər, bu absurd məsələni hətta Avroparlamentə qədər daşıyıb apara biliblər. Erməni yalanları hər yerə ayaq açıb. Bizə qarşı qondarma kilsə iddiaları ilə çıxış edən ermənilər bu qondarma siyahılarına yeni bir kilsə də əlavə ediblər. Bir vaxtlar Şuşadakı Qazançı kilsəsindən yapışmışdılar, tez-tez dezinformasiya yayırdılar ki, guya o kilsə hansısa təhlükə ilə üzləşib və sair. Sonra araşdırıb üzə çıxardıq ki, Qazançı kilsəsinin ermənilərlə heç bir tarixi əlaqəsi yoxdur, sadəcə ermənilər Şuşanı işağlda saxladıqları dövrdə bu kilsəyə də yiyələniblər. Təbii ki, müvəqqəti. Özgə atına minən tez düşər. Necə ki, onlar işğal etdikləri torpaqlarımızdan çıxıb getdilər.
İndi də iddia edirlər ki, guya Xankəndidə 2019-cu ildə II Qareginin iştirakı ilə təqdis olunan “Müqəddəs Məryəm ana” kilsəsi Azərbaycanın “vandalizminə” “məruz qalıb”. Guya biz bu kilsəni hədəfə almışıq. Azərbaycan abidələrini məhv edərkən, yer üzündən silərkən 14 may 1954-cü ildə qəbul olunmuş Haaqa Konvensiyasının müvafiq bəndlərini heç yada salmayan, onu kağız parçası kimi tapdayıb kənara atan ermənilərin indi yadına Haaqa Konvensiyası düşüb. Çox nahaq. Azərbaycan vandallıq etsəydi Bakının mərkəzində erməni kilsəsini saxlamazdı. Xankəndi Azərbaycan dövlətinin ayrılmaz parçasıdır və orada nəyi necə etmək də dövlətimizin səlahiyyətində olan işdir. Azərbaycanda indiyə qədər heç bir xalqın, dinin abidəsinə, dini dəyərlərinə, kilsəsinə, sinaqoquna qarşı heç bir mənfi addım atılmayıb. Buna misal çoxdur, amma biz yenə də Bakının mərkəzindəki erməni kilsəsini vurğulamaq istəyirik, dünya baxıb görsün, o kilsədən bir kərpic belə düşməyib.
“Bütün dünya qəbul etməlidir ki, Qarabağda heç bir qədim erməni kilsəsi yoxdur, bu gün olanlar isə Azərbaycan əraziləri işğalda olduğu dövrlərdə qanunsuz olaraq tikilib”
Ermənilərin bu iddiasına AMEA-nın A.Bakıxanov adına Tarix və Etnologiya İnstitutunun əməkdaşı, maddi irs üzrə mütəxəssis Faiq İsmayılovun fikirlərini də öyrəndik. F.İsmayılov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, ermənilər işğal dövründə təkcə Xankəndi şəhərində üç erməni kilsəsi tikib. Bu erməni kilsələri Azərbaycan dövlətinin razılığı olmadan qanunsuz tikilib. Bu mənada ki, o kilsələr işğal dövründə inşa edilib, bu da beynəlxalq qanunvericiliyə ziddir. Azərbaycan qanunlarına görə, qanunsuz inşa edilən tikililər sökülməlidir. Ermənilərin “Müqəddəs Məryəm ana” adı verdiyi bu kilsə haqda iddialara gəlincə, bu kilsə də qanunsuz tikililərdən biridir. Bir faktı yadınıza salım ki, ermənilər Qarabağ ərazisində 500-ə yaxın abidəni, kilsəni “erməni irsi” kimi qələmə verib, bunun 50-ni “Müqəddəs Məryəm ana” adlandırıblar. Başa düşə bilmirəm ki, bu Məryəm ananın işi-gücü qurtarıbmış, gəlib Qarabağda qapı-qapı “gəzirmiş” və onun da “xatirəsi əbədiləşdirilib”. Digər bir tərəfdən bir məqamı deyim. Ermənilər özləri öz dediklərini təkzib edirlər. Özləri yazır ki, Xankəndidə tikdikləri “Müqəddəs Məryəm ana” kilsəsinin açılışı 7 aprel 2019-cu ildə olub, hətta II Qaregin də orada iştirak edib. Bu kilsə lap yaxın vaxtlarda tikilib. Bu tarixi abidə deyil”-deyə F.İsmayılov qeyd etdi.
Ermənilərin Haaqa Konvensiyasını xatırlamasının gülünc hal olduğunu deyən F.İsmayılovun sözlərinə görə, Haaqa Konvensiyasının bu işlə heç bir əlaqəsi yoxdur. “Haaqa Konvensiyası hərbi konfliktlər zamanı mədəni dəyərlərin qorunması haqqındadır. Konvensiya hərbi münaqişələr zamanı hər bir dövlətin öz ərazisində və rəqib tərəfin ərazisində yerləşən mədəni dəyərlərin qorunması, arxitektura, incəsənət, tarixi abidələr, arxeoloji qazıntılar kimi daşınan və daşınmaz mədəni dəyərlərin müdafiə edilməsini iştirakçı dövlətərin qarşısında vəzifə kimi qoyur. Ermənistan Azərbaycan torpaqlarını işğalda saxladığı dövrdə Haaqa Konvensiyasını tamamilə pozub. Elə bunun nəticəsidir ki, erməni separatçıları Xankəndidə qanunsuz olaraq erməni kilsəsi tikiblər və indi də onun ətrafında oyun qururlar. Bütün dünya qəbul etməlidir ki, Qarabağda heç bir qədim erməni kilsəsi yoxdur, bu gün olanlar isə Azərbaycan əraziləri işğalda olduğu dövrlərdə qanunsuz olaraq tikilib. O kilsə abidə sayıla bilməz, o, ermənilərin qanunsuz olaraq tikdiyi ibadətgahdır. Heç bir ehtiyac olmadığı bir vaxtda tikiblər. Çünki Xankəndidə o qədər erməni yaşamırdı ki, üç kilsə tiksinlər. Yəni bunlar hamısı Azərbaycan torpaqlarında süni şəkildə erməni izlərinin artırılması, “əbədiləşdirilməsi” kimi başa düşülməlidir”-deyə F. İsmayılov qeyd etdi.
O bildirdi ki, ümumilikdə götürdükdə Kəlbəcərdə, Laçında, Xocalıda, Xocavənd və Ağdərə rayonları ərazisində 20-yə yaxın qanunsuz olaraq erməni kilsələri tikilib. Bunların hamısının qanunsuz tikili olduğunu deyən F.İsmayılov hesab edir ki, bu, beynəlxalq səviyyədə bir cinayətdir: “Harda qanunsuz tikili varsa hamısı sökülməlidir. Ermənilərin nə danışmasından asılı olmayaraq o ərazi öz klassik görkəminə qaytarılmalıdır, Xankəndi şəhərinin 37 məhəlləsi bərpa olunmalıdır. Həmin məhəllələrdəki 20-dən çox məscid, ibadət, inanc yerləri, qəbristanlıqlar öz yerində bərpa olunmalıdır. Yaşayış evləri Azərbaycanın klassik memarlığına uyğun tikilməlidir. Bundan sonra digər ərazilərdə də süni şəkildə yaradılan erməni izlərinin silinməsi üçün işlər aparılmalıdır”-deyə mütəxəssis bildirdi.
Bəli, 37 məhələli, məscidli, azanlı Xankəndi şəhərində, xanın kəndində həyat əvvəlki axarına qayıtmalıdır. Üçrəngli müqəddəs Bayrağımızın işığında buradakı alban xristian irsi də, müsəlman abidələri də yenidən bərpa olunmalıdır ki, erməni saxtakarlığı birdəfəlik o torpaqlardan silinsin. Qarabağda qədim alban irsi var, erməni irsi yoxdur həqiqəti bütün dünya tərəfindən qəbul edilməlidir ki, bir də ermənilərə Avroparlamentdə və orada-burada yaxa-başlarını cırmalarına şərait yaratmasınlar. İrəvanın mərkəzində yerləşən tarixi Azərbaycan məhəlləsi olan “Təpəbaşı”nı satışa çıxarırlar dünya dinmir. Yaxşı olar ki, beynəlxalq ictimaiyyət erməni yalanlarından üz çevirib “Təpəbaşı”nın müsibətinə göz yaşı axıtsın, Ermənistana beynəlxalq konvesniayaları və etdiyi cinayətləri xatırlatsınlar. Bax onda birdəfəlik erməni nağılı bitib heç olar.
İradə SARIYEVA
