Əliyev -Blinken görüşü ABŞ-Azərbaycan münasibətlərinin mahiyyətini köklü dəyişə bilər....
Dünya miqyasında vacib siyasi diskussiya platforması sayılan Münhen Təhlükəsizlik Konfransı bu dəfə daha çox diqqət cəlb etməkdədir. Heç şübhəsiz ki, bunu şərtləndirən başlıca cəbəb ötən son illərdə dünya üçün yaranan təhlükələrin, münaqişələrin sayının daha da artmasıdır. Təsadüfi deyil ki, Bavariyanın paytaxtında 60-cı Beynəlxalq Təhlükəsizlik Konfransında da ən çox münaqişələr, onların aradan qaldırlması, sülh mövzusuna diqqət edilir. Tədbirdə 180 yüksək vəzifəli hökumət nümayəndəsi, 50-yə yaxın ölkənin dövlət və hökumət başçıları, o cümlədən Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev iştirak edir.
Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, şəxsən Almaniya kansleri Olaf Şolts tərəfindən tədbirə dəvət edilən prezident İlham Əliyev burada ən çox diqqət mərkəzinə yer alan dövlət başçılarından biridir. Bunu bir çox hallarda qarşı tərəflərin müraciətlərinə əsasən, Azərbaycan prezidenti ilə keçirilən çoxsaylı görüşlər də təsdiq edir. Müxtəlif ölkələrin, təşkilatların təmsilçiləri ilə keçirlən görüşlərdə ən fərqli mövzulara diqqət olunub. ABŞ təmsilçilərinin Azərbaycan prezidenti ilə görüşləri də qeyd edilən xüsusda ayrıca diqqət cəlb edir. Əvvəla, qeyd edilməlidir ki, qısa zaman kəsiyində ABŞ-ın bir neçə təmsilçisi Azərbaycan prezidenti ilə görüşmək arzularını bildiriblər və onların istəkləri müsbət qarşılanıb. ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinkenlə, ABŞ prezidentinin iqlim üzrə xüsusi nümayəndəsi Con Kerri ilə, ABŞ prezidentinin qlobal infrastruktur və enerji təhlükəsizliyi üzrə xüsusi koordinatoru Amos Hoxşteynlə prezident İlham Əliyevin görüşləri, müzakirə edilən məsələlər ölkələrimiz arasında təmasların dinamikliyindən xəbər verməklə yanaşı, həm də Azərbaycana yüksək diqqətin təzahürüdür. Hər halda cəmi iki gün ərzində üç ABŞ rəsmisinin Azərbaycan prezidenti ilə görüşü də bunun təsdiqidir.
Bundan əlavə, digər ABŞ təmsilçilərinin də Münhendə olan Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvləri ilə görüşü baş tutub. Məsələn, Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov konfrans çərçivəsində qarşı tərəfin müraciəti əsasında ABŞ dövlət katibinin Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə köməkçisi Ceyms O’Brayn ilə görüşüb. ABŞ Dövlət katibinin enerji ehtiyatları üzrə köməkçisi Cefri Pyattın isə Azərbaycanın energetika naziri Pərviz Şahbazovla görüşü keçirilib. Bu görüşlərdə müxtəlif məsələlər, o cümlədən Azərbaycanda keçiriləcək COP-29 müzakirə edilib, ölkəmizə bu xüsusda dəstək ifadə olunub. ABŞ qəbul edir ki, Azərbaycan regionda strateji əhəmiyyətə malik ölkədir. Elə bu səbəbdən zaman-zaman müəyyən anlaşılmazlıqlar olsa da, Azərbaycan-ABŞ əlaqələri əsasən pozitiv məcrada inkişaf edib. Münhendə baş tutan görüşlər isə qarşılıqlı əlaqələrin inkişafında yeni dinamik mərhələnin başlanmaqda olduğunu göstərir. Heç şübhəsiz ki, bu, hər iki tərəfin maraq və mənafelərinə uyğundur.
Münhen görüşlərində Azərbaycan və Ermənistan arasında ikitərəfli əsasda normallaşma prosesinin perspektivləri də əsas müzakirə predmetləri sırasında yer alıb. Bu mövzuya prezident İlham Əliyevin ABŞ- ın dövlət katibi Antoni Blinkenlə görüşündə də diqqət yetirilib. Azərbaycan bir daha diqqətə çatdırıb ki, Ermənistanla sülh müqaviləsinin mümkün qədər tez imzalanmasında maraqlıdır. Amma Azərbaycan dövlət başçısı bir mühüm məqamı da diqqətə çatıdırıb. Regionda artıq de-fakto sülhün olduğunu bildirən prezident İlham Əliyev vurğulayıb ki, Azərbaycan-ABŞ ikitərəfli əlaqələri Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması prosesindən kənar şəkildə özlüyündə inkişaf etdirilməlidir. Azərbaycanın məsələ belə yanaşması təsadüfi deyil. Ötən il sonlarında ABŞ Konqresində aparılan müzakirələrdə Ceyms O’Braynın səsləndirdiyi yanlış fikirlər, Bakı-Vaşinqton əlaqələrinin Ermənistanla münasibətlər prizmaslndan dəyərləndirməsi ziddiyyətlərin üzə çıxmasına səbəb oldu. Amma ABŞ yol verdiyi səhvi anlayaraq, onu tez aradan qaldıra bildi. İndi də Azərbaycan-ABŞ ikitərəfli əlaqələri Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması prosesindən kənar şəkildə inkişaf edəcəyi halda bundan bütün tərəflər uduşlu olar. Azərbaycanın bu yanaşması görünən odur ki, ABŞ-da da nəzərə alınır. Bu fonda həqiqtən də Azərbaycan-ABŞ əlaqələrinin inkişafında daha dinamik mərhələnin başlanmaqda olduğunu söyləmək mümkündür.
Nahid Salayev
