Putin Paşinyanın KTMT-yə qarşı 4 illik iddiasını bu cür vurdu...
“Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) Qarabağda Ermənistanın tərəfində vuruşmamalı idi, çünki həmin şəraitdə bu ölkəyə xarici təcavüz edilməmişdi”. Bu barədə Rusiya prezidenti Vladimir Putin Astanada mətbuat konfransı zamanı bildirib.
Onun fikrincə, Ermənistanın KTMT-yə hazırkı münasibəti daxili siyasi problemlər və Qarabağ mövzusu ilə bağlıdır. Eyni zamanda, Putin Ermənistanın KTMT-də tam formatda işə qayıdacağını istisna etməyib.
Bilirik ki, İkinci Qarabağ müharibəsi dövründə Ermənistan KTMT-ni prosesə qatmağa çoxlu cəhdlər etdi, amma bu quruma üzv dövlətlərdən heç bir dəstək görə bilmədi. Yəni Ermənistan istədiyini bu təşkilatdan ala bilmədi. Bu səbəbdən də KTMT-yə münasibətləri soyuqlaşdı. Ermənilər umub-küsdülər ki, KTMT Ermənistana dəstək vermədi. Hətta KTMT-dən çıxacaqlarını bəyan etdilər, onun iclaslarına qatılmadılar və sair.
Putin Astanada keçirilən mətbuat konfransında Ermənistanın bu iddiasına qəti cavab verərək son qoydu.
Abutalıb Səmədov: “Putin Ermənistanın KTMT-nin iclaslarında iştirak etməməsini, bu hərbi blokdan narazılığını 2020-ci ilin 44 günlük müharibəsində...”
“Alyans” Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin sədri, siyasi ekspert Abutalıb Səmədov “Bakı-Xəbər”ə şərhində “Putin Ermənistanın KTMT-nin iclaslarında iştirak etməməsini, bu hərbi blokdan narazılığını 2020-ci ilin 44 günlük müharibəsində rusların Qarabağı müdafiə etməməsi ilə əlaqələndirir. Yəni guya Ermənistan tələb edir ki, Rusiya Ermənistanın tərəfində Qarabağ uğrunda müharibədə iştirak etsin və Rusiya da iştirak etməyib. Əslinə qalanda, bu gözləntiləri yaradan Rusiyanın özü idi. KTMT-nin Rusiyadan olan baş katibi Nikolay Bordyuja dəfələrlə bəyan etmişdi ki, əgər Azərbaycan hərbi yolla işğal altında olan əraziləri azad etmək istəsə qarşısında Rusiyanı görəcək. Belə bir gözlənti yaradılmışdı və Azərbaycanın əks-hücumu başalayanda, təbiidir ki, Paşinyan da gözləyirdi Rusiya Ermənistanın yanında olacaq. Çünki söz vermişdilər. Ancaq Paşinyanın gözlədiyi olmadı. Bütövlükdə, Ermənistanın Rusiyadan narazılığını bununla əlaqələndirmək, təbiidir ki, yanlışdır. Ermənistanın narazılığı təkcə həmin 44 günlük müharibə ilə bağlı deyil”-deyə bildirdi.
A.Səmədovun sözlərinə görə, 2021-ci ildə Ermənistan iddia etdi ki, Azərbaycan ordusu Ermənistanın 200 kvadrat kilometr ərazisini guya işğal edib. “Ermənistan Rusiyadan, KTMT-dən kömək istədi, orda da arzuladığı köməyi görmədi. Sonradan Soçi danışıqları zamanı Rusiyanın qəti mövqe tutmasını və təqdim etdiyi sülh sazişinin arxasında durmasını istədi, Rusiya burda da qətiyyət göstərmədi. Yəni 2022-ci ilin sonlarına qədər Ermənistan Rusiyadan gözlədiyi köməyi ala bilmədi. Eyni zamanda, Ermənistanda KTMT-nin tədbiri keçiriləndə tələb etdi ki, bu hərbi blok Azərbaycana münasibətdə müəyyən mövqe tutsun. Yəni Azərbaycanın hansısa hərəkətlərini pisləsin. Burada da onun istədiyi alınmayandan sonra aktiv şəkildə antirus mövqeyinə keçdi və KTMT-nin işində iştirak etməkdən imtina etdi. Məsələnin kökündə dayanan budur. Ancaq Putin bunu təkcə Rusiyanın Qarabağ uğrunda müharibədə iştirak etməməsi ilə əlaqələndirir. Burda da qeyri-adi bir şey yoxdur. Biz Putinin bu cür həqiqəti təhrif edən bəyanatlarına dəfələrlə rast gəlmişik. Bir daha təkrar edirəm, əslinə qalsa, məsələnin mahiyyəti ondadır ki, Ermənistan Rusiyadan həm 2020-ci, həm 2021-ci, həm də 2022-ci ildə gözlədiyini ala bilmədi. Açıq şəkildə gördü ki, KTMT-nin üzvlərinin böyük əksəriyyəti Azərbaycana daha yaxındılar, Azərbaycanı aktiv şəkildə müdafiə edirlər və həqiqətən bu belə idi. Azərbaycan kifayət qədər iş aparmışdı və KTMT üzvləri ilə dostluq münasibətləri vardı. Bundan sonra Ermənistan istər-istəməz düşünmək məcburiyyətində qaldı ki, əgər hərbi blokdakı müttəfiqlərimin demək olar hamısı Azərbaycanın tərəfindədirsə mənim bu hərbi blokda olmağım lazımdırmı? Və qərara gəldi ki, onun işində iştirak etməsin. Uzun müddətdir Ermənistan KTMT-nin iclaslarına qatılmır, ordakı nümayəndəsini başqa işə göndərdi və yerinə heç kimi təyin etmədi, KTMT-nin maliyyələşməsində də, təlimlərində də iştirak etmir, faktiki olaraq təşkilatdan çıxıb, amma rəsmi şəkildə hələ belə bir müraciət etməyib, yəqin ki, yaxın vaxtda, əlverişli məqamda belə bir müraciət etməyi planlaşdırır. Burda Putin Ermənistanın KTMT-yə qayıtmaq imkanının mövcudluğundan danışdı. Təbiidir ki, burda belə hadisə baş verə bilməz. Paşinyanın KTMT-yə qayıtmaq ehtimalı sıfıra yaxındır. Çünki o qədər KTMT əleyhinə fəaliyyətdən, atılan addımlardan, Qərbə yaxınlaşdıqdan sonra yenidən geriyə qayıtmağa cəhd etsə, bu, Paşinyan üçün çox ciddi problemlərin yaranmasına gətirib çıxara bilər və onun bundan sonra hakimiyyətdə qalması çox çətin olar. Əgər indiyə qədər Paşinyanı hakimiyyətdən zorakılıqla uzaqlaşdıra bilməyiblərsə bunun kökündə Qərbin onu aktiv şəkildə müdafiə etməsi dayanır. Paşinyanın Qərbdən imtina etməsi, Qərbdən uzaqlaşması mümkünsüzdür. Eyni zamanda Rusiya da, KTMT-nin digər üzvləri də Paşinyana belə bir addım atması üçün ən azından müəyyən bəyanatlarla kömək etməlidirlər. Öz səhvlərimi etiraf etməlidilər, KTMT-nin işindəki qüsurlardanmı danışmalıdırlar, bundan sonra Ermənistanın yanında olacaqlarınımı bəyan etməlidilər ki, yalnız bundan sonra Paşinyan əks istiqamətdə addımlar atsın. Ancaq bunu etməzlər. Çünki atılan addımları yanlış saymırlar, hesab edirlər ki, bugünə kimi KTMT üzvləri obyektiv, ədalətli mövqe tutublar və işğalçının yox, Azərbaycanın yanında olublar. Bu səbəbdən nə Paşinyanın bu siyasətini dəyişmək ehtimalı var, nə bundan sonra onun KTMT-nin iclaslarında iştirak etmək imkanı var, nə də KTMT üzvlərinin Paşinyanı qane edə biləcək bəyanatlar səslədirmək imkanı var. Hesab edirəm ki, yaxın vaxtlarda Qərbin təzyqiləri nəticəsində Paşinyan qəti addımlar atmaq məcburiyyətində qalacaq və rəsmi şəkildə KTMT-dən çıxdığını bəyan edəcək” - deyə A.Səmədov vurğuladı.
Faiq Ələkbərli: “Putin bu dəfə Ermənistana qəti cavab verdi və onun bu məsələdə KTMT-dən umub-küsməsinin yersiz olduğunu bəyan etdi”
Siyasi şərhçi Faiq Ələkbərli isə “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Ermənistanın KTMT-dən incikliyinin səbəbini heç kəs Rusiya prezidenti Vladimr Putindən yaxşı bilə bilməz. “Çünki KTMT-ni yaradan Rusiya Federasiyasıdır. Ora Ermənistanın necə üzv olması da bəllidir. Ancaq Ermənistan vaxtilə Rusiya Federasiyasından dəstək görəndə heç bu dəstəyi vurğulamırdı, KTMT-dən razılıq etmirdi. Ancaq şərait dəyişdi və Azərbaycan öz torpaqlarını işğaldan azad etdi. Putin də bunu anlayır ki, Azərbaycanın işğaldan azad etdiyi torpaqlar Ermənistan torpaqları deyil, öz torpaqlarıdır. Hətta Ermənistan ərazisi də böyük ölçüdə Azərbaycan-türk torpaqlarıdır. Bu anlamda Putinin konkret olaraq Ermənistana ünvanladığı fikir həqiqəti özündə əks etdirir və bu həqiqəti heç nə dəyişməyəcək. Yəni Putin bu dəfə Ermənistana qəti cavab verdi və onun bu məsələdə KTMT-dən umub-küsməsinin yersiz olduğunu bəyan etdi” - deyə F.Ələkbərli qeyd etdi.
İradə SARIYEVA
