Tibb Universiteti, texnikum, kollec ola-ola tibb kurslarına nə ehtiyac?
Adil Qeybulla: “Bu kursların diplomları tamamilə qanunsuzdur”
Elə sahələr var ki, orada savadın, biliyin, yüksək qabiliyyətin olmadan heç bir şeylə nail olmaq, insanların məmnunluğunu təmin etmək olmaz. Götürək tibb sahəsini. Bütün zamanlarda bu sahəyə maraq göstərənlər, can atanlar çox olub. Bəlkə də bu, tibb sahəsinin gəlirli olmasından irəli gəlir.
Amma bəzən unudurlar ki, müalicə zamanı, yaxud adicə iynə vurmaq məsələsində kiçik bir səhvə yol verilməsi böyük insan fəlakətinə yol açır. Bir sözlə, tibb çox məsuliyyətli sahədir. Elə ona görə də, tibb işçilərinin təhsilinin daha mükəmməl olması əsas hədəflərdəndir. Savadsız həkim, savadsız tibb bacısı, savadsız tibb qardaşı bizə fayda vermir, ziyan vurur. Həkimlərin, tibb işçilərinin səhvi üzündən nə qədər insanın ziyan çəkdiyi məlumdur.
Bu gün Azərbaycanda tibb kurslarının reklamı geniş miqyas alıb, saysız-hesabsız ödənişli tibb kursları fəaliyyət göstərir.
Bakının müxtəlif yerlərində Tibb bacısı kursu, USM kursu, Tibb Qardaşı Kursu, müalicəvi bədən tərbiyə kursu, Fizioterapiya və Reabilitasiya Kursu, Əczaçiliq Kursları və sair mövcuddur, təhsil haqqı ödənişi müqabilində orada dərslər keçilir.
Ölkədə Tibb Universiteti, rəsmi kolleclər var və biliyi, savadı olan gənclər test üsulu ilə imtahan verib qəbul olur, gedib orada oxuyurlar. Tibb Universiteti, tibb kollecləri varsa, orada mükəmməl təhsil verilirsə, bəs bu tibb kursları nəyə lazımdır?
Bəzi ekspertlərin sözlərinə görə, kollecə qəbul olunmaq gücündə olmayanlar o kurslarda pul verib oxuyub sertifikat alırlar. Halbuki, həkim, tibb bacısı, tibb işçisi olmaq üçün illər tələb olunur. Bunlar 6 aya bəyəm tibbi mənimsəyə bilirlər ki?
Ekspertlər bildirir ki, bəzi işbazlar ölkədəki azad şəraitdən istifadə edərək tibb kursları açırlar, lakin bu tibb kurslarında öyrədilənlərlə tibb işçisi yetişdirmək olmaz. Ekspertlər deyir ki, orada onlara iynə vurmaq, təzyiq ölçmək və sair öyrədilir, sonra oranı bitirənlər ayrı-ayrı tibb bacılarının yanında özəl olaraq öyrənirlər.
“O diplomların heç biri tibb bacısı olmaq üçün əsas sayıla bilməz”
Professor Adil Qeybulla “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, Sovet dövründə ali və orta tibb məktəbi deyilən bir anlayış olub, buna uyğun da kolleclər, texnikumlar və sair yaradılıb. “Bundan sonra da iki kateqoriya ali məktəblər tipi olmalıdır. Biri tibb bacıları, tibb qardaşları, orta tibb mütəxəssisləri, digər isə həkim hazırlamaq üçündür. Həkim hazırlamaq, əvvəla, baza tibb təhsili - rezidentura sistemindən keçir. Bu mürəkkəb bir sistemdir, Qərb sistemidir. Yəni biri nəzəri fənlərin öyrənililməsi, digəri isə praktik fəaliyyətdir. Tibb bacılarının hazırlanmasında da qayda belədir. Ona görə də, məsələn, Türkiyədə tibb bacılarının təhsili 4 ilə yaxındır. Yəni bu, Tibb Universitetinin nəzdində də baş verə bilər. Ona görə də, necə adlandırılmasından asılı olmayaraq, onlar öz təhsil standartlarını həyata keçirirlər”-deyə A.Qeybulla bildirdi.
A.Qeybullanın sözlərinə görə, hansısa təşkilatın nəzdində, yaxud müstəqil şəkildə fəaliyyət göstərən özəl tibb kurslarında peşəkar mütəxəssis hazırlanmasından söhbət gedə bilməz. “Bu kursların diplomları tamamilə qanunsuzdur. O kursların verdikləri diplomlar heç bir yerdə qeydiyyatdan keçməyib. O diplomların heç biri tibb bacısı olmaq üçün əsas sayıla bilməz. Yəni rəsmi qeydiyyatdan keçmiş, reyestrə düşmüş şəxslərin diplomları qanunidir”.
A.Qeybullanın sözlərinə görə, dövlət və özəl tibb məktəbləri yalnız texniki standartlarla təhsil şərtlərini yerinə yetirdikləri halda, müvafiq strukturlarda Elm və Təhsil Nazirliyində və Səhiyyə Nazirliyində qeydiyyatdan keçirlər: “Ondan sonra onların diöplomları ölkə ərazisində tanına bilər. Dünya standartlarına uyğun fəaliyyət göstərməliyik”.
İradə SARIYEVA
