Pezeşkian qadınların yolunda “əxlaq polisinə müharibə açdı”...
Məcid Cavadi Araz: “Məncə, hələ ki, Pezeşkianı belə bir təhlükə gözləmir”
Məsud Pezeşkian İran prezidenti seçildikdən sonra müxtəlif vədlərlə çıxış etməyə başlayıb. Prezident Pezeşkianın xalqa verdiyi vədlər, təbii ki, daxildəki ifrat mühafiəkar qüvvələr tərəfindən xoş qarşılanmır.
Məsud Pezeşkian Məhsa Əmininin həbsdə ölümünün ikinci ildönümünə təsadüf edən ilk mətbuat konfransında çıxış edərək, əxlaq polisinin qadınları narahat etməməsi üçün öz səlahiyyətlərindən istifadə edəcəyinə söz verib. “Əxlaq polisi (qadınlarla) üz-üzə gəlməməli idi. Mən onların fəaliyyətini izləyəcəyəm ki, qadınlar narahat olmasınlar” –İran prezidenti deyib.
Hicabsız gəzdiyinə görə əxlaq polisi tərəfindən saxlanılan və həbsxanada həyatını itirən Məhsa Əmininin ölümü İranda aylarla davam edən etirazlara səbəb olmuşdu. İğtişaşlarda, onlarla təhlükəsizlik əməkdaşı da daxil olmaqla, yüzlərlə adam həyatını itirmiş, minlərlə iranlı həbs edilmişdi.
Pezeşkian özünün seçkiqabağı kampaniyasında polis nəzarətində məcburi hicabın tətbiqinə qarşı çıxacağına, eləcə də uzun müddətdir davam edən internet məhdudiyyətlərinin yumşaldılması ilə bağlı tədbirlər görəcəyinə söz vermişdi. İran illər ərzində internetdən istifadəni ciddi şəkildə nəzarətdə saxlayır, feysbuk və “X” kimi məşhur sosial media platformalarını məhdudlaşdırır.
Daha sərt məhdudiyyətlər 2019-cu ildə yanacağın qiymətinin qalxmasına qarşı etirazlardan sonra və Məhsa Əmininin ölümü ilə başlayan nümayişlər dalğası zamanı tətbiq edilmişdi. Pezeşkian mətbuat konfransında hökumətin onlayn, xüsusən də sosial mediada məhdudiyyətləri yüngülləşdirməyə çalışdığını da qeyd edib.
İranın qatı mühafizəkar qüvvələri Pezeşkianın bu istiqamətdə fəaliyyətinə görə ondan qisas almaq, ona qarşı sui-qəsd təşkil etmək və sair kimi planlar hazırlaya, bu cür fikirdə ola bilərlərmi? Bu istiqamətdə Pezeşkianın fəaliyyəti onun üçün təhlükə törədəcəkmi?
“Zatən Pezeşkian indilik onlarla qarşıdurmaya getməz”
Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatının sözçüsü Məcid Cavadi Araz “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, Pezeşkianın belə bir fikir söyləməsinə İranın daxilindən çox sərt təpkilər verilib. “Ona anında sərt təpki verənlərdən biri İranın Ali Divanının sədri Məhəmməd Cəfər Müntəziri oldu. Bu təşkilat Ana Yasa Məhkəməsidir. Bu, İranın məhkəmə sisteminin ən üst orqanıdır. Məhəmməd Cəfər Müntəziri Pezeşkianın fikrinə qarşı çıxdı və qətiyyətlə bildirdi ki, belə bir məsələ ola bilməz, hicab məsələsində geriyə addım ata bilmərik, prezident də “əxlaq polisinə” yox, o qadına xəbərdarlıq etməli idi. Eyni zamanda da polisin ali məqamlarından Pezeşkiana təpkilər verildi və sair. Bilirsiz ki, İranda məhkəmə, polis sistemi, kütləvi informasiya vasitələri əsasən dini liderə bağlıdır və İran prezidentindən əmr almırlar. Pezeşkianın bu məsələdə fikir bildirməsinin dolayısı ilə bir qiyməti yoxdur. Pezeşkian bu məsələdə qanuni söz sahibi də deyil”-deyə M.C.Araz bildirdi.
Müsahibimizin bildirdiyinə görə, söz sahibi Xamneidir və o da bu günlərdə açıq şəkildə dedi ki, heç kəs hicaba qarşı bir söz deməsin və bu bizim üçün vazkeçilməzdir. “Düşünmürəm ki, Pezeşkian bu məsələdə bundan artıq israr etsin. Çünki o bütün çıxışlarında deyir ki, mən rəhbərin bütün “qırmızı xətlərinə” bağlıyam və onun içində hərəkət edirəm. Bir daha da bu məsələni gündəmə gətirəcəyini düşünmürəm. Pezeşkian bir söz idi dedi, amma bunun təsirinin, effektinin olacağını zənn etmirəm. Heç bir uzman da bu qənaətdə deyil ki, nəsə bir şey dəyişəcək”-deyə M.C.Araz bildirdi.
Bu açıqlamaya görə daxildəki mühafizəkar qüvvələrin Pezeşkiana qarşı sui-qəsd planının olması ehtimalına gəlincə, müsahibimiz bildirdi ki, müəyyən qurumlar perzidentin fikrinə açıq şəkildə təpki verib: “Məncə, hələ ki, Pezşkianı belə bir təhlükə gözləmir. İndiki halda belə ehtimal yoxdur. Zatən Pezeşkian indilik onlarla qarşıdurmaya getməz”.
İradə SARIYEVA
