İrəvanın qədim "Təpəbaşı" məhəlləsinin taleyinə qərar verildi...
Faiq İsmayılov: "Bu məsələ beynəlxalq təşkilatlar qarşısında qaldırılmalıdır"
İrəvan şəhərindən Azərbaycan mədəniyyətinin, tarixinin izlərini silmək üçün Ermənistan hökuməti 30 ildən çoxdur ki, şəhəri söküb-dağıtmaqla məşğuldur. İrəvan tarixi Azərbaycan şəhəri olduğu üçün burada bütün məhəllələr, abidələr, karvansaralar, kəhrizlər, məscidlər, tarixi binalar və sair hamısı bizimlə bağlı olub. Amma son 30-35 ildə Ermənistandakı hakimiyyət qüvvələri Azərbaycan məhəllələrini sökür, qədim binaları yerlə yeksan edib yerində yenisini tikirlər. Demək olar ki, onlar Azərbaycan abidələrinə, islam dəyərlərinə qarşı mədəni soyqırımı yekunlaşdırmağa doğru gedirlər. Bu da ondan qaynaqlanır ki, heç bir beynəlxalq təşkilat, o cümlədən də UNESCO Ermənistana "gözün üstə qaşın var" demir, demək istəmir.
Odur ki, İrəvandakı bütün türk, müsəlman abidələri silinir. Ermənilər uzun illər idi ki, İrəvanın yeni baş planını hazırlayırdılar və onların hazırladıqları baş planın da güdazına tarixi Azərbaycan məhəlləsi olan "Təpəbaşı" getdi. Ermənistan hökuməti bütün gücü ilə İrəvanda salamat qalan yeganə məhəlləyə - Təpəbaşı"na da son zərbələrini vurdu. Bu məhəllənin dağıdılıb məhv olduğu barədə məlumatlarla tanışsınız. Təhlukənin ilk vaxtlarında Azərbaycan beynəlxalq təşkilatlara üz tutdu, onlardan tələb etdi ki, Ermənistanı dayandırsınlar, amma onlar susdular.
Erməni mediası yazır ki, üzərində səkkiz aylıq işdən sonra İrəvanın yeni baş planı hazırdır. Mətbuat bu məlumatı İrəvan meriyasına istinadən yayıb.
Bunlar İrəvanın mərkəzini, Azərbaycan məhəllələrini, xüsusən "Təpəbaşı"nı tamamilə məhv edəndən sonra şəhərin yeni baş planını təqdim edirlər. Neçə müddət idi ki, bu istiqamətdə işləyirdilər.
"Ermənilərin məqsədi Azərbaycan mədəniyyətinin izlərini tamamilə silməkdir ki, yeni baş plan onun üçün hazırlanıb"
AMEA-nın A.Bakıxanov adına Tarix və Etnologiya İnstitutunun əməkdaşı, maddi-mədəni irs üzrə mütəxəssis Faiq İsmayılov baki-xeber.com-a bildirdi ki, Ermənistan hökumətinin İrəvanın tarixi simasını eybəcər hala salması və şəhəri tamamilə dəyişməsi qəbuledilməzdir.
"İrəvanın bir neçə dəfə baş planı hazırlanıb. Ermənilər XX əsrin əvvəllərindən İrəvanın baş planı ilə məşğuldurlar. Bu planlar nəticəsində İrəvan şəhəri çox böyük dəyişikliklərə məruz qalıb. Təkcə İrəvan şəhərində 20-dən çox məscidimiz dağıdılıb, məhv edilib. Yaşayış evləri, saraylar, inzibati binalar sökülüb, yox dərəcəsinə gətirilib, Azərbaycan məhəllələri yer üzündən silinib. Bəzi evlər qalıb, müəyyən sarayların, malikanələrin bir hissəsi saxlanılıb. Kompleks şəkildə İrəvan şəhərinin Təpəbaşı məhəlləsi olduğu kimi qalmışdı, baş plana görə onu da artıq sökmüş olarlar.
Ermənilərin məqsədi Azərbaycan mədəniyyətinin izlərini tamamilə silməkdir ki, yeni baş plan onun üçün hazırlanıb.
Bizim mədəni irsimizdən məhrum olunmağımız, ümumilikdə götürəndə, 1948-1953-cü illərdə və başqa dövrlərdə qəbul olunmuş beynəlxalq sənədlərin, Haaqa konvensiyasının müvafiq müddəaları ilə ziddiyyət təşkil edir. Ona görə ki, mədəni irs hansısa bir xalqa məxsus olmaqdan əlavə, həm də bəşəri mədəniyyətin tərkib hissəsidir. Yəni onun dağıdılması, bir yerdən başqa yerə köçürülməsi, formasının dəyişdirilməsi yolverilməzdir.
Bilmirəm bizim Ermənistan hakimiyyətinə hansı təsirmiz ola bilər, amma bu məsələ beynəlxalq təşkilatlar qarşısında qaldırılmalıdır. Biz onların Ermənistana təsir etmələrinə nail olmalıyıq. Əgər bu təsir mexanizmi işə düşərsə Ermənistanda bu prosesi dayandırmaq olar"-deyə F. İsmayılov vurğuladı.
İradə SARIYEVA
