Azad ərazilərdə daimi məskunlaşanların sayı sürətlə artır
İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə abadlıq-quruculuq işləri ilə yanaşı, məskunlaşma prosesini də Azərbaycan böyük sürətlə həyata keçirir. İndi bu xüsusda məlumatlara daha çox rast gəlmək mümkündür.
Məsələn, digər azad olunan ərazilər kimi yenidən qurulan Laçın şəhərinə də keçmiş məcburi köçkünlərin qayıdışı davam edir. Artıq növbəti köç karvanı Bakı şəhərinin Qaradağ rayonundakı “Qobu park 3” yaşayış kompleksindən yola salınıb. Bu mərhələdə Laçın şəhərinə daha 10 ailə - 40 nəfər köçürülüb. Bununla da Laçın şəhərində 325 ailə, yəni 1245 nəfərin daimi məskunlaşması təmin edilib. Bu say yaxın tezlikdə daha sürətlə artacaq.
Azərbaycan memarlığının qəhrəmanlıq səhifəsi
Bu gün ölkənin müharibədən sonrakı inkişafı dövrü çox böyük quruculuq işlərinin aparılması ilə xarakterizə olunur. Ölkədə prioritet bərpa tədbirləri müharibədən sonrakı dövrdə dərhal özünü göstərməyə başlayıb. Müharibə nəticəsində dağılmış şəhərlərin, kəndlərin bərpası Azərbaycan memarlığının qəhrəmanlıq səhifəsidir.
Bu gün xarabalıqlardan yeni yaşayış məntəqələri yaradılır. Bərpa dövründə məhsuldar qüvvələrin artması təcili olaraq bir çox şəhərlərin sürətli inkişafını tələb edir. Bu fonda azad olunan ərazilərdə böyük yaşayış massivlərinin salınması daha çox diqqət mərkəzindədir. Məsələn, elə yeni qayıdışın olduğu Laçında aparılan işlər sürətlə davam etdirilir. Laçında hazırda 712 tikilidə işlər davam etdirilir. Onlardan 9-u çoxmənzilli binadır. Aparılan abadlıq tədbirləri çərçivəsində qeyri-yaşayış obyektləri və kommunikasiyalarla bağlı da işlər görülüb. Şəhərdə 75 qeyri-yaşayış obyekti, həmçinin kommunikasiya xətlərinin hamısı, yəni təbii qaz, su, işıq və rabitə xətləri tamamilə yenidən çəkilib. Bundan əlavə, ümumi kanalizasiya sisteminin inşası başa çatdırılıb. Şəhər bütünlüklə işıqlandırma sistem ilə təchiz edilib. Ümumilikdə isə şəhər infrastrukturu ilə bağlı işlərin 80 faizi tamamlanıb. Onu da qeyd edək ki, Laçın şəhərində təmir-tikinti işləri ilə bərabər, sosial layihələrin icrası da həyata keçirilir. “Bakı Abadlıq Xidməti” MMC-nin memarı Elnur Abdullayev sözügedən xüsusda bildirir ki, əhalinin sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı məşğulluq proqramı çərçivəsində sakinlərin işə qəbulu davam edir: “Zerti kəndində aqro və sənaye parkı inşa edilib. Təkcə burada 46 müəssisənin fəaliyyəti nəzərdə tutulub. Artıq bunların bir neçəsi fəaliyyətə başlayıb və 400 nəfərdən çox laçınlı işlə təmin olunub”.
Yaşayış məntəqələri müasir texnologiyalara və yeni üsluba uyğun salınır
Azad olunan ərazilərdə şəhərsalma, yeni yaşayış məntəqlərinin salınması strateji əhəmiyyət kəsb edir və Ermənistanın işğalı zamanı dağılmış, infrastrukturun, yaşayış evlərinin inşasını özündə ehtiva edir. Müharibədən sonrakı ilkin dövrdə daha çox infrasrtuktur inşası diqqət məkəzində olub. Bu gün isə yaşayış məntəqələri müasir texnologiyalara və yeni üsluba uyğun salınır. Yüksək keyfiyyətin təmin edilməsi, seysmik müqavimət və sair kimi məqamlara xüsusi diqqət olunur.
Hazırda əsas istiqamətlər mənzil tikintisi, təhsil, mədəniyyət və idman obyektlərinin tikintisi, kommunal xidmətlər, səhiyyə, yol inşasıdır. Hər il azad olunan ərazilərə əhəmiyyətli investisiyalar qoyulur. Maliyyə naziri Samir Şərifov da bildirib ki, Azərbaycanda gələn ilin dövlət büdcəsi və növbəti 3 ilin büdcə çərçivəsi işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpası üçün əhəmiyyətli maliyyə təminatının yaradılmasını nəzərdə tutur: “Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin qətiyyəti sayəsində Azərbaycanın dövlətçilik əsasları daha da möhkəmlənib. Ölkəmizin neft-qaz resurslarından məharətlə istifadə olunub. Azərbaycan dövləti 3 ildir ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə quruculuq işlərini sürətlə davam etdirir. Bu müddətdə dövlət büdcəsindən ayrılmış vəsaitlə yanaşı, əlavə gəlirlər də quruculuq işlərinə yönəldilib. İndiyə kimi həmin əərazilərin bərpasına ümumilikdə 11 milyard manat xərclənib, cari ilin sonuna bu vəsaitin 12 milyard manata çatması gözlənilir. Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun ölkə iqtisadiyyatına reinteqtrasiyası gələn illərdə də əsas priortet olacaq”. Xatırladaq ki, gələn il dövlət büdcəsindən azad olunan ərazilərə 4 milyard manat ayrılacaq. Bu da qayıdış prosesinin daha da sürətlənməsinə təkan verəcək. Xatırladaq ki, “Böyük Qayıdış” proqramının birinci mərhələsinin sonunda Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda ən azı 140 min insan yaşayacaq. Lakin onların sayınınbu həddən çox olması da istisna edilmir. Xocavınd, Xocalı, Əsgəran, Xankəndi kimi ərazilərdə mövcud vəziyyət bura daha çox sayd ainsanı köçürməyə imkan verir. Bunlar fonunda demək olar ki, respublikada azad olunmuş ərazilərdə şəhərsalma artıq ölkə iqtisadiyyatının hərəkətverici qüvvəsidir. Müasir tipli infrastrukturun tikintisini, gecə-gündüz kommunal xidmətlə təmin olunma heç sovet hakimiyyətinin bütün illərində də olmayıb. Amma indi Azərbaycan bütün bunları öz imkanları hesabına yaradır.
Samirə SƏFƏROVA
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
