Paşinyan Konstitusiya dəyişikliyini niyə uzadır?
Mətləb Salahov: “Referendumun 2027-ci ildə keçirilməsi barədə qərar sülh əleyhinə hiyləgər məqəsədlərə xidmət edir”
Hazırda Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsi barədə danışıqlar davam etsə də, konkret nəticələr üçün ümidverici real vəziyyət yaranmayıb. Qarşı tərəf 44 günlük müharibədən sonra müxtəlif bəhanələrlə konkret və real sülh danışıqlarından yayınır, həttda arabir konstruktv danışıqları dalana dirəyən məntiqsiz bəyanatlar səsləndirməkdən belə çəkinmir. Nikol Paşinyan hələ bir neçə ay öncə Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanması üçün real maneə olan, xüsusulə bir çox bəndlərində Azərbaycana qarşı açıq təcavüzkarlıq və ərazi iddiasını özündə əks etdirən hazırkı Ermənistan konstitusiyasının 2027-ci ilə qədər dəyişdirləcəyini bəyan etmişdi. Körpədən böyüyə hər kəsə məlumdur ki, hazırkı Ermənistan konstitusiyası yenilənməsə, ən əsası Azərbaycana qarşı ərazi iddialarını özündə əks etdirən müddəlalar tarixin zibilliyinə atılmasa konkret sülh müqaviləsi barədə danışmaq sadəcə yersizdir.
Çünki sülh müqaviləsi üçün hazırkı konstitusiya kənara atılmalı, beynəlxalq hüquqa əsaslanan normal qanunverici baza formalaşdırılmalıdır. Əks halda yeni təxribat və qarşıdurmalar da istisna olunmur. Bu baxımdan da dinc münasibətlərin davamlı olması üçün sülh müqaviləsinin imzalanmasına ehtiyac var. Jurnalist Mətləb Salahov “baki-xeber.com”a açıqlamasında bu məsələ barədə danışıb. M.Salahov qeyd edib ki, sülh müqaviləsinin imzalanmaması, bu prosesinn uzadılması, ən əsas da Azərbaycanın tələblərinin yerinə yetirilməməsi Ermənistan üçün gələcəkdə xoş olmayan vəziyyət vəd edir. Çünki beynəlxalq hüquqa və dövlətlərin ərazi bütövlüyünə zidd olan hazırkı konstitusiya ilə Ermənistan bölgədə yenə marionet və daima gərginlik içində olan vassal ölkə imicində qalacaq.
“Çox aktual sual ortaya çıxır: Nikol Paşinyan özü erməni cəmiyyətini konstitusiyanın dəyişdirilməsinə zərurət olduğuna inandırıb və onları buna hazırlayıb. Bəs belə olan halda bu prosesi niyə ləngidir? Əlbəttə, burada bir çox amillər var. Əvvəla onu ilk öncə qeyd edək ki, Ermənistan bu məsələlərdə müstəqil siyasət yürütmək imkanında deyil. Rəsmi İrəvan gah Rusiya gah da Qərbin tapşırıq və maraqları ilə hərəkət edir. Açıq-aydın görünür ki, tarix boyu böyük güclərin əlaltısı, təxribat çubuğu olmuş Ermənistan hazırkı dönəmdə də yenə xarici güc mərkəzlərinin maraqlarını ifadə edir, nəinki öz milli maraqlarını. Son bir neçə ay ərzində istər ABŞ, istər Fransa, əlaxüsus da Avropa İttifaqından Ermənistana ayrılan 100 milyon dollarlarla vəsait, üstəgəl Aİ-nin Azərbaycan əleyhinə hərbi təxribat üçün hazırlıq yuvasına çevirdiyi “mülki missiyasının” Ermənistanda lövbər salması, N.Paşinyan hökümətinin sülh müqaviləsi əvəzinə aparıcı güclərin qan-qadalı maraqları üçün çalışdığını aydınca ortaya qoyur. Budur, özünüz qiymət verin. Sülh prosesinin uzadılması, Ermənistanın Azərbaycanın haqlı tələblərini yerinə yetirməməsi Cənubi Qafqazda marağı olan Qərb dairələrinin planlarının tərkib hissəsidir.
Gəlin Ermənistanın mövcud konstitusiyasının məzmunundakı işğalçılıq və qatı şovinizm bəndlərinə nəzər salaq. Hələ 1990-cı il avqustun 23-də Ermənistan Ali Sovetinin birinci sessiyası “Ermənistanın Müstəqilliyi haqqında Bəyannamə”ni qəbul edib. Müstəqillik yolunda hüquqi sənəd olan və Ermənistanın siyasi, iqtisadi və mədəni inkişaf yollarını göstərən bu bəyannamə 12 bənddən ibarət idi. Bəyannamənin preampulasında Ermənistan SSR Ali Sovetinin və Dağlıq Qarabağ İcraiyyə Komitəsinin “Ermənistan SSR-in və Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin birləşdirilməsi haqqında” 1989-cu il 1 dekabr tarixli birgə qərarı əsasında müstəqil Ermənistan Respublikasının hüquqi bazası müəyyənləşdirilirdi. Həmin bəyannamənin 11-ci bəndində elan olunurdu: “Ermənistan Respublikası Osmanlı Türkiyəsi və “Qərbi Ermənistanda” (Türkiyənin Şərqi Anadolu vilayətləri nəzərdə tutulur) 1915-ci ildə “erməni soyqırımı”nın beynəlxalq səviyyədə tanınmasını dəstəkləyir.”
Göründüyü kimi, 1991-ci il Ermənistanın Müstəqillik Bəyannaməsində həm Azərbaycana, həm də Türkiyəyə qarşı ərazi iddiaları irəli sürülüb. Bu iddialar 1995-ci ildə qəbul olunan Ermənistanın Əsas Qanununda- konstitusiyasında da yer almışdır. Söhbət ondan gedir ki, Bəyannamə və konstitusiyada Azərbaycanın əzəli torpaqları olan Dağlıq Qarabağı “Ermənistan ərazisinin ayrılmaz hissəsi” kimi tanıyan sərsəm maddələr bu gün də qalmaqdadır.
Xatirinizdədirsə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev də çıxışlarında bildirib ki, Bakı ilə İrəvan arasında sülh müqaviləsi yalnız Ermənistan Konstitusiyasına dəyişikliklər edildikdən sonra imzalana bilər. Çünki sülhə əsas maneə məhz Ermənistan Konstitusiyasında yer alan maddələrdir. Ermənistanda referendumun 2027-ci ildə keçirilməsi barədə fikirlər isə o deməkdir ki, həmin ilə qədər Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişi də reallıqdan uzaq görünür.xəyal olaraq görünür. Çünki Ermənistan tərəfi o zaman sülh müqaviləsində səmimi olacaq ki, referendumda Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları özündə ehtiva edən bəndləri çıxaracaq.
Proseslər onu göstərir ki, hazırkı Ermənistan hakimiyyəti ənənəvi hiyləgər və fürsətcil planları ilə hərəkət edir. Hazırkı erməni xisləti ilə sülh müqaviləsinin imzalanması reallıqla uyğunlaşmır.”
Namiq Quliyev
