COP-dan imtina edən Fransanın ekoloji cinayətlərinin siyahısı tutuldu...
Məhərrəm Zülfüqarlı: “Fransa ekoloji terrora görə ön sırada duran əsas dövlətlərdən biridir”
COP29-da iştirakdan imtina edən Fransanın törətdiyi ekoloji cinayətlər:
1. Uran mədənçiliyi və tullantılar: Nigeriyada Fransa, “Orano” (keçmiş “Areva”) şirkəti vasitəsilə genişmiqyaslı uran çıxarışı aparır. Bu proses böyük miqdarda radioaktiv tullantılar və toz yaradır, yerli icmaların sağlamlığına və ətraf mühitə ciddi ziyan vurur.
2. Pestisidlərdən istifadənin artması: Fransa Afrika ölkələrinə qadağan edilmiş və ya yüksək zəhərli pestisidlər ixrac edir. Bu kimyəvi maddələr yerli kənd təsərrüfatında istifadə edilir, lakin onların zərərli təsirləri həm insan sağlamlığına, həm də ətraf mühitə ciddi təhlükə yaradır.
3. Meşələrin qırılması: Fransa ilə bağlı olan bəzi Avropa şirkətləri Kamerun və Konqo hövzəsində meşələrin genişmiqyaslı qırılması ilə məşğuldur. Bu fəaliyyətlər yerli icmaların yaşayış tərzinə, heyvan və bitki növlərinin məhvinə və karbon qazının atmosferə artmasına səbəb olur.
4. Nüvə sınaqları və radiasiya çirklənməsi: 1960-70-ci illərdə Fransa Cezayirin Səhra bölgəsində nüvə sınaqları həyata keçirib. Bu sınaqlar nəticəsində radiasiya çirklənməsi baş verib, həmin ərazilərdə yaşayan insanların sağlamlığına və ətraf mühitə uzunmüddətli təsir göstərib.
5. Palmiya yağı plantasiya təsərrüfatlarının genişləndirilməsi: Fransaya aid olan şirkətlər Afrikada palmiya yağı plantasiya təsərrüfatları qururlar, bu da böyük miqyasda meşələrin qırılmasına və ekosistemlərin məhvinə səbəb olur.
“Bu dövlət dəfələrlə Hind okeanında, müstəmləkələrində nüvə sınaqları keçirərək ekologiyaya ciddi zərər vurub”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən tarix elmləri doktoru, professor Məhərrəm Zülfüqarlının fikrincə, Bakıda keçirilən COP29 tədbiri dünya əhəmiyyətli bir konfransdır: “Doğma evimiz olan Yer kürəsində iqlim dəyişikliyinin gələcəkdə fəlakətlər gətirməməsi üçün, bəşəriyyət üçün yeni-yeni faciələr gətirməmək üçün fikir mübadiləsi, müzakirələr aparılır. Bunun səbəbləri araşdırılır və bunu aradan qaldırmağa çalışırlar. Məlum olduğu kimi, ekologiyanın qorunması ilə bağlı inkişaf etməkdə olan ölkələr inkişaf etmiş ölkələrdən yardım istəyirlər. Həmin ölkələrin nə dərəcədə yardım edəcəyi isə məsələnin başqa tərəfi. Ekoloji problemlərin yaranmasında ən böyük günah böyük dövlətlərin üzərinə düşür. O cümlədən, nüvə silahına malik olan dövlətlərin üzərinə düşür. Bunlardan biri də Fransadır. Fransa elektrik enerjisinə olan tələbatının 80 faizini atom elektrik stansiyaları hesabına təmin edir. Daha sonra həmin stansiyaların tullantılarını orda-burda basdıraraq ekologiyanı zəhərləyirlər. COP29-da Fransa müstəmləkələri aksiyada keçirdilər. Məlum oldu ki, Fransa orta əsrlərə xas bir xüsusiyyətdə müstəmləkələri istismar etməklə onların təbiətinə ziyan vurmaqla məşğuldur. Onların maddi təbii sərvətlərini vəhşicəsinə istismar etməklə təbiətə böyük ziyan vururlar. O cümlədən, Afrikada uran yataqlarının istismarı və s. Fransa ekoloji terrora görə ön sırada duran əsas dövlətlərdən biridir. Fransa dəfələrlə Hind okeanında, müstəmləkələrində nüvə sınaqları keçirərək ekologiyaya ciddi zərər vurub. Belə bir dövlətin COP29-da iştirak etməkdən imtina etməsi Fransanın əsl simasını ortaya qoyur. Fransa Ermənistanda qızışdırıcı siyasət apararaq gərginliyi körükləyir. Fransa demokratik dövlətdirsə, o zaman nəyə görə Ermənistanın ekologiyaya vurduğu zərərlərdən danışmır? Nəyə görə Qacaran mis-molibden zavodunun Araz çayına axıtdığı zəhərli tullantılardan danışmır? Nəyə görə region üçün böyük təhlükə olan “Metsamor” AES-indən danışmır? Yəni normalda onlar bu məsələlərə diqqət etmək əvəzinə, regionda pozucu siyasətlə məşğuldular”.
Vidadi ORDAHALLI
