Dövlət-ictimai maraqların müdafiəsində vətəndaş fəallığı çox vacib amildir...
Dövlətin suverenliyinin möhkəmlənməsi üçün milli dövlət maraqları ilə ümummilli maraqlar üst-üstə düşməlidir. Müstəqil, demokratik, hüquqi dövlətlərdə düzgün siyasət həyata keçirildikdə milli və dövlət maraqları üst-üstə düşür.
Bu halda şəxsi maraq və ictimai maraq arasında qarşılıqlı tamamlanma üçün şərait yaranır. Məhz bu baxımdan Azərbaycanda mövcud dövlətçilik modelinin ən uğurlu istiqamətlərindən biri dövlətlərlə münasibətlərdə bütün sahələrdə öz milli maraqları üzərindən çıxış etməsidir. Bu gün dünyada baş verən siyasi-iqtisadi proseslər, geosiyasi dəyişikliklər, qloballaşma kimi amillər dövlət və ictimai maraqların mahiyyəti, təmin olunması ilə bağlı ortaya real çağırışlar qoyur. Dövlət və ictimai maraqlar arasında qarşılıqlı münasibət və ya bunların hansının daha üstün olması ilə bağlı fərqli siyasi düşüncələr, yanaşmalar var.
Xoşbəxtlikdən, Azərbaycanda tamamilə fərqli situasiya hökm sürür
Bəzən cəmiyyətdə yanlış olaraq elə anlaşılır ki, ictimai və dövlət maraqlarının qorunması yalnız dövlətin vəzifəsidir. Əslində, bu, kökündən yanlış yanaşmadır. Bu baxımdan vətəndaşların da üzərinə bilavasitə mühüm vəzifələr düşür. Onlar dövlət, eləcə də ictimai maraqların qorunmasında fəal iştirak etməlidirlər. Bu fəallıq olmadan normal cəmiyyət qura bilmərik. Vətəndaşların ictimai və dövlət maraqlarının qorunmasındakı rolunu yüksək qiymətləndirmək lazımdır. Onlar ictimai və dövlət maraqlarının qorunmasında daha aktivlik göstərməli, dövlətin yanında olmalı, bu maraqların ən güclü müdafiəçilərinə çevrilməlidirlər. Bu, çox vacib nüansdır. Bu kontekstdə, əlbəttə ki, hər bir şəxs, hər bir vətəndaş ictimai və dövlət maraqlarının qorunması məsələlərində mütləq şəkildə toplumun, dövlətin gələcəyini düşünməlidir. “Biz” ifadəsi daha əsas götürülməlidir. Qonşu ölkələr kontekstində görürük ki, dövlət və ictimaiyyət arasında çox ciddi çatlar meydana gəlir. Bu da dövlətin parçalanması, xaosla nəticələnir. Xoşbəxtlikdən Azərbaycanda tamamilə fərqli situasiya hökm sürür. Burada biz dövlət və xalq birliyini görürük. İctimai fikirlə bağlı, ictimai ideyalarda dövlətlə bağlı hər bir fərdin və vətəndaşın rasional düşündüyünün şahidi oluruq.
Belə olmadığı təqdirdə ictimai və dövlət maraqlarının altı boş qalar
Vətəndaşlar onu idarə edən qanunların hazırlanmasında birbaşa (referendum) və ya bilavasitə (seçilmiş deputatlar yolu ilə) iştirak etməlidir. İnanıram ki, bu zaman milli maraqların qorunması təkcə dövlətin deyil, həm də cəmiyyətin vəzifəsinə çevriləcək, hər kəsin bu sahədə fəallığı artacaq. Beləcə, milli maraqların mühafizəsi daha da möhkəmləndiriləcək.
Digər mühüm amillərdən biri vətəndaşların qeyri-hökumət və siyasi partiyaların fəaliyyətində iştirakıdır.
Toplum içərisindəki müxtəlif maraq qrupları rahatlıqla bu təşkilat və partiyalarda birləşə, öz hüquqları uğrunda qanunların imkan verdiyi ölçüdə mübarizə apara bilərlər. Beləcə, hər kəsin maraqlarının qorunması ilə ümummilli maraqlar ortaya çıxır. Belə olmadığı təqdirdə ictimai və dövlət maraqlarının altı boş qalar və manipulyasiya alətindən başqa bir anlam ifadə etməz. İqtisadi təşəbbüskarlıq imkanlarının müxtəlif təşviq metodları ilə artırılması, korrupsiya və rüşvətxorluğa qarşı daha effektli mübarizə, vergi-gömrük sistemində şəffaflıq, azad rəqabət fürsəti və s. kimi siyasətlərin təmin edilməsinə vətəndaş fəallığı ilə gözəl təkan vermək olar.
Azərbaycan xalqı, ictimaiyyəti mənəviyyata, mənəvi dəyərlərə, dövlətə, onun atributlarına, simvollarına böyük sayğı göstərir. Dövlətimizin maraqlarına zidd olan, onun təhlükəsizliyini pozmağa yönələn, müstəqilliyinə qəsd etmək istəyən qüvvələrə qarşı Azərbaycan xalqı, ictimaiyyəti hər zaman mübarizə aparıb, bundan sonra da aparacaq. Bizim üçün dövlətimizin maraqlarının müdafiəsi vacibdir və bu, ictimai maraqlarımızın yaşaması deməkdir. Bütün bunlara görə də vətəndaş cəmiyyəti ilə dövlət arasında əsas körpü rolunu oynayan medianın üzərinə çox böyük vəzifə düşür.
İctimai maraqların dövlət maraqlarına çevrilməsi üçün hər bir vətəndaşın…
Əslində ictimai maraqlarla dövlət maraqları eyni anlayışlardır. Sadəcə, bu anlayışlara ayrı-ayrı bucaq altında baxmaq lazımdır. Dövlət cəmiyyətin maraqlarını müdafiə edən və təmsil edən strukturdur. İctimai maraqların dövlət maraqlarına çevrilməsi üçün hər bir vətəndaşın sosial qayğısının nəzərə alınması vacibdir. Bu istiqamətdə aparıcı şəxslər, eşidilən simalar üzərinə düşən vəzifəni, yəni vətəndaşlıq borcunu yerinə yetirirlər. Bu gün vacib məsələlərin müzakirəsi, sosial inkişafın təmin olunması istiqamətində fundamental iş aparılması nəticəsində dövlət və ictimai maraqlar üst-üstə düşür. Ümumi ictimai maraqlar həmişə önəmlidir. Bu istiqamətdə Azərbaycan dövləti tərəfindən böyük işlər görülür.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
