Hakimiyyətin içində əleyhimə işləyənlər var - Prezident ağır qətldən sonra danışdı...

Faiq Ələkbərli: "Bununla Pezeşkiana "sən çox da irəli getmə, sonun belə olar" mesajını veriblər ki, o öz kabinetini formalaşdırarkən rejimin istəyindən kənara çıxmasın"

 İran prezidenti Məsud Pezeşkian hakimiyyət daxilində müəyyən bir qruplaşmanın onu ləkələməyə çalışdığını və işləməyə mane olduğunu deyib.

"Ölkədə motivasiya yoxdur, bizə çalışmağa imkan vermir, oyuna buraxmırlar. Ləyaqətli və bacarıqlı şəxslərin, kadrların işə cəlb olunmasına icazə vermirlər, ona görə ki, bu kadrlar işə cəlb olunduqları halda sözügedən hakimiyyətdaxili qruplar kölgədə qalacaq, güc mərkəzlərini əllərində saxlaya bilməyəcəklər", - deyə, Pezeşkian bildirib.

"Azad İran" yazır ki, Pezeşkian dəyişiklik üçün yeni plan hazırlanmalı olduğunu deyib. O, ölkədə insanların çətinlik içərisində yaşadıqlarını vurğulayıb: “Xalq bizim sözlərimizdən uzaqdır, söz vermişik amma yerinə yetirmirik və bizim riyakarlığımızdan qorxur, verdiyimiz yalan vədlərə gözə bizdən narazıdır”.

İran prezidenti HƏMAS liderinin ölkədə öldürülməsinə görə də hökuməti tənqid edib. O qeyd edib ki, hökumətin ayırdığı pulların hara getdiyi də bəlli deyil.

 İsmayıl Haniyənin öldürülməsindən sonra İran prezidentinin ilk dəfə bu barədə danışması maraqlıdır. Çünki bəzi ekspertlər fikir irəli sürürlər ki, Haniyənin öldürülməsi həm də Məsud Pezeşkiana bir mesaj idi. Yəni onun inauqurasiya mərasimində bu qətlin törədilməsi həm də Məsud Pezeşkianın özünə bir xəbərdarlıqdır. 

"Onun bu vədlərini  İran hakimiyyətinin daxilindəki bəzi qüvvələrin narahatlıqla qarşıladığı şübhəsizdir"

AMEA-nın Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun aparıcısı elmi işçisi, fəlsəfə doktoru, BAO sədrinin müavini, siyasi şərhçi Faiq Ələkbərli baki-xeber.com-a bildirdi ki, İranın yeni seçilmiş prezidentinin narahatlıqları əsassız deyil, çünki hakimiyyət aparatında türk amilini qəbul etməyən qüvvələr var və onlar da ona təhdid yaradır, hökuməti formalaşdırmağa qoymur. Bu gün İranda hakimiyyət daxilində ciddi mübarizə getdiyini deyən F.Ələkbərli hesab edir ki, Pezeşkiana mane olanlar, onun yolunu kəsmək istəyənlər əllərindəki təsir mexanizmlərini itirmək istəməyənlərdir. F. Ələkbərli bildirdi ki, İran hakimiyyəti daxilində hər zaman qruplaşma olub və o qruplaşmalar hökumətin siyasətinə mane olmağa çalışıb, indi də həmin qüvvələr yeni prezidentə öz kabinetini formalaşdırmaq imkanı vermək istəmir, mane olur. "İran adlanan ölkədə son illər vəziyyət əvvəlki illərə nisbətdə dəyişib. Buna əsas səbəb artıq türk, yaxud Azərbaycan amilinin daha da güclənməsidir. Yəni indiki halda rəsmi Tehran türk, Azərbaycan amili ilə daha çox üz-üzə gəlməkdədir. Azərbaycan türkü Pezeşkian İranın prezidenti seçilib və bu da onların yeni şərtlərlə üz-üzə qalması deməkdir. 

Onun prezident seçilməsi heç də türklərə tamamilə güzəştə gedilməsi anlamına da gələ bilməz. Bu bir mübarizədir. Əlbəttə, bir tərəfdən  100 ilə yaxın bir dövrü əhatə edən fars hökmranlığı, 1925-ci ilə qədər isə mövcud olmuş 1000 illik bir türk hökmranlığı amili vardı.

Sadəcə, indiki anlamda bu, 100 illik fars amili ilə  1000 illik türk amili arasında bir mücadilədir.

Pezeşkianın prezident seçilməsi heç də tamamilə türk faktorunun fars faktorunun üzərində qələbə çalması deyil"-deyə bildirən F.Ələkbərli qeyd etdi ki, İran   dünyada hələ bir fars dövləti kimi tanınır, rəsmi dili də fars dilidir. "Seçki zamanı Pezeşkian türk dilində məktəblərin açılması, ümumiyyətlə türklərə mədəni statusun  verilməsi və sairlə bağlı fikirlər irəli sürüb. Onun bu vədlərini  İran hakimiyyətinin daxilindəki bəzi qüvvələrin narahatlıqla qarşıladığı şübhəsizdir. Hakimiyyət daxilində güclü mübarizə gedir. Onun andiçmə mərasimi günündə də HƏMAS liderinin öldürülməsi ona bir mesaj idi. Bununla Pezeşkiana "sən çox da irəli getmə, sonun belə olar" mesajını veriblər ki, o öz kabinetini formalaşdırarkən rejimin istəyindən kənara çıxmasın. Ona xəbərdarlıq edirlər ki, sən bir Azərbaycan türkü ola, onların dəstəyini ala bilərsən, İran ancaq bir fars dövlətidir və bunu qətiyyən unutmamalısan. Bu anlamda İsmail Haniyənin öldürülməsi, özü də bu qətlin onun inauqurasiya mərasimində baş verməsi ona ciddi xəbərdarlıq idi. Burda digər amillər də var. 

Əsas suallardan biri budur ki, belə bir məqamda Pezeşkian geriyə çəkiləcək, yoxsa heç bir təhdidə baxmayaraq prezident seçkilərində verdiyi vədləri yerinə yetirəcək? Məsələnin ən həssas nöqtəsi bu məqamdır. Pezeşkian geri çəkiləcəksə, verdiyi vədlərə əməl etməyəcəksə, demək yenə fars amili burda üstünlük təşkil edəcək, yox, dediklərini etsə, o öz həyatını təhlükəyə atmış olacaq, sui-qəsdə uğraya, öldürülə, başqa problemlərlə üzləşə bilər.

Ancaq mənə elə gəlir, Pezeşkian yüz illik fars dövlətini yıxmağı qarşısına məqsəd qoymasa da, minillik türk amilini nəzərə alıb bu işləri görməyə çalışır. Fikrimcə, yaxın aylarda bir çox məsələlərə aydınlıq gətiriləcək. Pezeşkianın devrilməsi, yaxud onun sui-qəsdə uğraması fars amilindən çıxış edənlərə sərf etməz. Çünki o zaman ölkə daha da ciddi problemlə üzləşəcək, böyük xaosa bürünəcəklər". 

 F. Ələkbərli hesab edir ki, indən belə hər şey İran prezidentinin iradəsindən asılı olacaq. O qeyd etdi ki, hakimiyyətdə formalaşan fars amili türk prosesinin qarşısını müəyyən qədər ala bilər, amma bu uzun müddət davam edə bilməz. Bu gün İran prezidentinin  təhdidlə üzləşməsi onu göstərir ki,  onun yürütmək istədiyi siyasətdən indidən  narahat olan qüvvələr var"-deyə müsahibimiz bildirdi. 

İradə SARIYEVA