Ermənistan dürüst olsaydı, sülh daha yaxında olardı - Qlobal forumdan ideya...
Abutalıb Səmədov: “Azərbaycan Prezidenti də bu məsələlərə diqqət çəkərək, bir daha Ermənistan rəhbərliyinə çatdırmaq istəyir ki, sülhə çox yaxınıq, bu cür qeyri-konstruktiv mövqe tutmaqdan imtina etsən qısa müddətdə sülh sazişini imzalamaq olar”
“...İndi biz Ermənistanla heç vaxt olmadığımız qədər sülhə yaxınıq. Cənubi Qafqazın müstəqillik tarixində heç vaxt sülh bu qədər yaxın olmayıb...” Bu fikirləri Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Parçalanmış dünyanın bərpası” mövzusunda XI Qlobal Bakı Forumunda çıxışı zamanı Prezident İlham Əliyev bildirib.
Prezident Əliyev çıxışında həmçinin bunları deyib: "İndi isə Qarabağ məsələsi öz həllini tapdıqdan sonra biz sülhə çox yaxınıq. Biz belə hesab edirik. Azərbaycan sülh prosesini davam etdirməyə hazırdır. Hər iki ölkənin xarici işlər nazirləri səviyyəsində görüşlər bərpa olunub və indi biz düşünürük ki, sülhə nail olmaq mümkündür. Biz bunu istəyirik. Biz tarixi ədaləti və beynəlxalq hüququ bərpa etdik və indi regionda düşmənçiliyə son qoymaq vaxtı yetişib".
Prezident İlham Əliyev dedi ki, hələ Ermənistanla biz heç vaxt sülhə indiki qədər yaxın olmamışıq. Prezident nəyi nəzərdə tutdu? Niyə indi çox yaxınıq? Bu yaxınlıq nə ilə izah olunur?
“Çünki əvvəlki maneələr artıq yoxdur, yeganə maneə Ermənistanın tutduğu yanlış mövqedir”
“Alyans” Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin sədri, siyasi ekspert Abutalıb Səmədov “Bakı-Xəbər”ə şərhində “Azərbaycan sülh sazişinin imzalanması ilə əlaqədar 5 baza prinsipini 2021-ci ilin fevral-mart aylarında hazırladı və Ermənistana təqdim etdi. Ondan keçən müddətdə bir daha sülh sazişini imzalamağa kifayət qədər yaxın olduq. Ancaq hər dəfə Ermənistan Qarabağ məsələsini ortaya atdı, əvvəl ATƏT-in Minsk qrupunu bu məsələyə qoşmaq istədi, sonra Qarabağın status məsələsini gətirdi, sonuncu dəfə Qarabağ ermənilərinin hüquqları və təhlükəsizliyinin beynəlxalq mexanizmlərlə təmin olunması məsələsini qoydu və elə Ermənistan parlamentinin sədri Alen Simonyan özü də etiraf etdi ki, biz bu tələbləri qoymasaydıq indiyə qədər bir neçə dəfə sülh sazişini imzalamaq olardı. Yəni parlamentin sədri rəsmi şəkildə etiraf etdi ki, sülh sazişinin imzalanmasının qarşısında əsas maneə, Azərbaycan Prezidentinin dediyi kimi, Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyi olub. İndi artıq Qarabağ məsələsi yoxdur. Ermənilər Azərbaycan ərazisini tərk edib getmək qərarına gəldilər. İndiki şəraitdə sülh sazişinin imzalanması üçün hər cür imkan var. Lazımdır ki, Ermənistan prosesi pozmaq istiqamətində atdığı addımlardan imtina etsin. Biz 5 baza prinsipi təqdim etmişdik. Ermənistan qəbul etdi. Ancaq sonradan bu 5 baza prinsipinin 3-nə öz əlavələrini etdi. Ermənistanın 5 baza prinsipinə etdiyi bu əlavələr indi əsas maneəyə çevrilib. Çox təəssüf ki, Qərb dövlətləri də Ermənistanın bu mövqeyini dəstəkləyir”-deyə bildirdi.
A.Səmədovun sözlərinə görə, Qranadada Ermənistanın o 3 təklifinə həm Fransa, həm Almaniya, həm də Avropa Birliyi imza atdı və “bu həm də bizim mövqeyimizdir” dedilər. A.Səmədov hesab edir ki, bu da sülh sazişinin imzalanmasının qarşısında əsas maneəyə çevrildi. “Lazımdır ki, Ermənistan vəziyyəti real qiymətləndirsin, sülhə həddən artıq yaxın olduğumuzu anlasın və bu sazişi imzalamaq Azərbaycandan çox Ermənistana gərəkdir. Çünki üzərindən Rusiyanın təhlükəsizlik çətiri götürülüb və yeni çətir yoxdur, Ermənistan müdafiəsiz vəziyyətdədir. 30 ildə Azərbaycana qarşı törətdikləri cinayətlərə görə, əslinə qalsa, Azərbaycanın tam haqqı var ki, Ermənistanı ciddi şəkildə cəzalandırsın, torpaqlarının işğal olunduğunun nə demək olduğunu, işğal olunmuş torpaqların xarabazara çevrilməsinin nə qədər ağır problem olduğunu Ermənistana başa salsın. Azərbaycan bunu etmir, Ermənistanı sülhə çağırır, “konstruktiv mövqe tut, sülh sazişini imzalayaq” deyir. Təəssüf ki, hələ Ermənistan bu mövqeyə gəlmək istəmir. Azərbaycan bütün platformalarda sülh sazişini müzakirə etməyə və imzalamağa hazırdır, həm Vaşinqtonda, həm Brüsseldə, həm Berlində, həm Gürcüstanda, həm Rusiyada, həm sərhəddə. Azərbaycan 3+3 formatını da qəbul edir. Bir şərti var: vasitəçi dövlət tərəf tutmamalı, beynəlxalq hüququ və ədaləti əsas götürməlidir. Əgər bu mövqe tutularsa Azərbaycan bu platformaların hamısında iştirak etməyə, müzakirələr aparmağa və sülh sazişini imzalamağa hazırdır. Ermənistan isə yalnız Qərb platformasında müzakirələrə getmək istəyir”-deyən A.Səmədov əlavə etdi ki, Ermənistan Rusiyanı birbaşa rədd edir, Gürcüstanda görüşmək istəmədi, Tehranda 3+3 formatında sülh sazişini müzakirə etməkdən qəti şəkildə imtina etdi, sərhəddə də görüşmür. A.Səmədov bildirdi ki, Ermənistan yalnız Qərb platformasında görüşəcəyini deyir, bu da təbiidir, sülh sazişinin imzalanmasını ləngidir. “Azərbaycan Prezidenti də bu məsələlərə diqqət çəkərək, bir daha Ermənistan rəhbərliyinə çatdırmaq istəyir ki, sülhə çox yaxınıq, bu cür qeyri-konstruktiv mövqe tutmaqdan imtina etsən qısa müddətdə sülh sazişini imzalamaq olar. Çünki əvvəlki maneələr artıq yoxdur, yeganə maneə Ermənistanın tutduğu yanlış mövqedir.
Ümid edək ki, yaxın vaxtlarda Rusiya ilə münasibətlərin daha da kəskinləşməsi Ermənistanı bir daha düşünməyə vadar edər və qısa müddət ərzində biz sülh sazişinin imzalanmasına nail ola bilərik” - deyə A.Səmədov əlavə etdi.
İradə SARIYEVA
