Rus biznesmenlər Ermənistanı tərk edir - erməni sahibkarların üsyanı başladı...

Ermənistanın Avropa İttifaqına (Aİ) qoşulması prosesinin başlanması ilə bağlı qanun layihəsini parlamentə göndərmək qərarı hüquqi cəhətdən məcburi addımdır və Avrasiya İqtisadi İttifaqından (Aİİ) çıxmaq təşəbbüsü kimi qiymətləndirilməlidir. Bu barədə Rusiya baş nazirinin müavini Aleksey Overçuk bildirib. 

O qeyd edib ki, Ermənistanın Aİ ilə mümkün yaxınlaşması barədə müzakirələr artıq çoxdan aparılır və bu fonda Rusiya biznesi artıq bəzi istiqamətlərdə Ermənistan bazarında əməliyyatları azaltmağa başlayıb: “Onlar Aİİ-dən çıxmağı planlaşdırmadıqlarını deyirlər. Bəs mövcud vəziyyətin özəlliyi nədir? Ermənistanın Avropa İttifaqı ilə yaxınlaşması barədə söhbətlər çoxdan gedirdi. Müzakirələr aparılırdı, lakin 2025-ci il yanvarın 9-da Ermənistan hökuməti Aİ-yə qoşulma prosesinin başlanması haqqında qanun layihəsini dəstəkləyərək hüquqi cəhətdən əhəmiyyətli addım atdı. Bu vəziyyətin özəlliyi bundadır. Bu, Ermənistan hökumətinin qərarı idi və biz onu Ermənistanın Aİİ-dən çıxmasının başlanğıcı kimi qiymətləndiririk”. Overçuk bildirib ki, Ermənistan iqtisadiyyatının son illərdəki artımı onun Avrasiya İqtisadi İttifaqına üzvlüyünün əsas benefisiarı olduğunu deməyə əsas verir. Baş verənlərlə bağlı Rusiyanın “news.ru” portalı yazır ki, Aİİ-dən çıxacağı təqdirdə Ermənistanı böyük iqtisadi problemlər gözləyir: “Ölkənin xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan bildirib ki, müvafiq sənədin hazırlanmasının əsasında rəsmi İrəvanın son illər Aİ ilə əlaqələrin dinamik və intensiv inkişafı ilə əlaqədar qəbul edilib. Onun sözlərinə görə, Aİ dəfələrlə Ermənistan hökumətinə siyasi dəstəyini ifadə edib və həmçinin Azərbaycanla sərhəddə yerləşdirilən Aİ monitorinq missiyasına istinad edərək regionda təhlükəsizliyin təmin olunmasında” iştirak edib. Baş nazir Nikol Paşinyan isə öz növbəsində qeyd edib ki, əsas məqsəd Ermənistanın Aİ ilə yaxınlaşma üzrə əməli işə hazır olduğunu göstərməkdir. Göründüyü kimi, bəyanatlarının əsassız olmadığını nümayiş etdirmək əzmində olan Ermənistanın baş naziri elə İrəvanda Aİ-nin Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Maqdalena Qrono ilə görüş keçirib. Yanvarın 9-da Rusiya hökumətinin baş nazirinin müavini Aleksey Overçuk bildirib ki, Ermənistan hakimiyyətinin Aİ-yə qoşulma prosesinə başlamaq qərarı “Titanik”ə bilet almağa bərabərdir. O, qeyd edib ki, İrəvan Avropa İqtisadi İttifaqından çıxacağı təqdirdə çox şey itirəcək. Çünki o, Rusiyanın və ittifaqın digər üzvlərinin bazarına sərbəst çıxış imkanlarını itirəcək və bu, ciddi iqtisadi böhrana səbəb ola bilər”.

Ermənistan hökumətinin Aİİ-dən  çıxmaq məsələsinin gündəmdə olmadığına dair təminatlarına baxmayaraq, həm ölkə daxilində, həm də xaricdə sahibkarlar belə bir addımın mümkün ağır nəticələrindən narahat olduqlarını bildirirlər. Erməni iş adamı, “Çiçəklənən Ermənistan” partiyasının lideri Qaqik Tsarukyan hökumətin Ermənistanın Avropa İttifaqına daxil olması prosesinə başlamaq üçün qanun layihəsini təsdiqləməsindən narahatlığını bildirib. Tsarukyan qeyd edib ki, heç kim Ermənistanı Aİ-yə dəvət etməyib və orada gözləmir. Əvəzində o, Aİİ-dən mümkün çıxışın iqtisadi nəticələrini ətraflı izah edib. Tsarukyan həm biznes ictimaiyyətinə, həm də vətəndaşlara müraciət edərək xəbərdarlıq edib ki, sahibkarlar illər ərzində yaradılan hər şeyi itirə bilər, əhali isə yoxsulluq həddində olacaq: “Bir səhv milyonlarla insanı yoxsulluğa sürükləyə bilər. Mən qorxutmuram, düz deyirəm. Hər bir vətəndaş bu perspektivi təsəvvür etməyə çalışmalıdır. Bu, itirilən iş yerləri, biznes uğursuzluqları, uşaqların təhsil haqqını, ipotekanı ödəyə,  tibbi xidmət ala, qışda evləri qızdıra bilməmək deməkdir. Bu həm də o deməkdir ki, bizim kənd təsərrüfatı məhsullarımız daha Aİİ bazarında satılmayacaq, qazın, işığın qiyməti kəskin artacaq, sonra isə bütün mallar bahalaşacaq. Əmanətlərimiz dəyərsiz olacaq. Biz bunu 1990-cı illərdə artıq yaşadıq və nəticələrini aradan qaldırmaqda çətinlik çəkdik. Geri qayıtmaq istəyirik?”. Qaqik Tsarukyan mümkün nəticələrin müzakirəsinə başlamağı təklif edib və Avropa bazarının mücərrəd ideyalarına qapılmaq əvəzinə, regionda mövcud olan imkanlardan istifadə etməyin vacibliyini vurğulayıb. Rusiyada yaşayan milyarder Samvel Karapetyan da Ermənistanın Aİİ-dən çıxmasından narahat olduğunu bildirib. O, üzvlüyün təkcə iqtisadi deyil, həm də siyasi baxımdan vacib olduğunu vurğulayıb. “Taşir” şirkətlər qrupunun rəhbəri bildirib: “Ölkənin təhlükəsizlik məsələlərinə, o cümlədən iqtisadi sabitliyin və rəqabət qabiliyyətinin artırılmasına diqqət yetirmək və siyasi ambisiyaları iqtisadi maraqlardan üstün tutmamaq son dərəcə vacibdir. Bu yanaşmanın nəticələrinə misal olaraq Gürcüstandakı siyasi qərarların ölkənin sabitliyinə mənfi təsir göstərdiyi vəziyyəti göstərmək olar”. Politoloq Hakob Badalyan proqnozlaşdırır ki, Aİİ-dən çıxmaq Ermənistanı özünə yeni himayədar axtarmağa vadar edən çətin iqtisadi vəziyyətə gətirib çıxaracaq. Onun sözlərinə görə, Türkiyə, çox güman ki, belə bir himayəçiyə çevriləcək: “Mən düşünmürəm ki, Türkiyə Ermənistanın Aİİ-dən çıxacağı təqdirdə yaranacaq fürsətdən digər oyunçuların yararlanmasına imkan verməyəcək”.

Tahir TAĞIYEV