Məktəbliləri siyasi aksiyalara cəlb etmək Qərbdən gələn texnologiyadır...
Kamran Əsədov: “Məktəblilərin siyasi aksiyalara çağırılması məsələsi həm etik, həm hüquqi, həm də sosial baxımdan düzgün deyil”
Məlum olduğu kimi, noyabrın 28-dən Tiflisdə və Gürcüstanın digər şəhərlərində hakimiyyətin ölkənin 2028-ci ilə qədər Avropa İttifaqına daxil olması ilə bağlı danışıqları dayandırdığını elan etməsindən sonra etiraz aksiyaları keçirilir.
Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvili məktəbləri ölkənin hazırkı hakimiyyətinə qarşı etirazlara qoşulmağa çağırıb. Bu barədə Prezident özünün “X” sosial şəbəkəsindəki səhifəsində yazıb: “Universitetlərdən sonra bütün Gürcüstanda baş verən etirazlarla həmrəyliklərini ifadə etmək növbəsi məktəblərə çatır”.
Gürcüstan Patriarxlığı prezident Salome Zurabişvilinin məktəbləri də etiraz aksiyalarına qoşulmağa çağırmasına münasibət bildirib. Patriarxlığının İctimaiyyətlə Əlaqələr Xidmətinin rəhbəri Andria Cağmaidze sosial şəbəkədə yazıb ki, "Ümid edirəm, məktəblərdən sonra uşaq bağçalarını etiraz aksiyalarında iştirak etməyə çağırmayacaqsınız".
Maraqlıdır, məktəbliləri siyası aksiyaya çağırmaq doğrudur?
“Uşaqların siyasi manipulyasiyadan qorunması və onların maraqlarının prioritet olaraq qalması cəmiyyətin əsas vəzifələrindən biridir”
Təhsil eksperti Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, məktəblilərin siyasi aksiyalara çağırılması məsələsi həm etik, həm hüquqi, həm də sosial baxımdan ciddi müzakirələrə səbəb olan mövzudur. Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvilinin məktəbliləri etiraz aksiyalarına qoşulmağa çağırması bu məsələnin daha dərindən araşdırılmasını zəruri edir: “Uşaqların siyasi proseslərə cəlb olunması onların yaş xüsusiyyətlərini, hüquqlarını və inkişafını nəzərə alaraq həssaslıqla yanaşılmalı olan bir mövzudur. Birinci aspekt uşaqların hüquqlarıdır. BMT-nin Uşaq Hüquqları Konvensiyasına əsasən, uşaqların siyasətə cəlb olunması onların fiziki və emosional rifahını təhlükəyə atmamalıdır. Uşaqların təhlükəsizliyini təmin etmək və onların öyrənmə, oynama və sosial inkişaf hüquqlarını qorumaq dövlətlərin əsas öhdəliklərindən biridir. Məktəblilərin siyasi aksiyalara çağırılması isə onların təhlükəsizlik və rifah hüququna zidd olaraq qiymətləndirilə bilər. Hər hansı siyasi aksiyanın potensial olaraq qarşıdurma və zorakılıq risqi daşıdığı nəzərə alınmalıdır. Statistik məlumatlara əsasən, UNICEF-in hesabatları göstərir ki, siyasi münaqişələrdə iştirak edən uşaqların emosional travma alma ehtimalı çox yüksəkdir və bu, onların uzunmüddətli psixoloji sağlamlığına təsir göstərir. İkinci aspekt təhsil və tərbiyədir. Məktəblər uşaqların siyasi aksiyalara cəlb olunacağı yerlər deyil. Onlar şagirdlərin bilik əldə etdiyi, tənqidi düşüncə və sosial bacarıqlarını inkişaf etdirdiyi təhlükəsiz mühitlərdir. Siyasi aksiyalara qoşulma məktəblilərin təhsil prosesinə mənfi təsir göstərə bilər, dərs davamiyyətini və akademik nailiyyətləri zəiflədə bilər. Dünya Bankının təhsil sahəsində apardığı araşdırmalara görə, dərslərin tez-tez buraxılması şagirdlərin bilik səviyyəsinə birbaşa təsir edir və bu, onların gələcək karyera imkanlarını məhdudlaşdıra bilər. Üçüncü aspekt isə siyasi mədəniyyətin formalaşdırılmasıdır. Gənclərin vətəndaşlıq şüurunun artırılması vacibdir, lakin bu proses təhsilin bir hissəsi olmalıdır. Vətəndaşlıq tərbiyəsi və siyasətə dair məlumatlandırma dərs proqramları vasitəsilə, dinc və təhlükəsiz mühitdə aparılmalıdır. Məktəblilər yalnız nəzəri biliklər deyil, həm də demokratik prinsiplər və dəyərlər haqqında anlayış qazanmalıdırlar. Siyasi aksiyalara birbaşa cəlb olunmaq, bu prinsiplərin vətənpərvərlik və demokratik dəyərlərlə uyğunlaşdırılmış şəkildə mənimsənilməsinə mane ola bilər. Nəhayət, valideynlərin və müəllimlərin rolu da nəzərə alınmalıdır. Valideynlər uşaqlarının təhlükəsizliyinə görə məsuliyyət daşıyır və onların icazəsi olmadan uşaqların siyasi proseslərə cəlb olunması doğru deyil. Müəllimlər isə uşaqların təhsilinə və mənəvi tərbiyəsinə yönəlməli, onların siyasi manipulyasiyadan uzaq saxlanmasına diqqət etməlidirlər. Statistik məlumatlara əsaslanaraq qeyd etmək lazımdır ki, bir çox ölkələrdə uşaqların siyasi aksiyalarda iştirakı ilə bağlı ciddi tənzimləyici qanunlar mövcuddur. Məsələn, UNICEF-in 2022-ci il hesabatına görə, siyasi münaqişələrdə iştirak edən uşaqların 80 faizdən çoxu ciddi emosional travmalar yaşayır və bu, onların uzunmüddətli inkişafına mənfi təsir edir. Beləliklə, məktəblilərin siyasi aksiyalara çağırılması, onların təhlükəsizliyinə, təhsilinə və rifahına mənfi təsir göstərə biləcək bir yanaşmadır. Siyasətə dair məlumatlılıq və vətəndaşlıq şüurunun artırılması məktəblərdə nəzəri və praktik maarifləndirmə yolu ilə təmin edilməlidir. Uşaqların siyasi manipulyasiyadan qorunması və onların maraqlarının prioritet olaraq qalması cəmiyyətin əsas vəzifələrindən biridir. Bu məsələ təkcə Gürcüstan üçün deyil, hər bir cəmiyyət üçün vacib bir müzakirə mövzusudur”.
Günel CƏLİLOVA
