"Stratfor" kəşfiyyat qrupu - “ABŞ Ermənistana dəstək verməyəcək...”

ABŞ Konqresi Donald Trampın vitse-prezident Kamala Harris üzərində noyabrda keçirilmiş prezident seçkilərindəki qələbəsini qeydiyyatdan keçirib. Bununla da Trampın bir neçə il sonra Ağ Evdə ikinci dönəm prezidentliyə başlamaq üçün andiçmə mərasiminə gedən yolu açılmış olur.

ABŞ qanunlarına əsasən, mövcud vitse-prezident bu halda Trampa məğlub olmuş Harris 50 ştatın hər birindən toplanmış seçki nəticələrinin təsdiqlənməsi üçün Elektoral Kollegiyanın səs sayımına rəhbərlik edir. Trampın 2020-ci il seçkilərində Co Baydenə məğlubiyyətini aradan qaldırmaq cəhdindən və onun tərəfdarlarının Kapitoliyə hücum etməsindən dörd il sonra konqresdəki indiki  sertifikasiya prosesi insidentsiz ötüşüb və ritual xarakter daşıyıb. Öncə yaydığı video müraciətdə Harris mərasimdəki rolunu dinc hakimiyyət dəyişikliyinin təmin olunması naminə “müqəddəs borc” kimi xarakterizə edib: “Biz görümüşük ki, bizim demokratiyamız kövrək ola bilər. Bu əziz prinsiplərimizi müdafiə etmək vəzifəsi hər birimizin üzərinə düşür”. O, hər bir ştatda seçkilərin nəticələrini tanıyan sənədləri artıq bir müddətdir bilinən nəticələri oxuyan dörd qanunvericiyə təqdim edib. Həmin nəticələrə əsasən Tramp Elektorla Kollegiyada 312-226 nisbətində qələbə qazanıb. Xatırladaq ki, Amerikada prezident seçkiləri hər bir ştatın  əhalisinə uyğun olaraq müəyyən edilmiş elektroal kollegiya sistemi əsasında sayılır. Qalib namizəddən 270 elektoral səs toplamaq tələb olunur. Trampın prezident postunu tutması isə ermənilər üçün böyük problem olaraq qalmaqda davam edir. ABŞ-ın “Stratfor” kəşfiyyat-analitik mərkəzi bunun səbəbsiz olmadığını yazır: “Ermənistan və Azərbaycan sülh danışıqlarında öz mövqelərini möhkəmləndirmək üçün xaricdən dəstək axtardıqları üçün Cənubi Qafqaz geosiyasi təsir uğrunda döyüş meydanı olaraq qalacaq. Ermənistan və Azərbaycan, çox güman ki, sülh sazişinə doğru irəliləməyə davam edəcəklər, lakin Ermənistanda konstitusiya dəyişiklikləri, sərhədlərin tam demarkasiyası və tranzit əlaqələrinin açılması ilə bağlı fikir ayrılıqları ehtimal ki, 2025-ci ildə sülh sazişinin bağlanmasına mane olacaq. Bu məsələlərin bəziləri sonrakı razılaşma üçün təxirə salına bilər, lakin razılıq əldə olunana qədər Bakı danışıqlarda hərbi üstünlüyündən təsir kimi istifadə etdiyinə görə regionda alovlanma potensialı davam edəcək”.

“Stratfor” analitikləri ABŞ-ın Ermənistana dəstək verməyəcəyini vurğulayıblar: Tramp administrasiyası Rusiya, İran və Çinin regional təsirini tarazlaşdırmaq üçün Bakı ilə güclü münasibətləri prioritet hesab edir, ona görə də Ermənistanın ABŞ-dan güclü dəstək almaqda cəhdləri puça çıxacaq. Əvəzində Ermənistan Fransadan gələn hərbi texnikaya arxalanacaq və Avropa Birliyi ilə ticarətin artırılmasına can atacaq. Ermənistan Qərblə artan bu siyasi və müdafiə əlaqələrindən istifadə edərək, sülh danışıqlarında Bakının ən güclü tələbinə, yəni Ermənistanın cənubundan tranzit keçməsinə qarşı çıxmağa çalışacaq”. Erməni ekspert Qriqor Balasanyan da qeyd edir ki, Trampın seçilməsi, ümumiyyətlə, Ermənistana heç nə verməyəcək, sadəcə olaraq qeyd etməliyik ki, mövcud vəziyyət bundan pis ola bilməz. Onun sözlərinə görə, Trampın seçilməsi şübhəsiz ki, regiondakı vəziyyəti də dəyişəcək, çünki Tramp dəfələrlə Ukraynada hərbi əməliyyatları dayandıracağını bildirib. Bundan əvvəl  beynəlxalq məsələlər üzrə ekspert Artur Xaçikyan da qeyd etmişdi ki,  artıq bütün dünyada milli-vətənpərvər qüvvələr qalib gəlir, lakin indiki Ermənistan hakimiyyəti qlobal siyasi prosesləri başa düşmür və neoliberal ideyaların təbliğinə davam edir.Onun sözlərinə görə, neoliberalizm ABŞ iqtisadiyyatının çökməsinə gətirib çıxarıb, ştatlar identikliyini itirib, ölkə ağır miqrasiyası və vəziyyəti ilə üz-üzə qalıb: “ABŞ-da Bayden administrasiyasının Çin siyasətinin yanlış olduğunu da başa düşürlər. Xüsusilə, demokratlar əmin idilər ki, çinlilər varlanmaq imkanı olduğu halda “amerikalı” ola bilərlər. Lakin onların xarici siyasəti uğursuz oldu: Çin ayağa qalxdı və ABŞ üçün ən böyük təhlükəyə çevrildi”. Xaçikyan erməni diasporunun Kamala Harrisi dəstəkləməyinin Ermənistana təsirsiz ötüşməyəcəyini vurğulayıb: “Donald Trampın yeni administrasiyasından Ermənistana pis xəbərim var: yeni komandanın Ermənistana qarşı ciddi münasibəti yoxdur. Bax, Ermənistanın Vaşinqtondan aldığı mesaj budur: Baş nazir Paşinyanı qlobalist sayırlar, uduzan Kamala Harrisi dəstəkləyən şəxs hesab edirlər. Onu Vaşinqtonda heç kim gözləmir. Diasporumuzun nümayəndələri isə Tramp administrasiyasında qəbul edilmir, çünki biz yenə səhv hesabladıq”. O, Ermənistanın özünü təcrid vəziyyətinə sala biləcəyindən, xüsusən də Tramp administrasiyasına azərbaycanlı lobbiçilərin daxil olması şansından ehtiyat etdiyini xatırladıb: “İndi də ABŞ-da erməni tərəfinin nümayəndələri sağa-sola qaçır, kiminləsə əlaqə saxlamağa, görüşməyə can atırlar, amma onları qəbul etmirlər”.

Nahid SALAYEV