"Ukrayna və Gürcüstandan sonra Rusiyanın hədəfi bizik" - Ermənistanı yeni qorxu bürüyüb...

Rusiyanın gələn il üçün hərbi büdcəsini kəskin şəkildə artırması Ermənistanda da böyük qorxu yaradıb. Burada hesab edilir ki, Kremli nəhəng hərbi gücü tezliklə Ermənistanı da cəzalandırmaq üçün istifadə olunacaq. Bu xüsusda “armenianreport” poratlı yazır: 

“Rusiya prezidenti Vladimir Putin çox güman ki, ABŞ-ın yeni seçilmiş prezidenti Donald Trampın xüsusi elçisi Keyt Kelloqun Ukraynadakı müharibəni həll etmək üçün bu yaxınlarda təklif etdiyi sülh planını rədd edəcək. Qərbin sanksiyaları altında olan rusiyalı oliqarx, “Tsarqrad” telekanalının sahibi Konstantin Malofeyev “Financial Times” qəzetinə belə deyib.

Malofeyevin sözlərinə görə, danışıqların “konstruktiv olması üçün Ukraynanın gələcəyi haqqında deyil, Avropanın və dünyanın gələcəyi haqqında danışmaq lazımdır”. Rusiyalı oliqarx qeyd edib ki, Moskva sülh sazişinə yalnız o halda baxacaq ki, Tramp digər qlobal münaqişələri, o cümlədən Yaxın Şərqdəki müharibələri və Rusiyanın Çinlə artan ittifaqını müzakirə etməyə razı olsun və Ukraynanı Kremlin əsas maraqlarının bir hissəsi kimi tanısın. Bu xəbərdir. Onun Ermənistanla birbaşa əlaqəsi olmadığına inanan hər kəs dərindən yanılmış olar. Sürətlə qloballaşan dünyada elə bir ölkə yoxdur ki, planetimizdə baş verən proseslərdən özünü təcrid etmək dəbdəbəsini ödəyə bilsin. Üstəlik, əgər söhbət Rusiyanın “tarixi təsir zonası” hesab etdiyi ölkələrdən gedirsə....Təbii ki, Ukrayna burada ayrıdır. Ukrayna onun tam tabeliyində olmayana qədər  Rusiyanı tam hüquqlu imperiya hesab etmək olmaz. Gələn il Rusiya hərbi xərclərini cari illə müqayisədə 27% artırmaq niyyətindədir. Bu barədə “Bloomberg” agentliyi 2025-2027-ci illər üçün federal büdcə layihəsini öyrənərək yazır. Müdafiə sektoruna xərclər 13,2 trilyon rubl təşkil etməlidir (bu il müdafiə büdcəsi 10,4 trilyondur). Bu, Rusiyanın ümumi ÜDM-nin 6,2%-ni təşkil edir. Ümumilikdə, milli müdafiə və daxili təhlükəsizlik xərcləri ölkənin 2025-ci il üçün ümumi büdcəsinin təxminən 40%-ni təşkil edəcək. Bu, təhsil, səhiyyə, sosial xidmətlər və milli iqtisadiyyat üçün nəzərdə tutulan bütün vəsaitlərin cəmindən çoxdur. Beləliklə, Rusiya müharibəni özünün əsas dövlət prioriteti etməklə dünyanı qorxu və qeyri-müəyyənlik mühitinə salacaq. Və başa düşməliyik ki, Rusiya ilə Qərb arasında manevr cəhdləri qəfil və fəlakətlə başa çata bilər. Nə desək, onun Ermənistana təzyiq rıçaqlarının sayı həddən artıq çoxdur. Onun ölkəmizi açıq-aşkar dəhşətli bəlalara sürükləməsi tam mümkündür. Onun üçün bölgəmizdə yeni müharibəyə başlamaq bir parça tort yemək kimidir. Sadəcə, indi Kreml gözləyir və anlıq əhəmiyyət kəsb edən problemlərin dağıntılarını təmizləyir. Burada həm Ukraynanı bitirməyin vacibliyi, həm də Suriyanın qalan ərazisində Əsəd hökumətinin saxlanmasının vacibliyi var. Sonra Kremlin əlaltılarına təzyiqin artdığı Gürcüstan var. Bidzina İvanişvili Kremlin ona həvalə etdiyi missiyanı yerinə yetirə bilmədiyi üçün uduzmuş ola bilər. ABŞ və Avroa İttifaqı  çox canfəşanlıq etdilər. Kremlin öz himayədarlarına kömək etmək imkanları çox deyil. Axı açıq və yöndəmsiz davranmaq onlara ancaq zərər verəcək. Lakin Rusiya da yerli geosiyasi məğlubiyyətlə razılaşa bilməz. Ona bütün Cənubi Qafqaz lazımdır.

Yeganə sual Gürcüstanda hər şey yoluna düşəndən sonra onun kiminlə qarşıdurmaya gedəcəyidir. Və burada hər şey göz qabağındadır - bu, bizim ölkədir. Rusiyanın Azərbaycanla münasibəti fərqlidir. Elə bu günlərdə SOCAR-ın Slovakiyanın dövlət enerji təchizatçısı olan SPP-yə qaz tədarük etməyə başlaması xəbəri yayıldı. Xatırladaq ki, Avropa ölkələri Rusiya qazını 2019-cu ildə imzalanmış müqavilə əsasında Ukrayna ərazisindən tranzitlə alır. Lakin 2024-cü il dekabrın 31-də müqavilə başa çatır və Ukrayna genişmiqyaslı müharibə fonunda onu yeniləməyi planlaşdırmır. Ona görə də Avropa ölkələri Rusiya qazına alternativ axtarır. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev bir qədər əvvəl qeyd edib ki, ölkəsi Ukrayna vasitəsilə Aİ ölkələrinə qaz tədarük etmək istəyir. Və burada qeyd edək ki, Slovakiya artıq Azərbaycan qazını alan 12-ci ölkə olub. Çatdırılmalar da davam edir: Türkiyə, Gürcüstan, İtaliya, Yunanıstan, Bolqarıstan, Rumıniya, Macarıstan, Serbiya, Sloveniya, Xorvatiya və Şimali Makedoniya. Bu, təkcə iqtisadi deyil, həm də geosiyasi amildir. Kreml buna məhəl qoymaya bilməz. Türkiyə faktorunda olduğu kimi. Ona görə də kim nə deyirsə desin, Domokl qılıncı Ermənistanın üstündədir. Hansı ki, Rusiya bu və ya digər istiqamətdə Ukrayna və Gürcüstanla problemlərini həll etdikdən sonra işə salına bilər”. Bu fonda erməni ekspert Yuri Navoyan qeyd edir ki, bu gün dünyada tektonik dəyişikliklər baş verir ki, bu da Ermənistan-Rusiya münasibətlərinə təsir edir: “Daxili siyasi arenada və ya təbliğat səviyyəsində birtərəfli qaydada bir-birini günahlandırmaq şirnikdiriciliyi var. Ermənistan-Rusiya münasibətlərindəki problemlərdən biri onların yüksək səviyyədə fərdiləşməsidir, ayrı-ayrı şəxslərin fikirləri yüksək vəzifəli məmurların mövqeyinə aid edilir. Bundan əlavə, mürəkkəb Ermənistan-Rusiya münasibətləri primitiv səviyyədə ictimaiyyətə təqdim olunur. Yuxarıda göstərilən problemlər bu münasibətlərin real, dərin mahiyyətini əks etdirəcək keyfiyyətli gündəliyin formalaşmasına mane olur. Bununla belə, düşünürəm ki, bu müvəqqətidir. Ermənistanda Rusiya faktoru kifayət qədər səthi təqdim olunur. Ermənistan Rusiyanın ən dəyərsiz tərəfdaşıdır və bu mənada Rusiya Federasiyasının siyasi sistemində ciddi boşluq var. KTMT ilə bağlı təbliğat göstərir ki, guya Ermənistan günahkardır və hər şeyi boykot edir, amma bu, belə deyil. KTMT problemi ayrı məsələdir, Ermənistan təşkilatın himayəsi altında keçirilən tədbirlərdə iştirak etmir, amma ondan da çıxmır”.

Samirə SƏFƏROVA