5 ailə üzvünü qətl edən azərbaycanlı barədə məhkəmə hökmü və hüquqçu rəyi - "xəstə imiş"...
Ailə üzvlərinin qətlində ittiham olunan Əhməd Əhmədovun məhkəməsi 10 oktyabr tarixində başa çatıb. Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində keçirilən sonuncu iclasda qərar elan olunub. Səbinə Məmmədzadənin sədrlik etdiyi məhkəmə tərkibi 25 yaşlı Əhmədin cinayəti anlaqsız vəziyyətdə törətməsi ilə bağlı ekspert rəyini əsaslı hesab edib.
Prokuror Əhmədin anlaqsız olduğuna görə cəzadan azad edilməsini, ixtisaslaşmış xəstəxanada məcburi müalicəsini tələb edib.
Əhməd son sözündə heç nə deməyib. Deyəcək sözünün olmadığını bildirib. Yekun qərarla Əhməd cəzadan azad edilib. Onun barəsində Maştağa qəsəbəsində yerləşən ixtisaslaşmış psixiatriya xəstəxanasında məcburi müalicə tətbiq ediləcək.
Əliməmməd Nuriyev: “Cinayət Məcəlləsinin 21-ci maddəsinə görə, anlaqsız vəziyyətdə olan şəxsə cəza təyin edilə bilməz”
“Konstitusiya” Araşdırmalar Fondunun sədri, hüquqşünas Əliməmməd Nuriyev “Bakı-Xəbər”ə- açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsinə görə, şəxs əqli və ya psixi cəhətdən anlaqsız vəziyyətdə olduğu halda cinayət məsuliyyətindən azad edilir: “Cinayət Məcəlləsinin 21-ci maddəsinə əsasən, məhkəmə psixiatrik ekspertizasının rəyinə əsasən şəxsin cinayət törədərkən anlaqsız vəziyyətdə olduğu müəyyən edilərsə, ona cəza təyin edilmir. Bunun əvəzinə məhkəmə həmin şəxsin cəmiyyət üçün təhlükəli olduğunu nəzərə alaraq, onun psixi sağlamlığının bərpa olunması məqsədilə tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiqi barədə qərar çıxara bilər. Bu tədbirlər Cinayət Məcəlləsinin 99-cu və 100-cü maddələrinə uyğun olaraq həyata keçirilir. Əhmədin məhkəmə psixiatrik ekspertizasının rəyinə əsaslanaraq cəzadan azad edilməsi və onun Maştağa psixiatrik xəstəxanasına yerləşdirilməsi barədə məhkəmənin verdiyi qərar qanunvericiliyə uyğundur. Cinayət Məcəlləsinə görə, şəxs cinayəti törədərkən anlaqsız vəziyyətdə olduğu üçün cəzadan azad edilibsə, bu vəziyyət dəyişdikdən sonar, yəni şəxs sağalıb anlaqlı hala gəldikdə ona cinayət məsuliyyəti tətbiq edilmir. Əhməd Əhmədov sağalarsa, ona cinayət törətməkdə cəza təyin edilə bilməz. Bunun səbəbi odur ki, cinayəti törədərkən anlaqsız vəziyyətdə olduğu artıq məhkəmə ekspertizasının rəyinə və məhkəmənin qərarına əsasən qəbul edilib. Cinayət Məcəlləsinin 21-ci maddəsinə görə, anlaqsız vəziyyətdə olan şəxsə cəza təyin edilə bilməz”.
Çingiz Qənizadə: “Qanun tələb edir ki, bu cür şəxslər cəzaçəkmə müəssisəsində deyil, ruhi xəstəxanalarda qapalı şəkildə müalicə olunsun”
Demokratiya və İnsan Hüquqları Komitəsinin (DİHK) sədri, hüquq üzrə fəlsəfə doktoru Çingiz Qənizadə “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, qəbul edilən qərar tam ədalətlidir: “Qanun tələb edir ki, bu cür şəxslər cəzaçəkmə müəssisəsində deyil, ruhi xəstəxanalarda qapalı şəkildə müalicə olunsun. Bu şəxs ailənin bütün üzvlərini qətlə yetirib. Bu, normal insanın törədə biləcəyi cinayət deyil. Hər hansı bir cinayətdə motiv, əsas səbəb olduğu halda, burda onlar yoxdur. Xəstənin beyninə bir “komanda” göstəriş verib və o, həmin göstərişi icra edib. Sözügedən şəxs şizofreniya xəstəsidir və qanun tələb edir ki, bu cür şəxslər cəzaçəkmə müəssisəsində yox, psixi, ruhi xəstəxanalarda qapalı şəkildə müalicə olunsun”.
Ç.Qənizadənin sözlərinə görə, psixi xəstəxanalarda müəyyən müalicələr gedir. Bəzən həmin müalicələri tətbiq etmək üçün əl-qolun bağlanması, dərmanların zorla qəbul etdirilməsi və sair metodlardan istifadə olunur: “Yəni bu, cəzaçəkmə müəssisənin digər bir formasıdır. Cinayətkar burada müalicə olunaraq cəzasını çəkəcək”.
Hüseyn Axundov: “Anlaqsız vəziyyətdə olan şəxs öz hərəkətlərini bilmir, törətdiyi əməllərdən xəbərsiz olur”
Hüquqşunas Hüseyn Axundov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, Cinayət Məcəlləsinin 21-ci maddəsində qeyd edilir ki, anlaqsız vəziyyətdə ictimai təhlükəli əməli törətmiş şəxs barəsində tibbi xarekterli məcburi tədbirlər tətbiq edilməlidir: “Anlaqsız vəziyyətdə olan şəxs həmin an öz hərəkətlərini bilmir, törətdiyi əməllərdən xəbərsiz olur. Məlum hadisə ilə bağlı peşəkar həkim-ekspert rəyləri verilib və onun həmin an anlaqsız vəziyyətdə olması sübut olunub. Yəni ondan normal insandan gözlədiyimiz davranışları gözləyə bilmərik. Həm də psixoloji problemli olduğuna görə qatil hadisəni gözünə görünən bir nəfərin diqtəsi ilə törətdiyini deyir. Bu, şizofreniya xəstələrində rastlanan bir şeydir. Əhməd normal insan deyil, əqli qüsuru olan bir xəstədir. Əgər o xəstə olmasaydı, öz doğmalarını amansızlıqla öldürməzdi. Ona görə də, qatilin müalicə mərkəzində ömrünün sonuna kimi cəza çəkməsi daha məqsədəuyğundur. Məlumat üçün deyim ki, beynəlxalq hüquq normalarına görə, anlaqsız şəxslər cinayət məsuliyyətinə cəlb olunmur və belə şəxslərə qarşı tibbi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq edilir. Əhmədin məhkəməsi də bu çərçivədə baş tutub, o, psixiatrik müalicə üçün ixtisaslaşmış tibb müəssisəsinə yerləşdiriləcək”.
Günel CƏLİLOVA
