Şimali Makedoniyadan absurd bəyanat - "Azərbaycan başa düşəcək və imza atacaq"...
Akif Nağı: "Makedoniyanın rəhbərliyindən tələb edilməlidir ki, səhvlərini düzəldib, Azəbaycandan üzr istəsinlər..."
Şimali Makedoniya Respublikasının xarici işlər və xarici ticarət nazirinin müavini Zoran Dimitrovski Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasının mümkünlüyündən danışaraq ümidvar olduğunu bildirib ki, Azərbaycan hökuməti sülh müqaviləsinin hər iki tərəf üçün faydasını başa düşəcək və yekunda onu imzalayacaq.
Ermənistan və Şimali Makedoniya arasında mövcud siyasi dialoqa və ümumilikdə iki ölkə arasında müxtəlif sahələrdə əlaqələrə toxunan Zoran Dimitrovski qeyd edib ki, Şimali Makedoniya ilə Ermənistanın çoxlu ortaq cəhətləri var: “Bu, ilk növbədə regionlara aiddir: ola bilər bir az uzağıq, amma bizim ortaq cəhətlərimiz çoxdur. Məsələn, ikimiz də qədim ölkəyik. Tariximiz var. Ermənistan dünyanın ən qədim dillərindən birinə sahib olan ən qədim ölkələrdən biridir".
Əvvəlcə onu qeyd edək ki, sülh sazişinin imzalanmasına hər vəchlə mane olan ölkə Ermənistandır. Məğlub ölkə ola-ola, 30 il bütün beynəlxalq hüquqa tüpürərək Azərbaycanın 20 faiz ərazisini işğal altında saxlayıb. İndi də konstitusiyasında Azərbaycana ərazi iddiası olduğu halda onunla özü üçün ən sərfəli sülh müqaviləsi bağlamaq istəyir. Bu hansı beynəlxalq hüquqa uyğundur, cənab Zoran Dimitrovski?
İkincisi, Ermənistanla Şimali Makedonyanın ortaq cəhətlərindən danışanda adamin lap gülməyi gəlir. Ermənistan 1920-ci ildə, 104 il əvvəl yaranıb, onun qədim dövləti bəlkə Şimali Makedonyada olub? Zoran Dimitrovskinin dediyi "qədim dil"in isə sözlərinin 60 faizi turklərə, 20 faizi farslara, yerdə qalanın da yarısi albanlara məxsusdur. Hərədən bir sz oğurlayib özlərinə dil düzəldiblər.
Şimali Makedoniyanin isə bizimlə çox ciddi iqtisadi əlaqələr var. Hazırda Azərbaycan Makedoniyaya maye qaz ixrac edir. Gələn il isə TAP-dan ayrılan interkonnektor kəmərinin tikintisi başa çatacaq və bu ölkə bizdən daha çox qaz alacaq.
Zoran Dimitrovskinin ermənilərlə ortaq dəyər axtarışının səbəbini siyasi şərhçi Akif Nağı ilə müzakirə etdik.
Ekspert bildirdi ki, Azərbaycan xarici dövlətlərlə iqtisadi münasibətlərini iqtisadi səmərəlilik baxımından qurur: "Belə əməkdaşlıqlari biz öz iqtisadi mənafeimiz əsasında qururuq. Şimali Makedoniya ilə də bizim iqtisadi münasibətlərimiz bu kontekstdədir. Makedoniyanın bizə ehtiyacı var, bizdən qaz almaq istəyir. Biz bütün Avropa ölkələri ilə eyni münasibətlər qururuq Makedoniya problemli bir ölkədir. Son vaxtlara qədər adi ilə mübahisələr var idi. Makedoniya ilə Yunanıstan arasında qədimlik baxımından mübahisələr var. Bəlli deyil makedoniyalı İsgəndər Mkedonyanindir, yoxsa Yunanıstanındır. Makedoniya da ermənilər kimi xülya ilə yaşayır, İsgəndərin imperiyasina iddia edirlər. Bu baxımdan Makedoniya ilə Ermənistanın ortaq cəhətləri var. Ermənilər də "Boyuk Ermənistan" iddasindadir. Əslində isə həmin tarixi dövrdə Makedonya Yunanıstanın bir əyaləti olub və onlarin makedonyali İsgəndərin imperiyasına heç bir aidiyyəti yoxdur.
Bu adamin kökünu axtarsan, onun erməni kökənli olduğu da üzə çıxa bilər. Ona görə ki, əsassız olaraq Ermənistanı müdafiə edir. Ola da bilər ki, bu diplomat erməni diaspor təşkilatlarının təsiri altindadir. Çünki adətən diplomatlar az danışır, amma bu lazım olmayan, geniş açıqlama verir. Tarixə baş vurur, guya sonra muasir münasibətləri analiz edir və düzgün olmayan qənaətə gəlir ki, guya Azərbaycan sülhə manie olur. Həm də o, diplomatik qaydalardan kənara çixaraq, "Azərbaycan başa düşəcək" ifadəsini işlədir. Diplomat açiq-aşkar ermənipərəst mövqedən çıxış edir və sanki kiminsə tapşırığını yerinə yetirir. Azərbaycan 30 il torpaqlarının işğal altında qalmasına dözüb. Ermənistanı dəfələrlə məsələnin dinc yoll həll edilməsinə çağırıb. Bu mümkun olmadıği halda, BMT Nizamnanəsinə uyğun olaraq öz haqqını hərbi yolla təmin edib. İndi də o istiqamətdə işini davam etfirir.
Bu diplomatın iddialari diplomatik etikaya belə uyğun deyil. Bununla bağlı Azərbaycan Xarici İşlər Nazirlyi Şimali Makedoniyanın Xarici İşlər Nazirlyinə nota gondərib hesabat tələb etməlidir ki, bu diplomat Ermənistanın, yoxsa Şimali Makedoniyanin mövqeni müdafiə edir. Makedoniyanın rəhbərliyindən tələb edilməlidir ki, səhvlərini düzəldib, Azərbaycandan üzr istəsinlər. Əks təqdirdə Azərbaycan Şimali Makedoniya ilə siyasi-iqtisadi münasibətlərinə yenidən baxmalıdır.
Dəniz NƏSİRLİ
