Fransa Ermənistanı Rusiya əleyhinə daha da aqressivləşdirdi...
Bu gün Fransanın Ermənistanı getdikcə daha çox Rusiya əleyhinə siyasət yürütməyə vadar etməsi daha açıq formada müşahidə edilməkdədir. Məhz bu fonda Fransanın “Le Monde” qəzeti yazır ki, Rusiya Ermənistan üçün etibarlı tərəfdaş olmaqdan çıxıb.
Nəşrin müşahidəçilərinin fikrincə, bu qənaətə İrəvanda Azərbaycanın Qarabağdakı son əməliyyatından sonra daha qəti şəkildə gəlinib.
Qeyd edilən xüsusda “Le Monde” qəzeti yazır: “Ermənistan artıq “satqın”, hətta yeni düşmən hesab edilən tarixi müttəfiqinə arxalana bilmir və öz təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yeni əməkdaşlıqlar axtarır. Ehtiyac daha böyükdür, çünki dənizə çıxışı olmayan bu kiçik Qafqaz ölkəsi Azərbaycanı onun Naxçıvan eksklavı ilə birləşdirəcək Zəngəzur dəhlizini əldə etmək istəyən Bakının təzyiqi altındadır”. “Le Monde”un qeyd etdiyinə görə, Ermənistan rəsmiləri anonim şəkildə İrəvanın Moskvadan həddindən artıq asılılığını, o cümlədən silah alışı məsələlərində, səhv adlandırırlar. Nəşr vurğulayır ki, Ermənistan hər hansı bir ölkədən asılı qalmamaq üçün onları silahla təmin edə biləcək beş-altı dost dövlətin və daha bir neçə iqtisadi tərəfdaşın olmasını zəruri hesab edir: “İrəvan Rusiyadan tamamilə ayrılmaq deyil, onun həddindən artıq asılılığını azaltmaq niyyətindədir. Ermənistan hökumətindəki mənbə iddia edir ki, Moskva, qeyri-dost münasibətinə baxmayaraq, tərəfdaş olaraq qalır”. Amma o da vurğulanır ki, Ermənistan Qərblə daha da yaxınlaşmaq üçün Rusiyanın liderlik etdiyi qurumları, o cümlədən də KTMT-ni tərk etməli olacaq. KTMT-nin keçmiş baş katibi Nikolay Bordyuja bu halın İrəvan üçün ağır nəticələrə gətirib çıxaracağınəı qeyd edir: “Ermənistan hakimiyyətinin hazırkı siyasəti hər şeyə, o cümlədən İrəvanın KTMT-dən çıxmasına gətirib çıxara bilər. Hesab edirəm ki, bu çox böyük şıltaqlıqdır və siyasətdə şıltaqlıqlar qəbuledilməzdir. Vəziyyəti ayıq şəkildə dəyərləndirməliyik. Vəziyyət isə belədir ki, Ermənistanın çoxlu dostu yoxdur. Hər bir dostdan möhkəm yapışmalıyıq. Rusiyadan heç bir səhv görmədim, ona görə də hesab edirəm ki, bu, sadəcə olaraq, Ermənistan rəhbərliyinin siyasi səhvidir. Düşünmürəm ki, Qərb Ermənistan üçün təhlükəsizlik sahəsində Rusiyanı əvəz edə biləcək. Qərbin tamamilə fərqli maraqları var və tarix göstərir ki, Qərb yalnız özü üçün mübarizə aparır, başqası üçün deyil. Ermənistanda təhlükəsizlik sistemi var idi, sadəcə onu inkişaf etdirmək və saxlamaq lazım idi”. Digər ekspertlər də hesab edirlər ki, indi Nikol Paşinyan iqtidarı sponsoru olan Fransaya, eləcə də digər Qərb ölkələrinə arxalanaraq Rusiyanın nəzarəti altından çıxmağa cəhd edir, başqa sözlə, Rusiyanın lokomotiv olduğu KTMT kimi qurumlarda iştirakdan imtina etməklə özünü müstəqil göstərməyə çalışır. Ukrayna hadisələri sübut etdi ki, Moskva onun nüfuzundan ayrılmaq məsələsinə çox ciddi yanaşır və bunu özünün təhlükəsizliyi ilə eyni tutur. Ukraynadan sonra indi növbə, deyəsən, Ermənistana çatır. Ehtimal edilir ki, Ermənistan Rusiyaya qarşı müharibəyə hazırlaşır. Hətta bununla bağlı Fransada 7 təlim mərkəzinin fəaliyyət göstərdiyi də bildirilir.
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova bildirib ki, Qərb Cənubi Qafqazı geosiyasi qarşıdurma meydanına çevirməyə çalışır. Onun sözlərinə görə, Cənubi Qafqaz regionunda risq səviyyəsi artır: “Onlar bu regionun təhlükəsizliyini, sabitliyini və rifahını təmin etmək üçün heç nə etmirlər”. Beləliklə, Cənubi Qafqazın Ermənistan üzündən geosiyasi maraqların kəsişdiyi məkanlardan birinə çevrildiyi özünü daha çox büruzə verir. Ermənistanın sülhlə bağlı şifahi bəyanatlarına rəğmən, atdığı real addımlar elə bunu xatırladır. Əgər belə olmasaydı, Ermənistan fərqli hərbi-siyasi blokların öz ərazisində qarşı-qarşıya gəlməsinə şərait yaratmazdı. Ermənistan KTMT-nin üzvü olduğu halda, indi onun ərazisində NATO-ya və Avropa İttifaqına üzv ölkələrin missiyası da yerləşir. Missiyanın adı jandarmeriya və ya başqa ola bilər, amma gerçəklik budur ki, Ermənistan Cənubi Qafqazda hər an alovlandırıla biləcək platsdarma çevrilir. Nə qədər anlaşılmaz görünsə də, reallıq belədir ki, Ermənistan sərhədlərində, hətta İrəvanın mərkəzi hava limanında Rusiya sərhədçilərinin dayandığı və Gümrüdə şimal qonşumuzun 102-ci hərbi bazası yerləşdiyi halda, NATO-ya üzv olan Fransa kimi ölkələr Ermənistanı silahlandırmaqla məşğul olur, ABŞ-da isə “Ermənistanın müdafiə aktı” kimi tərəfsiz vasitəçiliyi şübhə altına alan, hüquqi və məntiqi baxımdan izah edilməsi mümkün olmayan sənəd qəbul edilir. Bununla Ermənistan hökuməti Ukraynada faktiki bir-biri ilə savaş aparan qütblərin Cənubi Qafqazda da üz-üzə gəlməsinə şüurlu şəkildə imkan yaradır və bununla geosiyasi qarşıdurmanın dərinləşməsinə, onun mümkün qədər uzanmasına xidmət edir. Azərbaycanın mövqeyi bundan ibarətdir ki, Cənubi Qafqazda dinc birgəyaşayışın yolu ərazi bütövlüyü və suverenliyin qorunması ilə bağlı olan beynəlxalq hüququn fundamental norma və prinsiplərinə hörmət göstərilməsindən, iqtisadi əlaqələrin bərpasından, çoxsaylı kommunikasiyaların açılmasından və regionun dünya iqtisadiyyatına daha sıx inteqrasiyasından keçir. Lakin bunun üçün İrəvan da konkret adımlar atmalıdır. Ancaq bunu etmək əvəzinə Ermənistan Fransanın diqtəsilə regionda təhlükəli vəziyyət yaratmaqda davam edir.
Tahir TAĞIYEV
