Türkmən qazının Xəzər üzərindən Avropaya nəqli başlayır...
Vüqar Bayramov: “Türkdilli ölkələr arasında əməkdaşlıq əlaqələri yalnız ənənəvi enerji məhsulları ilə bağlı olmayacaq”
Astanada Türk Dövlətləri Təşkilatının “Türk Əsri” çağırışı altında 10-cu yubiley Zirvə görüşündə bir məqam xüsusilə diqqəti çəkdi. Məsələ ondadır ki, Türkmənistanın Transxəzərlə bağlı indiyə qədər konkret və birmənalı mövqe sərgiləməsinə rast gəlinməyib. Bununla bağlı rəsmi Aşqabad aydın mövqe sərgiləməyib.
Budəfəki tədbirdə isə Türkmənistan Parlamenti Xalq Məsləhətinin sədri Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Türk dövlətləri arasında reallaşdırılan layihələrdən danışaraq buna xüsusi toxundu: “Qırğızıstan, Özbəkistan, Türkmənistan marşrutu boyunca Xəzər dənizinədək uzanacaq, sonra Azərbaycana və Türkiyəyə qədər genişləndiriləcək nəqliyyat dəhlizinin yaradılması üzərində iş gedir. Hazırda Türkmənistan qonşu və qardaş ölkələr olan Özbəkistana və Azərbaycana təbii qaz ixrac edir. Eyni zamanda, bizim Türkmənistan qazını Xəzər dənizi və Azərbaycan vasitəsilə Türkiyəyə və gələcəkdə dünya bazarına ixrac etmək imkanımız var. Yaxın gələcəkdə qardaş ölkələr olan Azərbaycana və Türkiyəyə elektrik enerjisi də nəql etmək imkanımız olacaq”.
Burada “Xəzər dənizi və Azərbaycan vasitəsilə” o deməkdir ki, yeni boru kəməri çəkilməlidir.
“Bəlli bir mərhələdən sonra türkmən qazının Xəzər dənizi vasitəsilə ötürülməsi, daha sonra Avropaya ixracı ehtimalı artır”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən millət vəkili Vüqar Bayramovun fikrincə, türk dövlətlərinin iqtisadiyyatın çox fərqli sahələrində, o cümlədən, enerji sektoru sahəsində əməkdaşlığı güclənməkdədir: “Nəzərə almaq lazımdır ki, mavi qazla bağlı artıq Azərbaycanla Türkmənistan arasında əməkdaşlıq mövcuddur. Bəlli bir mərhələdən sonra türkmən qazının Xəzər dənizi vasitəsi ilə Azərbaycana ötürülməsi, daha sonra Avropaya ixracı ehtimalı artır. Neft ixracı ilə bağlı Qazaxıstanla Azərbaycan arasında uzunmüddətli əməkdaşlıq davam edir. Azərbaycan Qazaxıstan neftinin ixracında tranzit ölkə rolunda çıxış edir. Eyni zamanda Azərbaycan 2026-cı ildən sonra Avropa bazarına elektrik enerjisi ixrac etmək niyyətindədir. Yəni alternativ mənbələrdən əldə edilən elektrik enerjisinin Avropa bazarına çıxarılması gözlənilir. Sözsüz, burada Orta Asiya ölkələri ilə əməkdaşlıq prioritet məsələdir. Türkmənistanın, Qırğızıstanın, Özbəkistanın, o cümlədən Qazaxıstanın “yaşıl enerji” istehsalı imkanları kifayət qədər böyükdür. Ona görə də, türkdilli ölkələr arasında əməkdaşlıq əlaqələri yalnız ənənəvi enerji məhsulları ilə bağlı olmayacaq. Bu, innovativ məhsulları da əhatə edəcək. Həmçinin “yaşıl enerji”nin Mərkəzi Asiyadan Azərbaycan vasitəsilə qardaş Türkiyə bazarına, ondan sonra Avropa bazarına çıxarılması yaxın illərdə reallaşa bilər. Bu, bir tərəfdən regionun əhəmiyyətinin daha da artmasına, digər tərəfdən ümumilikdə türk dövlətləri arasında əməkdaşlığın güclənməsinə və ixrac imkanlarının şaxələnməsinə təkan verəcək. Bu da nəticə etibarı ilə türk dövlətlərinin iqtisadi inkişafı baxımından vacib əhəmiyyət kəsb edir”.
Vidadi ORDAHALLI
