"Genosid muzeyi bağlanır"- Ermənistan hakimiyyətindən doğru qərar və revanşçıların etirazı...
Məhərrəm Zülfüqarlı: "Paşinyan hakimiyyəti Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmaq, nağılların, qondarma təbliğatın qarşısını almaq məqsədi ilə "restavrasiya" adı altında muzeyin fəaliyyətini dayandırmaq istəyir"
Tarix elmləri doktoru, "Erməni Soyqırımı Muzey-İnstitutunun" keçmiş direktoru Hayk Demoyan Təhsil, Elm, Mədəniyyət və İdman Nazirliyinin təşəbbüsü ilə "Muzey-İnstitutun" və "Erməni Soyqırımı Qurbanlarının Memorialının" əsaslı təmir olunmasından narahatdır.
“Erməni Soyqırımı Muzey-İnstitutunun rəhbərliyinə: öz təşəbbüsünüzlə əsaslı yenidənqurma adı altında muzeyin daimi ekspozisiyasını dəyişdirməyə çalışmayın”, - deyə o, öz Facebook səhifəsində xəbərdarlıq edib.
168.am ilə söhbətində Hayk Demoyan narahatlığının səbəblərinə aydınlıq gətirib. “Keçən il ciddi mənbədən xəbərdarlıq aldım ki, sərginin özü yenidənqurma bəhanəsi ilə qeyri-müəyyən müddətə bağlana bilər (baxmayaraq ki, işçilərin işə getməsi mümkündür).
Erməni Soyqırımı Muzey-İnstitutunun yeni seçilmiş direktorunun bu yaxınlarda keçirdiyi mətbuat konfransından sonra yeni narahatlıqlar yaranıb. Birincisi, o, vaxtı əsaslandırmır. Kifayət qədər qeyri-müəyyən bir ifadə var idi ki, biz bir iş görəcəyik, 110 illiyinə açacağıq, sonra muzeyin daxilində təmir işləri davam edəcək.
Bəli, muzeydə problemlər olub və var, amma həmişə büdcədənkənar vəsait hesabına həll olunub. Amma 2013-2014-cü illərdə iş əsaslı şəkildə aparılıb: yeri gəlmişkən, bu həmin layihə institutudur ki, gəlib onu qiymətləndirib. Üstəlik, 2019-2023-cü illər ərzində Təhsil, Elm, Mədəniyyət və İdman Nazirliyi muzey-instituta iki dəfə böyük məbləğdə pul ayırır, Harutyun Marutyunun bəyanatına görə, eyni problemləri həll etmək üçün”, - Demoyan bildirib.
Demoyan ondan narahat olur ki, Paşinyan hökuməti birdəfəlik bu qondarma institut - muzeyi bağlamaq istəyir. Onun fikrincə, məqsəd bəhanələrlə bu müəssisəni bağlamaqdır.
Aşkar görünür ki, Ermənistanın Baş naziri erməni xalqını nağıllar aləmindən və miflərdən uzaqlaşdırmaq, onları reallıqla barışdırmaq istəyir. Paşinyan dəfələrlə bəyan edib ki, "soyqırımla" bağlı rəqəmlər şişirdilir və ermənilər reallıqla ayaqlaşmalıdır.
" Bununla da qondarma təbliğatın qarşısını almaq niyyəti güdürlər"
Tarix elmləri doktoru, professor Məhərrəm Zülfüqarlı baki-xeber.com-a şərhində bildirdi ki, "genosid muzeyinin" təmiri məsələsinin müasir dövrdə gündəmdə olmasının bir neçə səbəbi var. "Birincisi, bunlar məhz Qərbi Avropa ölkələrinin köməyi, ABŞ-ın dəstəyi ilə bu saxta məsələni daim gündəmdə saxlayıblar. Məqsəd Türkiyəyə təzyiq etmək, Türkiyənin Qərbə inteqrasiyasına mane olmaqdır. Yəni Türkiyə dəfələrlə bəyan edib ki, Avropa Birliyinin üzvü olmaq istəyir, bütün şərtlərə əməl etməyə çalışır. Lakin Qərbi Avropa ölkələri, xüsusilə də Fransa Türkiyənin Avropa Birliyinə daxil olmasına daim mane olur.
Vaxtilə tələbə-inşaat dəstələrinin İrəvanda Zaqafqaziya üzrə konfransı keçirilirdi. Mən də gənc müəllim kimi Sovet dövründə o konfransların birində iştirak etmişəm. O zaman bizi də ora aparmışdılar. Özlərini gələn qonaqlara "yazıq", "genosidə məruz qalmış xalq" kimi təqdim edirdilər. Hətta Matenadaran muzeyində muzey bələdçisinə sual da vermişdim nəyə görə Sovet rejiminə düşmən olan Andronikin şəkli Sovet Ermənistanında muzeydə asılıb? O da müəyyən sözlərlə vəziyyətdən çıxmağa çalışdı. Yəni demək istəyirəm ki, hətta Sovet dövründə Ermənistan muzeylərində Sovet rejiminə düşmən olmuş şəxslərin şəkilləri təbliğ olunurdu. Buna da rəsmi Moskva göz yumurdu. Məsələ bunda idi ki, bunlar Sovet rejiminə düşmən olmaqla yanaşı, Türkiyəyə qarşı da düşmən olmuşdular. Moskvanın da əsas istəyi o idi ki, erməni xalqını Türkiyəyə qarşı düşmənçilik ruhunda tərbiyə etsin.
İndi isə bu qondarma "genosid" muzeyinin təmirə saxlanılmasının iki səbəbi ola bilər. Əvvəla, Paşinyan hakimiyyəti Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmaq, nağılların, qondarma təbliğatın qarşısını almaq məqsədi ilə "restavrasiya" adı altında muzeyin fəaliyyətini dayandırmaq istəyir. Bununla da qondarma təbliğatın qarşısını almaq niyyəti güdürlər"-deyə M. Zülfüqarlı bildirdi.
M.Zülfüqarlı qeyd etdi ki, məsələnin ikinci tərəfi də var. Professor bildirdi ki, amma Fransa və Ermənistandakı revanşist qüvvələr bu muzeyin bağlanmasına imkan vermək istəmir və maliyyə dəstəyi göstərərək onu əsaslı şəkildə təmir edib qondarma "soyqırımın" 110 illiyinə hazırlamaq istəyirlər. M. Zülfüqarlı hesab edir ki, məhz bu məsələdə maraqlı olan qüvvələr, ölkələr "soyqırımın" 110 illiyi ilə bağlı təbliğatı gücləndirmək istəyirlər. "Yəni "soyqırıma" münasibətdə Ermənistanda ikili fikrin olduğu aydın görünür. Türkiyə ilə yaxınlaşmaq, sərhədi açmaq istəyənlər bu təbliğatı dayandırmağın tərəfdarıdılar, amma düşmənçiliyi davam etdirmək istəyənlər isə bu muzeydən təbliğatda daha yaxşı istifadə etmək üçün təmirə dayandırmağın əleyhinədirlər.
Türkiyə rəhbərliyi daim bildirib ki, bu qondarma "erməni soyqırımı" məsələni tarixçilərin öhdəsinə buraxmaq lazımdır və Türkiyə arxivləri açmağa hazırdı, Ermənistan da bu yöndə addım atarsa, bunu tarixçilər araşdırsın. Lakin Ermənistan heç bir halda arxivlərin açılmasının tərəfdarı deyil. Çünki arxivlər açılarsa erməni nağılları puç olub gedər. Bir daha təkrar edirik ki, bu qondarma "genosid" nağılın mahiyyəti ibarətdir ki, Birinci Dünya Müharibəsi dövründə, yəni 1915-ci ildə rus - türk cəbhəsində qızğın döyüşlər gedərkən Türkiyədə cəbhə boyu yaşayan ermənilər məhz ANTANTA qüvvələrinin köməyi və Rusiyanın təbliği ilə Türkiyə əleyhinə qiyam qaldırdılar və dinc türk əhalini qırmağa başladılar. Bu qiyamın da qarşısını almaq üçün Türkiyənin hərbi qüvvələri əməliyyat keçirtdi və qiyamçıların bir hissəsi öldürüldü, bir hissəsi isə indi Suriya ilə sərhədə köçürüldü.
Sual olunur, əgər bu "genosiddirsə" nəyə görə İstanbulda və digər şəhərlərdə yaşayan ermənilərə toxunulmayıb? Genosid, soyqırım bir millətin başqa millət tərəfindən qırılması deməkdir. Məsələn, 1933-cü ildən başlayaraq Almaniyada nasistlər hakimiyyətə keçəndən sonra yəhudi xalqına qarşı Holokost soyqırımı həyata keçirib ki, bunu dünya tanıyır. Ermənilərinki isə əksinədir. Onlar həm qiyam qaldırıb, həm öz yaşadıqları ölkəyə xəyanət ediblər, özlərinin türkləri kütləvi şəkildə qırmasını arxa plana keçirirlər, amma qiyamı yatırmaq üçün keçirilən əməliyyatı isə ön plana çəkirlər ki, guya bunlar dinc əhali olub və bunlara qarşı belə əməliyyat keçirilib. Bu nağıldı. Arxiv açılarsa, sənədlər üzə çıxarsa bunlar ifşa olunacaq. Amma yalan ayaq tutsa da yeriməz. Burda Türkiyəyə düşmən olan qüvvələr maraqlıdır. Burada əslində canfəşanlığı Fransa edir.
Əgər ermənilər bu nağıllara yenə qulaq asıb düşmənçiliyi davam etdirsələr yenə də əziyyət çəkən erməni xalqı olacaq. Kənardakılar isə öz məqsədləri üçün daim onlardan istifadə etməyə çalışacaqlar. Əvvəl dediyimiz o iki fikirdən birini müdafiə etmək lazımdır, 44 günlük müharibədən sonra Ermənistanda yeni fikir irəli sürən insanların mövqeyi daha düzgün mövqe hesab olunmalıdır. Bu nağıllara son qoymaq, Türkiyə-Ermənistan əlaqələrini inkişaf etdirmək, sərhədləri açmaq, Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsi imzalamaq lazımdır ki, bu fikir çox normaldır və vacibdir-"deyə M. Zülfüqarlı bildirdi.
İradə SARIYEVA
