Noyabrın sonlarından başlayan "qara cümə endirimləri" nə deməkdir...
Kamran Məmmədli: “Azərbaycanda “Qara cümə” dünya ölkələrində olduğu kimi keçirilmir”
Dünyada və ölkəmizdə “Qara cümə” adlanan endirim kampaniyası keçirilir. Məhz bu kampaniya günlərində mağazalarda əksər məhsullara böyük endirimlər tətbiq edilir.
Məlumat üçün bildirək ki, “Black Friday” ABŞ-da noyabr ayının dördüncü cümə günü qeyd olunan Şükranlıq bayramından sonrakı cüməyə verilən qeyri-rəsmi addır. 1952-ci ildən həmin günü Yeni il üçün alış-veriş mövsümünün başlanğıcı olaraq qəbul edirlər. Lakin bu günə "Black Friday” adı ilk dəfə 1961-ci ildə qəzetlər tərəfindən qoyulub. Səbəb kimi həmin gün Filadelfiyada alış-verişə görə nəqliyyatda yaranan tıxaclar və digər çətinliklər göstərilib. "Qara cümə", əsasən, 1970-1990-cı illərdə ticarət mərkəzləri böyüyərkən populyarlaşıb. 1975-ci ildən Filadelfiyanın hüdudlarını aşıb. "Qara cümə" son illər Azərbaycanda da reallaşdırılır. Həmin gün mağazalarda, alış-veriş mərkəzlərində, restoranlarda endirim kampaniyaları olur. Bəzən isə hətta 50-70 faiz endirimlərin ediləcəyi barədə elanları da görmək mümkündür.
Qeyd etdiyimiz kimi, ölkəmizdə “Qara cümə”yə maraq var. Ancaq bəzi işbazlar fərqli yola əl atıblar. Belə ki, onlar məhsulların qiymətini məqsədyönlü şəkildə artırırlar. “Qara cümə” günləri isə həmin məhsulu əvvəlki qiymətinə satırlar və bu yolla guya böyük endirimlərin tətbiq edildiyi təəssüratını yaradırlar.
“Qara cümə” günü məhsul qiymətlərinin həqiqətən də endirildiyinə nəzarət etmək üçün mexanizm yaradılmalıdır”
Iqtisadçı Kamran Məmmədli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, “Qara cümə” günü qiymətlərdə kəskin endirimlər olur. Xüsusən texnika və bahalı mallar almaq istəyən alıcılar üçün bu gün sevindirici fürsət yaranır: “Həmin gün satış mərkəzlərində müştərilərin sayının da kəskin artımını müşahidə etmək olar. Endirimlər isə reallığı əks etdirir. Bu beynəlxalq endirim ənənəsidir. Bu kampaniyadan həm də biznes qazanır. Belə ki, endirim etməklə daha çox məhsul satmaq imkanı qazanır. Ənənə ilbəil qloballaşır. İstehlakçılar üçün bu vacib gündür. Onlar hər il bu günü gözləyir ki, alış-veriş etsin. Azərbaycanda isə “Qara cümə” dünya ölkələrində olduğu kimi keçirilmir.
Azərbaycan şirkətləri, eləcə də supermarketlər və mağazaların əksəriyyəti əslində real deyil, saxta endirimlərdən istifadə edir. Bəzi hallarda biz hətta “Qara cümə” günü deyil, başqa günlərdə belə bir sıra supermarketlər, mağazalarda mallarda 70-80% endirim kampaniyasına rast gəlirik. Reallıqda isə bəlli olur ki, bu endirim edilən məhsulun qiyməti heç də ucuz deyil, əksinə, digər yerlərlə müqayisədə daha bahadır. Ona görə də endirimlər saxta deyil, real olmalıdır. ABŞ-da bu günün özəlliyi ondan ibarətdir ki, burada endirimlər realdır. Təbii ki, Azərbaycan şirkətləri də gələcəkdə “Qara cümə” prinsipinə qoşularsa, o zaman saxta deyil, real endirimlərdən istifadə etməlidirlər ki, məhz həmin günün prinsiplərinə uyğun olaraq daha böyük kampaniya aparıb, daha çox məhsul satılmasına nail ola bilsinlər”.
Ekspert hesab edir ki, “Qara cümə” günü məhsul qiymətlərinin həqiqətən də endirildiyinə nəzarət etmək üçün mexanizm yaradılmalıdır.
Günel CƏLİLOVA
