Fransa və ABŞ-ın Ermənistan üzərindən təhlükəli oyunu - Ukrayna ssenarisi işə düşür...
“Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan ənənələri dəyişməmək qərarına gəlib: Rusiyaya qarşı çıxırsınızsa, sona qədər gedin”. Bu fikirlər Rusiyanın “Vesti Kavkaza” nəşrində yer alıb.
Nəşr yazır ki, hələ bir neçə həftə əvvəl Nikol Paşinyan Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanı MDB-dən olan həmkarları ilə görüş üçün Moskvaya göndərməkdən imtina edib və bundan əvvəl o özü də MDB dövlət başçılarının Bişkekdə keçirilən sammitində iştirak etməyib: “Həmin andan Paşinyanın Minskdə KTMT formatında keçiriləcək sammit görüşünə də məhəl qoymaması barədə şayiələr yayılmağa başladı. Ermənistanın baş naziri uzun müddət cavab verməklə gecikdi, amma sonda Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko ilə telefon danışığı zamanı hər şeyi olduğu kimi dedi. Paşinyanın mətbuat xidməti bu xüsusda bildirdi: “Ermənistanın baş naziri Belarus prezidentinə KTMT-nin Kollektiv Təhlükəsizlik Şurasının iclasında iştirak edə bilməyəcəyi barədə məlumat verib. Ümid edirik ki, təşkilatın digər üzvləri bu qərara anlayışla yanaşacaq”. Aleksandr Lukaşenko cavab olaraq Paşinyandan növbəti addımları nəzərdən keçirməyi xahiş edib. “Prezident öz təcrübəsinə və oxşar situasiyalarda bəzi digər tanınmış siyasətçilərin hərəkətlərinə əsaslanaraq, Ermənistanın baş nazirini tələsməməyə, tələsik qərarlar qəbul etməməyə, parçalanmağa yönələ biləcək növbəti addımları ciddi şəkildə düşünməyə dəvət edib”, - deyə Lukaşenkonun mətbuat xidməti məlumat yayıb. Amma Paşinyan KTMT-yə yox, Rusiyaya qarşıdır. Paşinyanın KTMT-də iştirak edib-etməməsi ilə bağlı bütün problem Rusiya ilə bağlıdır. Ermənistanın Qarabağ müharibəsində məğlub olmasından sonra bu ölkənin baş naziri KTMT-nin effektivliyini daim şübhə altına alırdı. Onun fikrincə, təşkilat İrəvanın Azərbaycanın Qarabağ iqtisadi rayonunda separatçı layihəsini saxlamaq üçün aqressiv planlarını müdafiə etməli idi. Lakin KTMT açıq şəkildə bildirdi ki, Qarabağ Azərbaycan olduğu üçün təşkilatın mandatı heç bir şəkildə ona şamil oluna bilməz. Rəsmi Moskva son proseslərdə Paşinyanı tənqid etməyib, sadəcə təəssüfünü bildirib. “Əgər bu həqiqətən də belədirsə, biz təəssüf hissi keçirə bilərik. Biz başa düşürük ki, hər bir hökumət başçısının və ya dövlət başçısının iş qrafikində öz hadisələri, öz şəraiti ola bilər. Amma biz ancaq təəssüf hissini ifadə edə bilərik, çünki belə görüşlər fikir mübadiləsi aparmaq, qeydləri müqayisə etmək üçün çox yaxşı səbəbdir”, - Kremlin sözçüsü Dmitri Peskov bildirib.
Ehtiyatlı ifadələrin arxasında, əslində açıq-aşkar Ermənistan-Rusiya münasibətlərindəki böhran dayanır. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sentyabrda İrəvandan olan həmkarlarına etiraz notası bu tendensiyanın sübutudur. Məsələdə fransız izi də var. Rusiyanı zəiflətməkdə maraqlı olan Qərb ölkələri bu böhrandan öz xeyirləri üçün uğurla istifadə edirlər. Xüsusilə Fransa. Yeri gəlmişkən, Paşinyan ötən həftə Parisə getməyə tənbəllik etməyib – bu yaxınlarda Kiyevə səfər etmiş həyat yoldaşı Anna Akopyanla Paris Sülh Forumunda iştirak edib. Fransa sözlə deyil, əməllə Ermənistan rəhbərliyində anti-Rusiya əhval-ruhiyyəsini dəstəkləməyə, “Rusiya etibarsız tərəfdaşdır” fikrini stimullaşdırmağa çalışır. Bu günlərdə fransızlar Ermənistana hərbi yardım göndərdilər. Buraya, yeri gəlmişkən, Ukraynada rədd edilmiş “Bastion” zirehli texnikası daxildir.
Fransanın “Ouest France” qəzeti yazır: “Bu maşınlar əvvəlcə Ukrayna üçün nəzərdə tutulmuşdu, lakin Kiyev onları artilleriya atəşindən və tank əleyhinə raketlərdən zəif qorunmuş hesab etdi”. Ermənistanın Rusiayaya qarşı çıxmasında Amerika izini də görmək lazımdır. Ermənistanın Rusiyadan və Avrasiya strukturlarından ayrılması İrəvanın Qərblə yaxınlaşması ilə paralel gedir. Bu günlərdə bir sıra “Teleqram” kanallarında belə bir məlumat yayılıb: Türkiyə mənbələrinə istinadən İrəvanla Vaşinqton arasında razılığın əldə olunduğu bildirilir. Bildirildiyinə görə, Rusiya tərəfindən təzyiq və embarqo olarsa, ABŞ Ermənistanı lazım olan hər şeylə təmin etməyə hazırdır. Bura daxildir: dizel yanacağı, “Metsamor” AES üçün nüvə yanacağı, buğda və un, peyk internet, Rusiya sanksiyaları halında valyuta kəsirini ödəmək üçün maliyyə yardımı, hərbi texnika, forma və silahlar. Fransa və ABŞ-ın Rusiyanı Ermənistandan sıxışdırıb çıxarmaq üçün ümumi paradiqmasını və onların İrəvanla aşkar yaxınlaşmasını nəzərə alsaq, belə bir razılaşmanı istisna etmək olmaz. Eyni zamanda, çox şey Moskvanın İrəvanın Aİ və NATO ilə bağlı səylərinə reaksiyasından asılı olacaq”. Məsələ ilə bağlı Rusiyanın Siyasi Tədqiqatlar İnstitutunun direktoru, politoloq Sergey Markov Qərbin Cənubi Qafqaza Ermənistandan daxil olduğunu bildirib: “Qərb bunu Ermənistanla müttəfiqlik edərək həyata keçirir. Məlumdur ki, Paşinyanın rəhbərliyi ilə Ermənistan rəhbərliyi ölkəni Rusiyadan Rusiyanın düşmənlərinə - Fransa, Avropa İttifaqı, ABŞ və NATO-ya tərəf çevirmək istiqamətində böyük addımlar atır. Beləliklə İrəvan NATO-ya söykənməklə Azərbaycanla mübarizəni davam etdirmək istəyir. Düşünürəm ki, Fransa Rusiyadan qisas almağa çalışır. Fransa istəyir ki, nəhəng güc olduğunu nümayiş etdirsin. Paşinyan Ermənistanı Rusiyadan qoparmağı, Qərbə istiqamətləndirməyi öz missiyası hesab edir. Hazırda onun bunun üçün böyük imkanları var”. O, KTMT və Avrasiya İttifaqının fəaliyyətinin də Ermənistan tərəfindən sabotaj olunduğunu deyib.
Tahir TAĞIYEV
