Fransada islamofobiya pik həddə - işlərbaşı Makrondur...

Fransada islamafobiya son illərdə getdikcə daha geniş vüsət almaqdadır. Bu ölkə Avropada, belə demək mümkünsə, bir növ islamafobiya “flaqmanına” çevrilib. Halbuki, Beşinci Respublika Avropa qitəsində ən çox müsəlman əhalisi olan ölkədir. Bununla belə, Fransada irqçilik, islamofobiya və antisemitizm yüksək həddə çatıb, bu artıq danılmaz faktdır.

Xatırladaq ki, hələ 2004-cü ildə Fransa məktəblərdə bütün dini simvolları, o cümlədən hicab geyinməyi qadağan edib. O vaxtdan bəri ölkədə insanların geyimlərini məcburi qaydada tənzimləməyə, nəyi geyə biləcəyini və nəyi geyə bilməyəcəyini diqtə etməyə, eləcə də küçələrdə niqab taxmağı məhdudlaşdırmağa başlayıblar. Fransada islamofobiyanın artması artıq özünü real rəqəmlərdə göstərir. Belə ki, islamofobiyanın nəticəsi olaraq ötən ilin oktyabrınadək bu ölkədə müsəlmanların rəhbərlik etdiyi 30 min 34 müəssisə dövlət tərəfindən sıxışdırılıb, 1082 müəssisə bağlanıb və 55 milyon 914 min 668 avro məbləğində vəsait müsadirə edilib. Burada bir haşiyəyəy çıxaraq qeyd edək ki, İmmiqrasiya haqqında qanunun qəbulu Fransanın iqtidar partiyasında böhran yaratdı. Gərgin parlament müzakirələri fonunda immiqrasiya haqqında qanun nəhayət qəbul edildi. Prezident koalisiyası tərəfindən irəli sürülən və daxili işlər naziri Gerald Darmanenin rəhbərlik etdiyi ilk versiya Milli Assambleyada əsasən sağçılar  və ifrat sağçılar tərəfindən rədd edildi. Bu siyasi məğlubiyyət Darmanenin 2027-ci ildə prezident olmaq ümidlərini puç etdi. Çünki bu uğursuzluq onun siyasi legitimliyinə həlledici zərbə idi. Məsələnin bu tərəfinə nəzər salan “Cage international” portalında dərc olunmuş “Fransa milli inkişafı/İslamofobiya” adlı hesabatda qeyd edilir ki, immiqrasiya haqqında qanunun yekun layihəsinə Respublikaçılar və Milli Birlik partiyalarının - sağçıların və ultrasağçıların tələb etdikləri islahatlar daxildir. Milli Birlik partiyasının sabiq rəhbəri Marin Le Pen immiqrasiya qanununu onun hərəkatının ideoloji qələbəsi kimi qiymətləndirdi, çünki qanunda milli fikirlər üstünlük təşkil edir. O, bunu ifrat sağçıların qazandıqları siyasi nəticə kimi qəbul edir. Qanunun qəbulundan sonra bir neçə nazir istefa verdi və bu, Makronun partiyası daxilində siyasi böhrana səbəb oldu. Hesabatda Fransanın Qəzzadakı müharibə ilə bağlı “zahirən neytral” yanaşmasını cidd-cəhdlə göstərməyə çalışdığı da vurğulanıb. Ən son “sistemli maneə” statistikasında bildirilir ki, dörd il əvvəl Fransa hökuməti məxfi və qəddar islamofob siyasət yürütməyə başladı, məqsədyönlü hərəkətlərlə müsəlman icmasının muxtariyyət əsaslarını qısa zamanda məhv etdi. Yəni, ölkə hüdudlarından kənarda praktiki olaraq bilinməyən və onun daxilində çətinliklə başa düşülən “sistemli maneə” siyasəti beynəlxalq hüquq çərçivəsində Fransada müsəlmanlara qarşı təqibi əks etdirir. Vurğulanır ki, ən son məlumatlar Makron tərəfindən 2023-cü ilin fevralında üstüörtülü şəkildə açıqlanıb. Marian Fondu qalmaqalı və siyasətə nəzarət edən qurumun rəhbərinin daha qapalı bir dövlət qulluqçusu ilə dəyişdirilməsindən sonra isə dövlətin bütün kommunikasiya strategiyası daha da ehtiyatlı oldu. Dövlətin ciddi ictimai nəzarətdən yayınması üçün yenilənmiş məlumatlar bir daha açıqlanmadı. Amma açıqlanan son məlumatkar islamofobiyanın sürətlə genişlənməsindən xəbər verir.

“Cage international” portalı da Fransada daxili siyasətdə islamafobiya meyllərinin davam etdiyini bildirir. Misal kimi daha bir məsələyə diqqət olunaraq vurğulanır ki, Lilldəki “Averroes” özəl müsəlman orta məktəbi bir neçə ildir ki, təqib və illik subsidiyadan imtina ilə üzləşir. Üstəlik, ölkənin milli təhsil məlumatlarına görə, o, Fransanın ən yaxşı orta təhsil müəssisələrindən biridir. O da bəllidir ki, əcnəbi imamlar 2024-cü il aprelin 1-dən Fransada öz səlahiyyətləri daxilində işləyə bilməyəcəklər. Məsələ bundadır ki, bu il yanvarın 1-dən Fransa yeni əcnəbi imamları qəbul etmir, aprelin 1-dən isə ölkədə yerləşən bütün əcnəbi imamlar bu statusda öz fəaliyyətlərini qanuni şəkildə həyata keçirə bilməyəcək. Burada qeyd edək ki, Fransanın digər qitələrdəki müstəmləkə ərazilərində yaşayanlarla birlikdə əhalisinin sayı 68 milyon nəfərə yaxındır. Ölkə əhalinin 9 faizi İslam dininə etiqad edənlərdən ibarətdir. Bu göstəricilərə görə Fransa Aİ məkanında İslam dininə etiqad edənlərin ən çox yaşadığı ölkədir. Fransalı politoloq Fransua Burqat isə qeyd edib ki, Fransada ərəblərə və müsəlmanlara qarşı ayrıseçkiliyin mənbəyi təkcə islam, xristianlıq və ya digər dini dogmaların rəqabəti deyil, həm də bu Avropa ölkəsinin müstəmləkə keçmişidir. Müsəlman əhalinin tarixin müxtəlif dönəmlərində Fransaya köç etmələrinin ən mühüm səbəblərindən biri də məhz bu ölkənin müstəmləkəçilik siyasətinin təzahürüdür. Fransanın nəzarətində olan müstəmləkə ölkələrinin böyük əksəriyyətinin etiqadı İslam dininə bağlıdır. Bunlar fonunda Makron iqtidarı son vaxtlarda Avropada islamofobiyanın genişlənməsində bir növ katalizator qismində çıxış edir. İslamafobiya həmçinin Fransanın Azərbaycana qərəzli münasibətinin təməlində dayanan amillərdən biridir. Amma bu siyasətlə Fransa bütün İslam dünyasında mövqeyini və nüfuzunu itirir.

Tahir TAĞIYEV