Avroittifaq 15-ci sanksiya paketini qəbul edə bilmədi - Rusiya ilə "Suriya anlaşması"?..
Zərdüşt Əlizadə: "Rusiya əlini hər yerdən cəkib, diqqəti yalnız Ukrayna cəbhəsinə yönəldib"
Brüsseldə keçirilən görüşdə Aİ ölkələri Rusiyaya qarşı 15-ci sanksiyalar paketi ilə bağlı razılığa gələ bilməyiblər. Çünki Latviya və Litva onu dəstəkləməkdən imtina edib. Politico yazır ki, o, Qərb şirkətlərinin Rusiyada, mövcud sanksiyalara baxmayaraq, fəaliyyətini davam etdirməsinə icazə verən müddəaları genişləndirib.
Əvvəlcə bu məqam Rusiyada işləməkdən imtina etmək istəyən, lakin müxtəlif səbəblərdən bunu edə bilməyən Qərb şirkətləri ilə əlaqədar ortaya çıxdı. Tənqidçilər deyir ki, şirkətlər bu boşluqdan sui-istifadə edir və ondan siyasi cəbhə kimi istifadə edirlər, Politico qeyd edir.
Nəşr avropalı diplomata istinadən yazır ki, Avropa Komissiyası Latviya və Litvanın 15-cı sanksiyalar paketində müəyyən istisnalara son qoyulması ilə bağlı təminat tələbini nəzərə almağa söz verib.
Avropa diplomatları dekabrın 16-da Aİ xarici işlər nazirlərinin görüşündə 15-ci sanksiyalar paketini müzakirə etmək üçün növbəti cəhdlərini edəcəklər
İnformasiyadan da göründüyu kimi, Latviya və Litva 15-ci sanksiyalar paketinin təsdiqlənməsinə razıliq verməyib. Buna səbəb də odur ki, sanksiyalar rejiminə baxmayaraq, müəyyan Qərb şirkətlərinə Rusiya şirkətləri ilə əməkdaşlıq etməyə icazə verilir. Bu da Latviya və Litvanin etirazlarına səbəb olub. Çünki onların məkan baxımından Rusiya ilə əməkdaşlığa daha çox ehtiyacı var, amma bu onlara qadağan edilir. Bu, Avropa Birliyində müəyyən qüvvələrin Rusiyaya qarşı sanksiyalara ikili standartlarla yanaşmasının bariz nümunəsidir. Doğtudan da, əgər sanksiya tətbiq edilirsə, bu, Aİ ölkələrinin bütun şirkətlerinnə şamil edilməlidir.
Bu həm də Avropa Birliyi liderlərinin muəyyən biznes dairələrinin əlində olduğunü sübut edir. Bir necə ay əvvəl sanksiyalarla bağli müzakirələrdə bəlli oldu ki, Rusiyanın almaz-brilyant biznesinə sanksiyalar tətbiq edilmir. Bəzi politoloqların fikrincə, bu biznesin sanksiyalardan kənarda qalması Ermənistan iqtisadiyyatını ayaqda saxlamaq üçün nəzərdə tutulub. Ermənistan Rusiyanın almaz və brilyantını Yaxın Şərq və Avropaya ixrac edir. Hətta Avropada almaz-brilyyant biznesinin başında da erməni əsilli, Belçikada yaşayan milyarder Kaspar Karampetyan durur.
Avropada almaz-brilyant biznesinin əsas hərəkətverici qüvvəsi olan “boz nüfuz”lu milyarder Kaspar Karampetyan həm də erməni mafioz lobbisinə rəhbərlik edir. O, Ədalət və Demokratiya Uğrunda Avropa Erməni Federasiyasının (EAFJD) prezidentidir. Karampetyan əsasən qara brilyant biznesi ilə məşğul olur. Onun Avropada satdıği daş-qaş məmulatları əsasən Ermənistandan gəlir. Ermənistan isə bu məmulatları Rusiyadan idxal edir. Ermənistanın bu ticarət növü üzrə Avropa ölkələri ilə ticarət dövriyyəsi 8 milyard dollara yaxındır.
Bununla yanası, bir çox Avropa şirkətlərinə ümumiyyətlə sanksiyalar aid edilmir. Bu da bir sıra ölkələrin narazılığına səbəb olur. Göründüyü kimi, Avropa İttifaqı nə qədər haqdan, ədalətdən danışsa da, qəbul edilən siyasi qərarlar biznes strukturları tərəfindən icazəli şəkildə "pozula" bilir. Bu onu göstərir ki, Aİ-nin ali orqanları belə biznes strukturlarının təklif etdiyi rüşvətdən imtina edə bilmir, haqqını alıb biznes strukturlarının Rusiyaya yolunu açır. Bir tərəfdən sanksiya, yəni qadağa tətbiq edirlər, digər tərəfdən isə bəzi biznes strukturlarına bu qadağalardan keçmək üçün immunitet verirlər. Aİ bu immuniteti şirkətlərə havayı verirmi? Əlbəttə, yox. Nə qədər pərdələməyə çalışsalar da "xoruzun quyruğu" görünur.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, bəzi mamulatların, o cümlədən də almaz və brilyantın sanksiyalar siyahısından çıxarılması Ermənistan iqtisafiyyatına dəstək verilməsi ilə bağlıdır. Ermənistan həm də Rusiyaya satılması sanksiyalarla qadağan edilən elektron vasitələr ixrac edir. Lakin Aİ buna da göz yumur.
Bununla yanaşı, Rusiyaya qarşı 15-ci sanksiya paketinin qəbul edilməməsi Rusiyanın Suriyada passivlik nümayiş etdirərək ölkəni tərk etməsi ilə eyni vaxta təsadüf edir. Ola bilərmi ki, ABS və müttəfiqləri ilə Rusiya arasinda belə bir razılaşma olub ki, Moskva Suriyanı tərk etsin, Avropa isə əvəzində 15-ci sanksiyani "sabotaj" etsin?
Baki-xeber.com-un sualına cavabinda politoloq Zərdüşt Əlizadə bildirdi ki, xeyr, belə bir razılaşmanın olması mümkün deyil: "Yəqin ki, yaxın günlərdə 15-ci sanksiyalar paketi yenidən müzakirəyə çıxarılacaq və qəbul ediləcək. Rusiyanın Suriyadan çıxması isə onun zəifləməsinin, gücünün tükənməsinin göstəricisidir. Rusiya heç vaxt Qarabağdan belə asanlıqla çıxmazdı, onuları heç kim bu addımı atmağa məcbur etmədi. Sadəcə, Moskva gördü ki, Ukrayna cəbhəsində döyüşməyə canlı qüvvə lazımdir. Ona görə də Qarabağdakı qoşunları çıxartdı. Eynı səbəbdən də ruslar Suriyadan çıxdı. Rusiya tükənir artıq, zəif güclə kim nəyəsə razılaşar? Rusiya Ukraynada apardığı müharibəyə təminati zorla göndərir. Ona görə də Moskva əlini hər yerdən cəkib, diqqəti yalnız Ukrayna cəbhəsinə yönəldib".
Dəniz NƏSİRLİ
