Astanada Aznavura 100 illik keçirilir - ömrü boyu türk düşməni olmuş birinə...
Qazaxıstanda 30 min erməni yaşadığı halda, Ermənistanda yaşayan qazaxları barmaqla saymaq olar, niyə..?
Son zamanlar Ermənistanla türk dünyasının ən böyük dövlətlərindən olan Qazaxıstanın əlaqələri genişlənməkdədir. Sözsüz ki, bu əlaqələrin təşəbbüskarı Ermənistandır. Amma Qazaxıstan da buna qarşılıq verir.
Məsələn, bu ilin avqust ayında Qazaxıstanda keçirilən biznes forumda Ermənistandan 50 iş adamı iştirak edirdi. Həmin erməni sahibkarlar qazaxıstanlı həmkarları ilə yüzlərlə biznes müqavilələri bağlayıb.
Ötən il 2022-ci ilə nisbətən Ermənistanla Qazaxıstan arasında ticarət dövriyyəsi 2,4 dəfə artaraq 104 milyard dollara çatıb. İndiki templə davam etsələr bu il iki dövlət arasında ticarət dövriyyəsi 200 milyard dollara çata bilər.
Qazaxıstandan Ermənistana kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsulları, elektrik akkumulyatorları ixracında artım müşahidə olunub. Ermənistandan Qazaxıstana isə idxalın əsasını maşın və avadanlıqlar, laklar, boyalar, dərman vasitələri təşkil edib.
Bu günlərdə isə Ermənistan Respublikasının Prezidenti Vaaqn Xaçaturyan Qazaxıstanın paytaxtı Astanada rəsmi səfədə olub.
Qazaxıstana səfər çərçivəsində Ermənistan prezidentinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin tərkibinə Ermənistan Respublikasının xarici işlər nazirinin müavini Mnatsakan Səfəryan, Ermənistan Respublikasının təhsil, elm, mədəniyyət və idman naziri Janna Andreasyan, Ermənistan Respublikası Milli Assambleyasının deputatı, parlamentin Ermənistan-Qazaxıstan dostluq qrupunun rəhbəri Vaqarşak Akopyan, Ermənistanın Qazaxıstandakı səfiri Armen Gevondyan və başqaları daxildir.
Ermənistan Respublikasının təhsil, elm, mədəniyyət və idman naziri Janna Andreasyan oktyabrın 14-16-da Qazaxıstanda olan Ermənistan Respublikasının Prezidenti Vaaqn Xaçaturyanın nümayəndə heyətinin tərkibində tədbirlərdə iştirak edib. Qazaxıstanda Ermənistanın Mədəniyyət Günləri çərçivəsində erməni əsilli fransız müğənnı-bəstəkar Şarl Aznavurun 100 illiyinə həsr olunmuş konsert keçirilib. Halbuki, Şarl Aznavur ömrü boyu ermənilərin türk dünyasına qarşı düşmənçiliyini dəstəkləyib və ciddi səkildə təbliğ edib. Lakin bu gün belə bir türk düşməni olan Şarl Aznavurun 100 illiyinin Qazaxıstanda qeyd edilməsi türk dünyasına təhqirdir. Qazaxıstan hakimiyyəti bu cur məsələlərə həssas yanaşmalı, ondan asılı olan Ermənistanın türk dünyasını Astanada təhqir etməsinə imkan verməməlidir. Fikrimizcə, Azərbaycan hökuməti doscasına bunu Qazaxıstan rəhbərliyinin diqqətinə çatdırmalıdır. Bəlkə də Qazaxıstanda heç hökumət səviyyəsində belə bilən yoxdur ki, Şarl Aznavur kimdir. Əminik ki, Qazaxıstan rəhbərliyi Şarl Aznavurun kimliyi barədə dolğun məlumata malik olsa idi, belə bir tədbirin ölkənin bas kəndində keçirilməsinə razılıq verməzdı.
O ki qaldı Ermənistan-Qazaxıstan məhəbbətinin səbəblərinə, burada da erməni hiyləsi öz işini görür. Məlum olduğu kimi, Ermənistan Avrasiya İqtisadi İttifaqından (Aİİ) ən çox bəhrələnən ölkədir. Aİİ ölkələri ilə intensiv iqtisadi əlaqələr hesabına Ermənistan 2022-ci ildə ÜDM-i 9 faiz, 2023-cü ildə isə 8 faisə qədər artıra bilib. Bu il də ciddi artımın olacağı gözləniləndir. Lakin Ermənistan çox gözəl bilir ki, Rusiya ilə münasibətlərin gərginləşməsi fonunda haçansa o Aİİ-dən qovula bilər. Ona görə də Ermənistan Aİİ çərçivəsində hansi ölkələr ona daha çox dividend verə bilirsə, həmin ölkələrlə ikitərəfli münasibətləri sürətlə inkişaf etdirmək istəyir ki, İrəvan Aİİ-dən qovulanda heç olmasa ikitərəfli münasibətlər çərçivəsində əvvəlki iqtisadi əlaqələri qorumaq mümkün olsun. Yəni Ermənistan-Qazaxıstan izdivacının təşəbbüskarı rəsmi İrəvandır. Sözsüz ki, Qazaxıstan da Ermənistanın istehlak bazarından bəhrələnir. Bununla yanaşı, Ermənistan Qazaxıstana vəd edir ki, gələcəkdə avropali tərəfdaşlarının dəstəyi ilə Çin-Qazaxıstan-Rusiya-Gürcustan-Ermənistan-Türkiyə-Avropa dəmir yolu dəhlizinin inşasına nail ola biləcək. Lakin bu da Ermənistanın baş tutmayan xülyasıdır. Bununla Ermənistan Qazaxıstanı özünə cəlb etmək istəyir. Çünki bu dəhlizə alternativ daha səmərəli nəqliyyat dəhlizləri var. Bu dəmir yolu dəhlizinin yalnız Böyük Qafqaz sıra dağlarından keçməsi üçün 5-6 milyard dollar sərmayə tələb edilir. Belə xərcin altına isə hec bir investor girməz.
Sonda bir məsələni də vurğulamaq istərdik ki, bu gün Qazaxıstanda 30 minə yaxın erməni yaşadığı halda, Ermənistanda yaşayan qazaxları barmaqla saymaq olar. Bu nədən belədir - bu suala Qazaxıstan hakimiyyəti cavab tapmağa çalışmalıdir. Amma görünən odur ki, ermənilər özlərini yalnız Azərbaycanın deyil, bütün türk dünyasının düşməni hesab edir - "Axber, hayes, türkes?" (erməni dilindən tərcümədə "Qardaş, ermənisən, yoxsa türk?" anlamını verir - red.).
Akif NƏSİRLİ
