Avroittifaqın müşahidə missiyasının Ermənistandan çıxarılması vaxtı yetişdi...
Rəsmi Bakı dəfələrlə bildirib ki, artıq Avropa İttifaqının mülki müşahidə missiyasının Ermənistan tərəfdən Azərbaycan sərhədi yaxınlığında fəaliyyətinə ehtiyac yoxdur. 2022-ci ilin dekabrından başlayaraq formalaşdırılmasına start verilmiş bu missiya əslində regionda gərginlik yaradır. 2023-cü ilin yanvarından fəaliyyətə başlayan mülki missiya üzvlərinin sayı 209-a yüksəldilib.
Bakı dəfələrlə Avropa İttifaqının Ermənistandakı monitorinq missiyasını tənqid edərək bildirib ki, bu missiyadan Azərbaycan əleyhinə təbliğat vasitəsi kimi geniş şəkildə istifadə olunur. Kanadanın da burada iştirakı isə onu faktiki NATO missiyasına çevirir. Bunlar fonunda daha əvvəl prezident İlham Əliyevin köməkçisi Hikmət Hacıyev sentyabrın əvvəlində Amerikanın “Politico” nəşrinə müsahibəsində bildirib ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası üzrə hökumət komissiyalarının birgə işi haqqında sənədin imzalanması Avropa İttifaqı missiyasının Ermənistandan çıxarılması üçün kifayət qədər əsasdır. Lakin buna əməl olunmur və sərhəddə Avropa İttifaqının missiyasının fəaliyyəti yeni təhdidlərə əsas yaradır. Belə ki, Avropa İttifaqının Azərbaycanla sərhəddə yerləşdirilmiş və kəşfiyyat materialları toplamaqla məşğul olan müşahidəçiləri son vaxtlar aktivləşiblər. Artıq mediada dövlət sərhədi yaxınlığına gələn 8 nəfər Aİ missiyasının üzvü və erməni hərbçilərin müşahidə cihazları ilə Azərbaycan ərazilərini müşahidə etməsi əks olunan kadrları yayılıb. Bir çoxları bunu Avropa İttifaqı və Ermənistanın Azərbaycana qarşı təxribat hazırlığı kimi qiymətləndirib. Bununla bağlı yeni məlumatlar və görüntülər yayımlanıb. Məlumat və görüntülər narahatlığın əsassız olmadığını söyləməyə imkan verir. Aydın olur ki, oktyabrın 8-də saat 13.10 radələrində “müşahidəçilər” Avropa İttifaqına məxsus 2 ədəd “Toyota” markalı avtomobildə Ermənistan ordusunun hərbçilərinin müşayiəti ilə Gorus rayonunun Kornidzor kəndi ərazisində yerləşən yolun üzərində yerləşiblər. Ermənistana məxsus 1 ədəd “Niva” və 1 ədəd “UAZ Patriot” markalı minik avtomobili ilə əraziyə gələn 4 “müşahidəçi” və 4 erməni hərbçinin müşahidə cihazları ilə Azərbaycan ərazilərini müşahidə etməsi qeydə alınıb. Müşahidə keçmiş “Laçın dəhlizi” istiqamətinə doğru aparılıb. Bu aktivləşmə bir daha göstərir ki, təxribat ehtimalı əsassız deyil. Avropa İttifaqı “müşahidəçilərinin” erməni hərbçilərlə birgə sərhəd “reydlərini” Ermənistanda revanşist qüvvələrin aktivləşməsi, ölkənin silahlandırılması, danışıqlarda daha qeyri-konstruktiv mövqe tutması kimi qiymətləndirmək olar. Avropa İttifaqı bununla bir daha nümayiş etdirir ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh əldə olunmasında maraqlı deyil. Əksinə, Ermənistanı revanşizmə həvəsləndirir, Azərbaycanla sülh danışıqlarından çəkilməyə sövq edir.
Hazırda müşahidə edilən odur ki, regionda gedən sülh prosesləri Qərbin müxtəlif strukturlarını qane etmir. Bu səbəbdən də hər vəchlə bölgədə təxribatçı, gərginliyə yönəlik addım və tədbirlərə imza atırlar. Sirr deyil ki, Qərbin Ermənistan planında Moskvanın bölgədən sıxışdırılıb çıxarılması prioritetdir. Bundan başqa, hər vəchlə Ermənistanın Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatından və yekunda Rusiyaya məxsus 102 saylı hərbi bazanın ölkədən çıxarılmasına cəhd edilir. İkincisi, Avropa İttifaqı missiyası həm də İrana qarşı yönəlib. Lakin təbii ki, Azərbaycan da hədəfdir. Burada qeyd edək ki, regionda sabitliyə və Ermənistanla Azərbaycan arasında etimada töhfə vermək üçün fəaliyyətə başladığını elan edən missiya ötən müddət ərzində qarşısına qoyduğu heç bir hədəfə çatmayıb, əksinə, etimadın yaranmasında əngəl, şərti sərhəddə hərbi təxribatlar üçün katalizator rolu oynayır. Beləliklə, sözügedən missiyanın ötən müddətdəki fəaliyyətinə baxanda onun Azərbaycanla Ermənistan arasında etimad yaratma işini bilərəkdən iflasa uğratdığı, Ermənistan ərazisində Azərbaycana qarşı platsdarm yaratdığı, Ermənistanın militarizasiyasına dəstək verdiyi, regionun digər ölkələrinə də təhlükə yaradan hərbi və casusluq fəaliyyəti ilə məşğul olduğu üzə çıxır. Azərbaycan-Ermənistan nizamlanması üçün Avropa İttifaqının atacağı ən doğru addım “binokl diplomatiyası”ndan əl çəkmək, missiyanın fəaliyyətini sonlandırmaq və regionu tərk etməkdir. Ermənistan isə sülh istəyirsə, Avropa İttifaqı müşahidə missiyasının buna heç bir töhfə verməyəcəyini anlamalı, missiyanın ölkədən çıxarılmasına qərar verməlidir. Əks halda bundan uduzan yenə erməni tərəfi olacaq. Hər halda, proseslərin axarı erməni tərəfinə müsbət heç nə vəd etmir. Daha öncə erməni bloger, fəal və ictimai xadim İşxan Verdyan da etiraf edib ki, Ermənistan və Azərbaycan Avropa İttifaqı üçün bərabər məsafədədir: “Bu kontekstdə diqqət yetirin ki, müşahidə missiyası kəşfiyyatdan başqa bir şeylə dolanmağı bilməyən təqaüdçü kəşfiyyat mütəxəssislərindən ibarətdir. Ermənistandakı bu mütəxəssislər isə daxildən Ermənistanın bütün strateji zəifliklərinə məruz qalırlar.
Ermənistan hakimiyyəti bu komissiyanın fəaliyyətini açıq-aşkar şişirdir, bəzən öz nailiyyətlərini də onlara bağlayır. Məsələn, çox vaxt Ermənistan hökumətinin üzvləri sərhəddə sülh və əminamanlığı bu komissiyanın xidməti hesab edirlər. Ona görə də çox yaxşı olardı ki, Ermənistan ilk növbədə bu kəşfiyyatçıların əlində olan öz strateji məlumatlarının üzərində düşünsün”.
Erməni tərəfinin bunu nəzərə alması indi olduqca mühümdür.
Nahid SALAYEV
