Sünnətdən daha vacib onkoloji xəstəlikləri tibbi sığortaya salmaq lazım idi...
Sünnət İcbari Tibbi Sığorta hesabına təminata alınıb. Bu barədə İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin məlumatında bildirilib. Qeyd edilib ki, cari ilin 6 ayı ərzində İcbari Tibbi Sığorta ilə 15 mindən çox sünnət əməliyyatı icra olunub.
Bu əməliyyatlar İcbari Tibbi Sığorta hesabına TƏBİB-in tabeliyindəki dövlət tibb müəssisələrində və Səhiyyə Nazirliyinin K.Y.Fərəcova adına Elmi-Tədqiqat Pediatriya İnstitutunda həkim göstərişi əsasında həyata keçirilir.
Sünnətdənsə, olduqca ağır və bahalı müalicə tələb edən onkoloji xəstəliklər İcbari Tibbi Sıortaya daxil edilsəydi daha yaxşı olardı. Çünki sünnət elə bir məsələdir ki, bunu hər valideyn öz vəsaiti hesabına etdirə bilər. Çox təəssüf ki, son zamanlar abort, sünnət kimi məsələlər İcbari Tibbi Sığortaya salınıb.
Olmaz idmi ki, bunların əvəzinə onkoloji xəstəliklər İcbari Tibbi Sığortaya salınsın? Çünki bu elə bir dəhşətli xəstəlikdir ki, ona hansısa formada dövlətin dəstəyi vacibdir.
Məlum olduğu kimi, dəfələrlə bu məsələ gündəmə gəlsə də, onkoloji xəstəlik tam olaraq İcbari Tibbi Sığortaya daxil edilməyib, bu xəstəliklə bağlı İcbari Tibbi Sığortaya daxil edilən məsələ isə əsasən müayinə ilə bağlıdır. İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyindən mətbuata bildirilib ki, İcbari Tibbi Sığorta orqanizmdə xərçəngə çevrilmə risqi yüksək olan atipik hüceyrə dəyişiklikləri nəticəsində yaranan şişönü xəstəliklərin erkən diaqnostikasını təmin edir. Bildirilib ki, İcbari Tibbi Sığortanın Xidmətlər Zərfinə funksional diaqnostika, şüa diaqnostikası, laborator və endoskopik müayinələr daxildir. Bu müayinələr vasitəsilə xəstəliklərin dəqiq diaqnostikasını aparmaq, orqanların funksional vəziyyətini və daxili strukturlarını qiymətləndirmək, kimyəvi və fiziki prosesləri öyrənmək, o cümlədən daxili orqanları vizual olaraq müayinə etmək mümkündür. Şişönü xəstəliklərin diaqnostikasını dəqiq və etibarlı şəkildə aparmaq üçün isə bir neçə əsas metodlardan istifadə olunur. Bu metodların hər biri müəyyən xəstəliklərin aşkarlanmasında yüksək həssaslıq və dəqiqlik təmin edir.
Bunlar öz yerində. Amma bütövlükdə onkoloji xəstəliklərin müalicəsinin, əməliyyatların İcbari Tibbi Sığorta hesabına aparılması daha məqsədəuyğundur. Minlərlə insan bu ölümcül xəstəliklə mübarizə apardığı şəraitdə bu məsələ xüsusilə diqqətdə olmalıdır.
Adil Qeybulla: “Əsas məsələ onkoloji və şəkərli diabetli xəstələrin icbari tibbi sığortaya salınmasıdır”
Professor Adil Qeybulla “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, ümumiyyətlə onkoloji, şəkərli diabetli, vərəmli xəstələr dövlət proqramı ilə müalicə olunur. “İcbari Tibbi Sığortaya ilkin keçiddə dövlət proqramında olmayan xəstəliklər salındı. Xəstəliklər icbari tibbi sığortaya daxil edildikcə mərhələ-mərhələ həmin dövlət proqramları ləğv olundu. Hesab edirəm ki, onkoloji xəstəliklər də İcbari Tibbi Sığortaya düşəcək. Sadəcə bu, zaman məsələsidir. Yaxşı olardı ki, bəri başdan düşərdi. Lakin fikrimcə, onkoloji xəstəliklər də İcbari Tibbi Sığortaya düşməlidir. Burda çətinlik odur ki, onkoloji xəstəliklərin həm müayinəsi, həm də müalicəsi kifayət qədər vəsait tələb etdiyinə görə bu xəstələrin İcbari Tibbi Sığortaya salınması üçün dövlət büdcəsindən bu sahəyə ayrılan vəsait yetərincə olmalıdır. Çünki bu xəstələrin effektiv müalicə alması üçün bu vacibdir. Yəqin ki, onkoloji xəstəliklər də sığortaya düşəcək. Vətəndaşların buna çox ciddi ehtiyacı var. Bununla bağlı gözləntilər də yetərincədir”.
A.Qeybulla sünnətin İcbari Tibbi Sığortaya daxil edilməsinə də münasibət bildirdi. Qeyd etdi ki, bu daha çox dini mahiyyət daşıyan ayindir, dindən gələn bir məsələdir. “Düzdür, sünnət cərrahi əməliyyat kimi bir sıra hallarda yerinə yetirilir. Amma bunun kütləvi olaraq dini bir ayin kimi yerinə yetirilməsinə tibbi baxımdan baxışlar, yanaşmalar əsasən müəmmalıdır. Hər halda, biz müsəlman dövlətiyik və bu da kütləvi tətbiq olunan bir adətdir. Son vaxtlar sünnət zamanı müəyyən ağırlaşmalar olduğuna görə İcbari Tibbi Sığortaya salınıb. Hər halda bu, vətəndaşlar üçün pis deyil. Amma yenə deyirəm, əsas məsələ onkoloji və şəkərli diabetli xəstələrin İcbari Tibbi Sığortaya salınmasıdır. Hansı xəstəliklər ki çox böyük xərc aparır, ağırlaşmaları olur, o xəstələrin ciddi müalicəyə ehtiyacı var, onların Dövlət Proqramından çıxarılıb İcbari Tibbi Sığortaya salınması artıq zaman məsələsidir. İnsanların bununla bağlı gözləntiləri və buna ehtiyacları var”-deyə A.Qeybulla bildirdi.
Aydın Əliyev: “Bu olduqca aktual məsələlərdəndir”
Tibb Universitetinin Farmokologiya kafedrasının dosenti, tanınmış həkim Aydın Əliyev də “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, onkoloji xəstəliklər İcbari Tibbi Sığorta zərfində yer almalıdır. “Bu olduqca aktual məsələlərdəndir. Mən də, xüsusən abortların və sünnətin tibbi sığortaya salınmasının tərəfdarı deyiləm. Lazımı insanlara lazımı təşkilatların vasitəsilə bu işləri pulsuz edə bilərlər. Bu o demək deyil ki, mən onların da tibbi sığortaya daxil edilməsini istəmirəm. Yox. Amma bu gün cəmiyyətimizdə daha ağır xəstəliklər mövcuddur, əsas diqqət onlara yetirilməlidir. Ən ciddi xəstəliklərdən biri hətta gənclər arasında yayılan onkoloji xəstəliklərdir. Onkoloji xəstəlikləri genetik, irsiyyətdən başqa ekoloji mühitin çox çirkli olması da yaradır. Dünyada da, bizdə də ekoloji çirklənmə, içdiyimiz suyun, qidaların keyfiyyətsizliyi, siqaret, alkoqol içkilər, kömpüter və telefonlardan düzgün istifadə etməmək, şüalar və sair insanın bədənində olan hüceyrələrin mübadiləsini dəyişdirir. Bədən keyfiyyətsiz məhsulları normal qəbul edə bilmir, nəticədə ayrı maddələr yaranır. Bədənimizə uyğun olmayan bu maddələr də müxtəlif xəstəliklərin armasına səbəb olur. Görürsüz, ürək-qan damar xəstəlikləri, şəkərli diabet, onkoloji xəstəliklər nə qədər çoxalıb. Bəli, hamısı göstərir ki, mütləq onkoloji xəstəliklərə də tibbi sığorta tətbiq olunmalıdır. Buna böyük ehtiyac var. Mən də o fikirdə olanlardanam ki, bəli, onkoloji xəstəliklərin müalicəsi də İcbari Tibbi Sığorta vasitəsilə həyata keçirilməlidir”.
A.Əliyev qida amilini xüsusi vurğulayaraq qeyd etdi ki, qidalar yerli qidalar olmalıdır, insanlar yaşadıqları yerin qidalarını qəbul etməlidir. Qidaların keyfiyyətsizliyinin xəstəliklərə səbəb olduğunu deyən mütəxəssis qeyd etdi ki, keyfiyyəti olmayan qidalar hətta insanların əsəbinə təsir edir, onları gərginləşdirir. “Həmişə hər yerdə bir düstur yayıram: təbiət+insan= sağlamlıq. Yəni insanın təbiətlə, torpaqla nə qədər çox əlaqəsi olarsa insan onda sağlam yaşayar.
Onkoloji xəstəliklərin hansı səbəbdən İcbari Tibbi Sığortaya daxil edilmədiyini soruşursuz. Bunu mən deyə bilmərəm. Ehtimalıma görə, bu, onkoloji xəstələrin sayının çoxluğu ilə bağlıdır. Bir amili də deyim ki, xüsusən də klinikalarda onkoloji xəstələrin ödənişi həddən artıq çox olur, bu, müalicəsi böyük xərc tələb edən xəstəlikdir. Bu amillər də şərtdir. Buna görə də, həyatın tələbidir ki, onkoloji xəstəliklərin müalicəsi də İcbari Tibbi Sığortaya keçirilsin”-deyə A.Əliyev bildirdi.
İradə SARIYEVA
