Əliyevlə Ərdoğan Türk Birliyini Naxçıvandan Astana Zirvəsinə gətirdi...
Əli Mustafa: “TDT-nin güclənməsində, bunun təkamül yolu ilə baş verməsində iki dövlət başçısının rolu böyükdür”
Məlum olduğu kimi, Qazaxıstanın paytaxtı Astanada Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) “Türk Əsri” çağırışı altında 10-cu yubiley Zirvə görüşü keçirilir. Yubiley Zirvə görüşü Türk dünyasında əlaqələrin daha da genişləndirilməsi və möhkəmləndirilməsi niyyətinin növbəti nümunəsidir.
Ümumiyyətlə, son illərdə Türk dövlətləri arasında əlaqələr bütün sahələrdə intensiv xarakter alıb və dövrün tələblərinə, baş verən proseslərə uyğun olaraq sürətlə inkişaf etdirilir. Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələrlə əlaqələrin bütün sahələrdə möhkəmləndirilməsi Azərbaycanın xarici siyasətinin əsas prioritetlərindən biridir.
Azərbaycan həmişə Türk dünyasının sıx birləşməsinə öz töhfəsini verib. Azərbaycanın bu istiqamətdə töhfələrindən biri də Türk Şurasının yaradılması ilə bağlı sazişin məhz ölkəmizdə imzalanmasıdır. Belə ki, 2009-cu ildə Azərbaycanın Naxçıvan şəhərində keçirilən toplantıda imzalanan Sazişə əsasən Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurası (Türk Şurası) yaradılıb. 2021-ci ilin noyabrında Şura Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) çevrilib və onun üzvlərinin sayı artıb. Hazırda təşkilatın 5 əsas - Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və 2 müşahidəçi - Macarıstan və Türkmənistan - üzvü var. Bu gün Türk dünyası 200 milyondan çox insanın yaşadığı geniş bir coğrafiyanı əhatə edir.
Prezident İlham Əliyev türk dövlətlərinin birliyinin, həmin ölkələrin qarşılıqlı fəaliyyətinin vacibliyini bu fikirlərlə təsdiqləyib: “Türk dünyası böyük bir ailədir. Bir-birimizin milli maraqlarını nəzərə alaraq bundan sonra da qarşılıqlı dəstək və həmrəylik göstərməliyik. Siyasi, iqtisadi, ticari, mədəni, nəqliyyat, energetika, rəqəmsal transformasiya, kənd təsərrüfatı, turizm sahələri ilə yanaşı, təhlükəsizlik, müdafiə, müdafiə sənayesi kimi sahələrdə də əməkdaşlığımızı fəallaşdırmalıyıq”.
Bütün bu deyilənlərin fonunda, Türk Dövlətləri Təşkilatının təkamül yolunda Prezident İlham Əliyevin nə kimi rolu olub? Eyni zamanda İlham Əliyev - Rəcəb Tayyib Ərdoğan tandeminin bu prosesə təsirini necə dəyərləndirmək olar?
“Həm Şərqdən, həm də Qərbdən gələn təzyiqlərdən türk dövlətlərinin qorunmasında ciddi bir aktor ola bilir”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən Demokratik Dəyişim Partiyası Təşkilat Komitəsinin sədri Əli Mustafa bu yöndə görülən işlərə bir neçə aspektdən yanaşdı: “Qazaxıstanda Türk Dövlətləri Təşkilatı toplantısının olması çox xoş hadisədir. Mən də belə bir toplantının keçirilməsindən çox mənmunam. Söhbət böyük bir coğrafiyanı əhatə edən dövlətlərdən gedir. Ümumiyyətlə, türk dövlətlərinin bir araya gəlməsi bir tarixi zərurətdir. Nə yaxşı ki, türk dövlətlərinin liderləri bunun fərqindədir və birlik istiqamətində işlər gedir. Əlbəttə ki, bu məsələlərin ərsəyə gəlməsində Prezident İlham Əliyevin, Türkiyə prezidenti Ərdoğanın xidmətləri böyükdür. Bunu etiraf etmək lazımdır. TDT-nin güclənməsində, dövlətlərin bir araya gəlməsində, bunun təkamül yolu ilə baş verməsində iki dövlət başçısının rolu böyükdür. Bütövlükdə, bu yöndə görülən işlər çox faydalı fəaliyyətdir. Ona görə də proseslərin müsbət yöndə inkişafı təşkilata olan ümidləri artırır. Azərbaycan dövlətinin bu məsələlərdə öncül, təşəbbüskar olması, Türkiyə ilə əl-ələ verərək türk dövlətlərinin bir araya gəlməsində çalışması olduqca doğrudur. Bu, Azərbaycanın mövqeyini gücləndirir, ölkəmizin daxili və xarici siyasətində kifayət qədər ciddi köməkçi faktor kimi iştirak edir. Eyni zamanda, yeni dünya düzənində bizim bir millət, dövlət olaraq mövqeyimizi, yerimizi müəyyən edir. Məsələ ondadır ki, bu gün dünyada yenidən bloklaşma gedir. Düzdür, BMT və digər beynəlxalq təşkilatlar var, amma yeni dünya sanki yenidən bloklar üzərindən dünyanın idarə olunması tendensiyası üzrə gedir. Belə bir şəraitdə əslində TDT özü tədricən bir siyasi bloka çevrilə bilir. Həm Şərqdən, həm də Qərbdən gələn təzyiqlərdən türk dövlətlərinin qorunmasında ciddi bir aktor ola bilir. Məncə, bu çox önəmlidir və ən doğru strategiya da odur. Dünyanın elə coğrafiyasındayıq ki, bütün tərəflər bizi öz tərəfinə çəkmək istəyir. Bəzən deyirlər ki, öz tərəfinizi seçin. Ona görə də belə bir təşkilatın olması çox əhəmiyyətlidir”.
Vidadi ORDAHALLI
