Zəngəzur dəhlizi cəlbediciliyi, Ermənistan isə regional layihələrə şanslarını itirir...
Elçin Qurbanov: “Bunun da nəticəsində Ermənistan iqtisadi cəhətdən dirçəlişinin qarşısını özü almış oldu”
Azərbaycanın Zəngəzurla bağlı ərazi iddiası yoxdur. Bunu Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi - Azərbaycan Prezidenti Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev “Politiko” nəşrinə açıqlamasında deyib.
O bildirib ki, Azərbaycan və Ermənistan Zəngəzur dəhlizini açmaqla bağlı razılığa gələ bilmədiyinə görə, bu layihə Azərbaycan üçün cəlbediciliyini itirib. Naxçıvan Muxtar Respublikasına gediş-gəliş imkanlarını yaxşılaşdırmaq və yüklərin asan daşınması istiqamətində addımlar atılır. Bu məqsədlə İran İslam Respublikası ilə razılıq əldə olunub:
“Bizim gündəliyimiz yalnız ikitərəfli əməkdaşlıq çərçivəsində nəqliyyat əlaqələrinin qurulmasından ibarət idi. Bu məsələ hələ də masa üzərindədir, lakin Ermənistan tərəfinin bu proseslər barədə həqiqətən maraqlandığını göstərməsinə ehtiyac var”.
Prezidentin köməkçisi vurğulayıb ki, kommunikasiya Zəngəzur dəhlizi əvəzinə İran ərazisindən yaradıla bilər.
Qeyd edək ki, Baş nazirin müavini Şahin Mustafayev oktyabrın 6-da Zəngilanda jurnalistlərə açıqlamasında bildirib ki, Zəngilanın Ağbənd qəsəbəsi yaxınlığında və Naxçıvan ərazisində tikiləcək körpülər vasitəsilə İran ərazisindən keçməklə bağlantı yaradılacaq. Ş.Mustafayev qeyd edib ki, qarşılıqlı razılaşma əldə olunub, körpünün layihəsi hazırlanıb.
Qeyd edək ki, bir neçə gün əvvəl Tehranda keçirilən tədbirdə Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan həmkarlarına bildirib ki, Ermənistan Azərbaycan Respublikası ərazisindən İran, Rusiya və Mərkəzi Asiya ilə dəmir yolu əlaqəsinin olmasında maraqlıdır. Əgər Ermənistanın qeyri-konstruktivliyi ucbatından bu layihə öz əhəmiyyətini itirirsə, onda Ermənistanın yeni kommunikasiyalara qoşulmaq istəyi də iflasa getmiş olurmu?
İqtisadçı Elçin Qurbanov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, əslində bu çox böyük bir addımdır: “Çünki Ermənistan bu və ya digər bəhanələrlə Zəngəzur dəhlizinin açılışını 3 ildir ki, ləngidir. Azərbaycansa gözləmək fikrində deyil. Ermənistanın qərarlarını gözləməkdənsə İranla əməkdaşlıq etmək daha sərfəlidir. Yəni Azərbaycan üçün hər zaman alternativlər var. İran üzərindən Naxçıvana və daha sonra Türkiyəyə çıxış əldə etmək Azərbaycan üçün prioritetdir. Əgər sabah Ermənistan desə ki, mən dəhlizin açılmasına razıyam, o zaman bu layihəyə də Azərbaycan yenidən baxacaq. Hansı layihə Azərbaycanın milli maraqlarına daha çox cavab verəcəksə, o layihənin üzərində dayanılacaq. Üstəlik, hansı ölkə Azərbaycana daha sərfəli tariflər təklif edəcəksə, o dəhliz də daha intensiv işləyəcək. Bir sözlə, hər iki variant Azərbaycanın milli və dövləti maraqlarına xidmət edir. Sözügedən yolun açılmasında yalnız Azərbaycan deyil, bir çox ölkələr maraqlıdır. Çünki bu, həm də ciddi iqtisadi gəlir, fayda götürmək anlamına gəlir.
Son dönəmdə Rusiyadan Azərbaycan vasitəsilə İrana və oradan başqa istiqamətlərə daşınan malların həcmi iki dəfə artıb. Digər tərəfdən, Azərbaycan öz məhsullarını İran vasitəsilə Hindistana, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Qətərə və digər ölkələrə daşıyır. Eyni zamanda əks istiqamətdə həmin ölkələrdən Azərbaycana, Rusiyaya mallar gəlir. Baxmayaraq ki, tərəflər arasında siyasi gərginlik müşahidə olunur, amma yenə də iqtisadi maraqlar üstünlük təşkil edir. Hər iki ölkə üçün iqtisadi sahənin vacibliyi yükdaşımaların artımına səbəb olur. İran, elə Azərbaycan da maraqlıdır ki, tranzit baxımından əlverişli ölkələr sayılsınlar. İran Azərbaycandan gələn, yaxud tranzit ölkə kimi buradan keçən mallara əngəllər törətsəydi, Tehranın etibarlı tərəfdaş kimi imici çox aşağı düşərdi. Yükdaşıyıcılar digər marşrutları seçərdilər. Ermənistanın dünyaya çıxışı, gəlir gətirən layihələrə qoşulması yalnız bizim üzərimizdən ola bilərdi. Bunun üçün də ən gözəl şansı əlindən buraxmış oldu. Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı tərəddüdü Azərbaycanı başqa alternativ tapmağa vadar etdi. Bunun da nəticəsində Ermənistan iqtisadi cəhətdən dirçəlişinin qarşısını özü almış oldu”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
