Sen Martin adasını 2-yə bölmüş Fransa-Holland müstəmləkəçiliyinə Bakıdan əsaslı ittiham - "Ümid Azərbaycanadır"...
Bakı Təşəbbüs Qrupunun təşkilatçılığı ilə paytaxtda keçirilən, Fransa və Niderlandın müstəmləkəçiliyi altında olan Sen Martin adasına həsr edilmiş beynəlxalq konfrans neokolonializmə vurulan növbəti mühüm zərbə hesab olunur.
“Sen Martində Fransa və Niderland müstəmləkəçiliyi – bir ada, bir xalq, bir tale” adlı konfransda müstəmləkəçiliyə qarşı mübarizə aparan və azad olmağa çalışan Sen Martin xalqının təmsilçiləri, eləcə də müstəmləkəçilik əleyhinə fəaliyyət göstərən təşkilatların rəhbərləri, parlament üzvləri, hüquq müdafiəçiləri, qeyri-hökumət təşkilatlarının rəhbərləri, dekolonizasiya üzrə ekspertlər və tədqiqatçılar iştirak edib.
Tədbir, heç şübhəsiz, Sen Martin xalqının haqq səsinin dünyaya çatdırlmasında müstəsna önəmə malikdir. Sen Martin parlamentinin üzvü Franklin Meyers bu fonda vurğulayır ki, istər Fransanın, istərsə də Niderlandın müstəmləkəçiliyindən qurtularaq müstəqil olmaq xalqlarımızın ən müstəsna hüququdur: “Biz də məhz bu hüququn dünya miqyasında tanınması üçün buradayıq. Hesab edirik ki, analoji konfransların təşkili əsas ideyamız olan müstəqilliyə doğru irəliləmək yolunda son dərəcə mühüm addımdır. Biz bu istiqamətdə göstərdiyi dəstəyə görə Bakı Təşəbbüs Qrupuna təşəkkür edirik. Sen-Martenin indi Azərbaycanda dostları var. Bakı Təşəbbüs Qrupu dünya ictimaiyyətinə reallıqlarımızı çatdırmaqda bizə kömək edə bilər". Meyers qeyd edib ki, Niderlandın müstəmləkə siyasəti yerli əhalinin həyatına son dərəcə mənfi təsir göstərir, onların siyasi azadlığını məhdudlaşdırır: “Muxtariyyətdən nə qədər danışsalar da, reallıq budur ki, biz Niderland Krallığının bir hissəsiyik”. Qeyd edək ki, Karib hövzəsində yerləşən Sent Martin Adası 1648-ci ildə iki hissəyə bölünüb. Adanın xalqı Fransa və Niderland arasında bağlanmış müqavilənin nəticələrindən hələ də əziyyət çəkir. Adada müstəmləkəçilik irsi iqtisadi və siyasi sahələrdə davamlı olaraq təsirini göstərir. Fransa və Niderlandın güclü təsiri, Sen-Martin xalqının öz müqəddəratını təyin etmək cəhdlərinə maneə yaradır. Ərazinin iki kolonial hakimiyyət tərəfindən 2 yerə bölünməsi köçkünlük, ailələrin parçalanması, sosial mövcudluğun məhv edilməsi və ümidsizliyə sürüklənmə ilə nəticələnib. Sen Martinin Şimal və Cənub hissələri XXI əsrdə Avropa dövlətləri tərəfindən kolonizasiya olunub. Halbuki, Sen Martinin xalqı birdir, amma kolonializm onları iki yerə bölüb. Hər iki hissədəki yerli xalqın ortaq problemlərin öhdəsindən gəlmək qabiliyyəti qəsdən zəiflədilib. Kolonial hakimiyyətlər Sen Martinin resurslarını guya adanın inkişafına kömək məqsədilə öz xeyirlərinə istifadə edirlər. hazırda aydın görünür ki, dərin iqtisadi monopolizm və tənəzzül Sen Martin xalqına zərər verməyə davam edir. Sen-Martendəki “Pro Soualiga” Fondunun katibi Renate Brison qeyd edir ki, Bakı Təşəbbüs Qrupu Sen-Martenin müstəqilliyinin əldə edilməsi uğrunda mübarizədə mühüm müttəfiqdir. O bildirib ki, Bakı Təşəbbüs Qrupu BMT ilə əlaqələri dəstəkləyir və müstəmləkə zülmü altında olan xalqların problemlərini beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırmağa kömək edə bilər. Renate Brison vurğulayıb ki, təşkilatın dəstəyi sayəsində müstəmləkə altında olan xalqlar müstəqillik əldə edə biləcəklər. Onun sözlərinə görə, metropoliya Sen-Martendə hakimiyyət və özünüidarəetmə institutlarını özünə tabe edib, nəticədə vətəndaşlar cəmiyyəti idarə edəcək siyasətçiləri özləri seçə bilmirlər.
Burada bir məqamı da xüsusi qabartmaq lazım gəlir ki, Fransa əsarətində saxladığı ölkələrin suverenliyinin məhdudlaşması, yeraltı və yerüstü sərvətlərinin talanması ilə yanaşı, fundamental insan hüquqlarının tapdanmasını ən ağır təzahürlər kimi adiləşdirib, özünün dövlət siyasətinə çevirib. Bu, Sen Martinə münasibətdə də özünü qabarıq büruzə verir. Ümumiyyətlə, özünü demokratiyanı və insan hüquqlarının təminatçısı kimi bəyan edən Paris neokolonializmi davam etdirməklə dünyada ən pis nümunə ortaya qoyur. Hazırda 13 dənizaşırı ərazini müstəmləkəsi kimi idarə edən, həmçinin dünyanın müxtəlif qitələrində yerləşən keçmiş müstəmləkələrinin daxili işlərinə qarışan Fransa beynəlxalq təşkilatların və müstəqillik uğrunda mübarizə aparan xalqların uzun illərdir tələblərinə baxmayaraq, neokolonializm siyasətini davam etdirir. Bu fonda Qeyd edək ki, Bakıdakı tədbir Sen-Martin xalqının öz gələcəyini müstəqil şəkildə müəyyən etməsi üçün beynəlxalq dəstəyin vacibliyinə dair çağırış platforması rolunu oynayacaq. Azərbaycan dünyada neokolonializm siyasətinə etiraz edir və bu siyasətdən əziyyət çəkən xalqların mübarizəsinə mənəvi-siyasi dəstək verir. Ölkəmiz xüsusilə Fransanın müxtəlif xalqlara qarşı repressiv siyasətinə kəskin etirazını bildirərək dünya birliyini bu amansızlığa laqeyd qalmamağı çağırır. Bu istiqamətdə Qoşulamama Hərəkatının həmrəyliyi xüsusi diqqət cəlb edir. Qoşulmama Hərəkatında müasir demokratik dəyərlər, həmrəylik, dostluq və qardaşlıq mühiti yarad bilən Azərbaycan ən mötbər beynəlxalq tribunalarda, qlobal sammitlərdə və zirvə görüşlərində müasir müstəmləkəçiliklə barışmaz mövqeyini ortaya qoyur. Bakı Təşəbbüs Qrupunun yaradılması da bu istiqamətdə qlobal müqavimətin artmasına mühüm rol oyanamaqdadır. Qoşulmama Hərəkatının 2023-cü il iyulun 5-6-da Bakıda keçirilmiş nazirlər toplantısı çərçivəsində yaradılan Bakı Təşəbbüs Qrupu dünyada müstəmləkəçiliyə məruz qalan xalqlara, o cümlədən də Sen-Martindın olanlara müvafiq dəstək göstərir, onların azadlığı uğrunda çalışır.
Nahid SALAYEV
