Azərbaycanın dəmiryol daşımaları xeyli azalıb - halbuki şərtlər dəyişməyib...
Vüqar Bayramov: “Bu o demək deyil ki, ölkə üzərindən daşımalar azalıb”
Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına görə, bu ilin ilk on bir ayı ərzində Azərbaycan dəmir yolu ilə 6,96 milyon ton yük daşınıb və bu yüklərin dəyəri 3,01 milyard dollar təşkil edib. Ancaq məsələ ondadır ki, bu, 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə müvafiq olaraq 10,1 faiz azdır. Üstəlik, ixrac olunan yükün həcmi 13,5 faiz azalıb.
Nəzərə alaq ki, Azərbaycanın tranzit ölkə olaraq rolu azalmayıb, əksinə artıb. Çünki Rusiya üzərindən sanksiyalar götürülməyib, Qırmızı dənizdə vəziyyət sabitləşməyb. Üstəlik, Çindən Avropaya Azərbaycan üzərindən konteyner daşımaları da azalmayıb. Həm də Rusiyadan İran Astarasına qədər yüklərin bir qismi dəmir yolu ilə daşınır. Bütün bunların fonunda, dəmir yolu ilə yükdaşımalar niyə 10 faizdən çox azalıb?
“Elə şirkətlər var ki, avtomobil və su yolu ilə daşımalara üstünlük verir”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən millət vəkili Vüqar Bayramov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bunu bir sıra amillərlə əlaqələndirdi: “Məsələ ondadır ki, beynəlxalq yükdaşımalar zamanı fərqli nəqliyyat növlərinə üstünlük verilir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanda xüsusən yükdaşımalarda Ələt limanı ilə daha çox quru nəqliyyat vasitəsi ilə yüklərin daşınması həyata keçirilir. Bu da xüsusən xarici şirkətlərin üstünlük verdiyi nəqliyyat növüdür. Bu baxımdan beynəlxalq tranzit yüklərin həcminin müəyyənləşdirilməsi üçün birmənalı şəkildə təbii ki, baxılmalı məqamlardan biri ümumi yük dövriyyəsidir. Yəni ümumi yük dövriyyəsinin necə dəyişməsidir. Statistika göstərir ki, ölkə üzərindən daşınan ümumi yüklərin həcmində artımlar var. Ancaq müddətli olaraq bəzi nəqliyyat vasitələrində - avtomobil, hava, su, dəmi yollarında daşımaların azalması və yaxud da artması müşahidə edilir. Bu da şirkətlərin seçimi ilə bağlıdır. Elə şirkətlər var ki, avtomobil və su yolu ilə daşımalara üstünlük verir. Belə olanda bu, istər-istəməz dəmiryolu ilə daşımaların həcminə öz təsirini göstərir. Ancaq ümumilikdə götürəndə, nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanın beynəlxalq yükdaşımalarda cəlbediciliyi daha da artmaqdadır. Bu da birbaşa onunla bağlıdır ki, həm infrastrukturun inkişaf etməsi, həm elektron xidmətlərdən daha sıx istifadə edilməsi Azərbaycan üzərindən daha çox yüklərin daşınmasına gətirib çıxarır. Ona görə də dəmir yolu ilə yükdaşımaların azalması o demək deyil ki, ölkə üzərindən daşımalar azalıb. Sadəcə, daşıma şirkətləri digər nəqliyyat vasitələrinə üstünlük verir. Bununla yanaşı, hesab edirəm ki, Rəşt-Astara dəmir yolu istifadəyə verildikdən sonra bu nəqliyyat vasitəsi ilə Azərbaycan üzərindən yükdaşımalar artacaq”.
Vidadi ORDAHALLI
