KÖHNƏ VERSİYA            

Azərbaycanda çirkli pulların yuyulmasının hansı üsulları var...

Image

Rəşad Həsənov: “Çirkli pulların yuyulması həm birjalarda yeni alətlər vasitəsilə, həm eyni zamanda sosial şəbəkələr üzərindən  həyata keçirilir” 

“Hazırda Azərbaycan banklarında xarici valyutanın, o cümlədən ABŞ dollarının alışı onun satışını üstələyir”. Bunu Azərbaycan Mərkəzi Bankının sədri (AMB) Taleh Kazımov keçirdiyi mətbuat konfransında bildirib. "Bunun səbəbləri əhalinin milli valyuta etibarının və vətəndaşlarının manatla gəlirinin artmasıdır", - deyə o qeyd edib.

Bununla belə, sədr deyib ki, banklarda xarici valyutanın satışına qoyulmuş 20 min manatlıq illik limit qalır və bu, çirkli pulların yuyulmasının qarşısını almaq üçündür.

Qeyd edək ki, təkcə bizim ölkədə deyil, bütün dünyada çirkli pulların yuyulması kimi problem var və dövlət qurumları, beynəlxalq təşkilatlar nə qədər mübarizə aparsalar da bu neqativ prosesin qarşısını tam almaq olmur. 

Çirkli pulların yuyulması anlayışına gəlincə, ekspertlərin verdiyi bilgiyə görə, çirkli pulların yuyulması qanunsuz  yolla əldə edilmiş maliyyə vəsaitlərinin "gizli iqtisadiyyat"dan rəsmi iqtisadiyyata keçirilməsi və onlardan sonrakı mərhələdə açıq şəkildə istifadə edilməsi prosesidir. Prosesin rəsmi adı "cinayət yolu ilə əldə edilmiş pul vəsaitlərinin və ya mülkiyyətin leqllaşdırılması"dır.

Birincisi, il ərzində vətəndaşa 20 min manatdan  artıq pulun satılmaması çirkli pulların yuyulmasının qarşısının alınmasında nə dərəcədə öz effektini verə bilir? 

Düzdür, bu, Mərkəzi Bankın çirkli pulların yuyulmasına qarşı tətbiq etdiyi bir üsuldur. Amma buna baxmayaraq, hər halda belə cinayətlər var. Azərbaycanda çirkli pulların yuyulmasında hansı mexanizmlərdən, üsullarından istifadə olunur? Deyək ki, banklarda dolların satışına məhdudiyyət qoyuldu, bu da alındı. Amma başqa üsullardan da istifadə edilməmiş deyil.  Hansı formalarda çirkli pulların yuyulması hallarına rast gəlinir? Bunun hansı formaları yayğındır? 

Ekspertlər qeyd edir ki, həm dünyada, həm də Azərbaycanda çirkli pulların yuyulması halları baş verir, amma təbii olaraq bu aşkar yox, gizli aparılır. Ekspertlərin sözlərinə görə, Azərbaycan Mərkəzi Bankının və başqa qurumların bu hala qarşı mübarizəsinə baxmayaraq çirkli pulların yuyulması prosesinin qarşısı tam alınmayıb, məsələn, bank yolu ilə bu pulları xaricə çıxarmaq imkanları məhdud olsa da, ölkə içində digər alternativ üsullar tapılıb. Deyilənə görə, bu sahədə hər kəs öz bildiyi kimi edir və çirkli pulların yuyulasında öz üsullarından istifadə edir. Ekspertlərə görə, çirkli pulların yuyulması prosesində bir çox üsullardan istifadə edilir.

Mütəxəssislər qeyd edir ki, vaxtilə şou-biznes sahəsi çirkli pulların yuyulmasında daha çox kara gəlirdi, amma indi daha çox tikinti şirkətləri çirkli pul yuyanların işinə yarayır. Mütəxəssislər hesab edir ki, pulu yuyan şəxs qanuni, amma saxta şirkət yaratmaqla hər ay vergi orqanlarında həmin şirkətin fəaliyyəti nəticəsində getdikcə qazanılan yüksək gəliri göstərməklə və vergi ödəməklə əlindəki qeyri-qanuni vəsaitləri leqallaşdırır, digər bir üsul isə qiymətli kağızlardır. Daşınmaz əmlak vasitəsilə və qiymətli daş-qaşların alınması yolu ilə də çirkli pulların yuyulması həyata keçirilə bilir. Ekspertlərin fikrincə, qanunlar nə qədər sərtləşdirilirsə, işbazlar, qanunsuz pul qazanan məmurlar pulların yuyulması üçün daha çox alternativ variantlar tapıb istifadə edirlər. 

“Sığorta mexanizminin özü çirkli pulların yuyulmasında istifadə olunan alətlərdəndir”

Tanınmış iqtisadçı ekspert Rəşad Həsənov “Bakı-Xəbər”ə şərhində əvvəlcə bildirdi ki, çirkli pulların yuyulmasına qarşı bütün dünyada müvafiq tədbirlər görülsə də, bu halın qarşısını tam olaraq almaq mümkün deyil. Çirkli pulların yuyulmasında bir çox üsullar, mexanizmlər olduğunu vurğulayan R.Həsənov qeyd etdi ki, çeşidli üsullardan istifadə etməklə bu iş görülür. “Əslində, çirkli pulların yuyulmasında çoxlu alətlər var. Mən bir neçəsini vurğulamaq istəyirəm.  Bu gün çirkli pulların yuyulması həm birjalarda yeni alətlər vasitəsilə, həm eyni zamanda sosial şəbəkələr üzərindən həyata keçirilir. Son dövrlər Tik-tok və başqa sosial şəbəkələr bu istqamətdə istifadə olunan aktiv alətlərdən biri kimi artıq nəzarətedici qüvvələrin diqqət mərkəzindədir. Digər üsullar da var. Şirkətlər arasında saxta fakturalar əsasında idxal-ixrac əməliyyatlarının həyata keçirilməsi kimi alətlərdən istifadə olunur. 

Azərbaycan qanunvericiiyində risqli vergi ödəyiciləri var.  Risqli vergi ödəyiciləri əmtəəsiz əməliyyat aparanlar, yəni ixdal etmədiyi və ya almadığı malları satan, heç bir maddi-texniki vəsaiti və əməkdaşları olmadan iş görən, bir malı alıb, amma başqa adlı bir malı satan vergi ödəyiciləridir. Yəni heç bir mal və dövriyyənin ortada olmadığı halda hansısa müqavilələr əsasında bir ödəyicidən başqa bir ödəyiciyə vəsaitin köçürülməsi məsələsi geniş yayılmış alətlərdən biridir. Risqli vergi ödəyicilərindən də istifadə edilir”-deyə R.Həsənov qeyd etdi.

Mütəxəssisin sözlərinə görə, başqa bir tərəfdən, müxtəlif  qeyri-iqtisadi   əsaslandırması olmayan biznes layihələri var ki, onların üzərindən də bu iş görülür. O vurğuladı ki, burada dövlət məmurlarının öz səlahiyyətlərindən istifadə edərək qeyri-leqal şəkildə, korrupsiya və rüşvət yolu ilə əldə olunan gəlirlərin yönəldilməsi üçün hansısa müəssisələr formalaşdırılır. “Məmurlar tərəfindən biznes subyektləri formalaşdırılır və biznes layihələri çərçivəsində gəlirlərin əldə edilməsi adı ilə çirlki pulların artıq rəsmi dövriyyəyə daxil edilməsi alətindən də istifadə olunur. Guya bunlar sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə edilmiş gəlirlərdir. Burada çox üsullardan istifadə edilir. Məsələn, sığorta mexanizminin özü çirkli pulların yuyulmasında istifadə olunan alətlərdəndir. Bu alətdən həm dünyada, həm də bəlkə Azərbaycanda da müəyyən mənada istifadə olunub. Bu istiqamətə alətlər var. Baxır hansı siqment bu prosesə cəhd göstərir və əlində hansı alətlər var. Ondan da istifadə edir”-deyə R.Həsənov vurğuladı. 

İradə SARIYEVA







VİDEO

Peskov erməniləri qorxuya saldı - Rusiya bizi də ukraynalılar kimi “qardaşcasına” öldürəcək - VİDEO

İranla Ermənistan arasında gizli silah sazişi ortaya çıxdı - VİDEO

Səfir İranın dəhliz siyasətinin daha aqressiv şəkil aldığını biruzə verdi... - VİDEO

Beynəlxalq səyahətçilər özləri ilə Qarabağdan "çox şey aparırlar"...

Partiyaların fəallığı "0" nöqtəyə dirənib - Allahın press-relizini də yaymırlar...

Azərbaycanın Ermənistana sonuncu saziş təklifindən düz 1 ay keçdi - ermənilər susur...

SON XƏBƏRLƏR

26.07.2024 | 23:48
Peskov erməniləri qorxuya saldı - Rusiya bizi də ukraynalılar kimi “qardaşcasına” öldürəcək - VİDEO

26.07.2024 | 22:25
“Paris-2024”: Azərbaycan idmançılarının möhtəşəm paradı... - VİDEO

26.07.2024 | 22:03
“Okampo kimi rüşvətxor muzdlu xidmətçiləri növbəti məyusluq gözləyir” - MİLLƏT VƏKİLİ ŞƏRH ETDİ

26.07.2024 | 20:41
Paşinyan müxalifəti ordu ilə sıradan çıxaracaq...

26.07.2024 | 20:24
Fransanın 2 "ən güclü" ermənipərəsti toqquşdu - Makron-İdalqo qarşıdurması...

26.07.2024 | 20:08
Trampla bərabər Azərbaycanda da fəallaşanlar var - Elton Məmmədovun üsyankarlığı...

26.07.2024 | 19:51
Ordubad şəhərinin yeni Baş planına yerli ziyalılar necə baxdılar?..

26.07.2024 | 19:33
Qatı antitürk iranşünas Voskanyanın Azərbaycandakı casusları ələ keçdi...

26.07.2024 | 19:17
Daha 2 dövlət Rusiyaya qarşı savaşa qoşulur - Ukrayna artıq tək deyil...

26.07.2024 | 19:00
BMCMİ əməliyyat keçirdi - silah saxlayanlar, narkotiklərin satışını təşkil edənlər... 7 nəfər saxlandı - VİDEO

26.07.2024 | 18:47
Çin ixracatını Azərbaycanın hesabına genişləndirir...

26.07.2024 | 18:32
Fəal vətəndaş cəmiyyəti həqiqi fikir plüralizmindən asılıdır...

26.07.2024 | 18:18
Beynəlxalq səyahətçilər özləri ilə Qarabağdan "çox şey aparırlar"...

26.07.2024 | 18:04
Dünyanın əksər Parlament Assambleyaları 1 sentyabr seçkisinə dəvət olunub - bircə AŞPA-dan başqa...

26.07.2024 | 17:51
84 min manata yaxın gecikdirilmiş sosial xarakterli ödənişlərin işçilərə ödənilməsi təmin edilib

26.07.2024 | 17:47
Partiyaların fəallığı "0" nöqtəyə dirənib - Allahın press-relizini də yaymırlar...

26.07.2024 | 17:40
Fransa Olimpiyanın açılışı günü bir-birinə dəydi - dəmir yolu şəbəkəsi çökdürüldü, ardından da bir aeroportda uçuşlar dayandı...

26.07.2024 | 17:33
AB ilə Türkiyənin "dönər müharibəsi" başladı - səbəbkar Almaniyadır…

26.07.2024 | 17:19
Rəsmən təsdiq və bəyan olundu - Ermənistan sürətlə müharibəyə hazırlaşır...

26.07.2024 | 17:06
Azərbaycanın Ermənistana sonuncu saziş təklifindən düz 1 ay keçdi - ermənilər susur...

26.07.2024 | 16:53
Şamaxıda narkotiklərin satışı ilə məşğul olan şəxs tutuldu

26.07.2024 | 16:40
Bəzi universitetlərdə illik təhsil haqqı artırıldı - YENİLƏNDİ

26.07.2024 | 16:35
Olimpiya Oyunlarının açılışına saatlar qalmış Fransada sürət qatarları şəbəkəsi çökdürüldü

26.07.2024 | 16:27
Dünya səyyahları Laçında... - FOTO

26.07.2024 | 16:17
Trampdan Harris haqda ağır sözlər - Ağ Evə daxil olsa... ölkə məhv olacaq...

26.07.2024 | 16:10
Qazaxıstanla müdafiə sahəsində hərbi kəşfiyyat üzrə əməkdaşlıq haqqında saziş təsdiqləndi

26.07.2024 | 16:07
Prezident Türkiyə ilə imzalanmış sazişi təsdiqlədi

26.07.2024 | 16:02
BMU-da Əlcəzairin Naama Universitet Mərkəzinin rektoru ilə görüş keçirilib

26.07.2024 | 15:54
NATO Ukrayna üzərində Rusiya dronlarını vurmağa başladı... - VİDEO

26.07.2024 | 15:26
Qəlblərdə yaşayan Şəhid Ayxan...

26.07.2024 | 15:09
"Qabiliyyətdən keçən abituriyentlər ixtisas seçimində həm jurnalistika, həm də digər ixtisasları seçə bilərlər" - Cahid İmanov

26.07.2024 | 15:07
Salyanda narkotik satan şəxs yaxalandı

26.07.2024 | 14:55
Polis Bakıda qanunsuz miqrasiyaya qarşı əməliyyat keçirdi - 34 nəfər saxlandı...

26.07.2024 | 14:33
DİN əməliyyat keçirdi - 70 kq narkotik dövriyyədən çıxarıldı - FOTO

26.07.2024 | 14:17
QAİ erməni quyruğu Okamponu danışdığına peşman etdi - bu cür yaramaz ünsürlər...

26.07.2024 | 14:00
Bank kartlarından oğurluq edən 2 nəfər saxlandı

26.07.2024 | 14:00
Fidan və Lavrov regional prosesləri müzakirə ediblər...

26.07.2024 | 13:52
Tramp Ukraynaya rekord məbləğdə silah tədarükünün yolunu aça bilər – keçmiş dövlət katibindən şok iddia…

26.07.2024 | 13:47
"Ermənistanla danışıqlar davam edir" - Ceyhun Bayramov

26.07.2024 | 13:33
Azərbaycan Somaliyə humanitar yardım göstərməyə hazırdır

26.07.2024 | 13:03
Артак Закарян, полезный военно-политический идиот - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

26.07.2024 | 12:50
Xəzərdə brokonyerlik edən şəxslər saxlandı...

26.07.2024 | 12:08
Ceyhun Bayramov və Somali XİN başçısı əməkdaşlıq məsələlərini müzakirə edib

26.07.2024 | 11:50
Sentyabrın 17-si Harrislə Tramp arasında debat keçirilə bilər

26.07.2024 | 11:36
İranla Ermənistanın 500 milyon dollarlıq "gizli silah anlaşması". Həqiqətmi, feykmi? - CANLI

26.07.2024 | 11:23
Prezident İlham Əliyev Maldiv liderini təbrik edib

26.07.2024 | 11:15
"Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasının vaxtı çatıb" - ABŞ səfitliyindən BƏYANAT

26.07.2024 | 11:06
Yevlaxda narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi ilə məşğul olan 3 nəfər yaxalanıb

26.07.2024 | 11:00
Bu gündən paytaxt üzrə bağçalara qəbul başlanır

26.07.2024 | 10:30
Qaraçuxurda 63 yaşlı qadını motosiklet vurub

26.07.2024 | 10:20
Borc içində üzürdü, brilyant tapdı həyatını dəyişdi...

26.07.2024 | 10:16
“Boeing” bu işə görə 700 milyon dollar xərcləyəcək - ŞOK RƏQƏM!

26.07.2024 | 10:05
Bu gün Paris olimpiadasının açılış mərasimi olacaq

26.07.2024 | 10:00
Azərbaycanın Britaniyadakı səfirliyinin yeni inzibati binasının açılışı olub

26.07.2024 | 09:40
Mingəçevirin bəzi ərazilərində qazın verilişi dayandırılacaq - XƏBƏRDARLIQ

26.07.2024 | 09:31
Parklanmanı səliqəsiz edənlər cərimələnəcək - qapalı park yerlərinə də aid ediləcək?

26.07.2024 | 09:20
Xətai rayonunda 2 avtomobil toqquşub

26.07.2024 | 09:15
Britaniyanın Baş naziri COP29-a dəvət edildi

26.07.2024 | 09:05
"Suriya ərazisinin terrorçulardan təmizlənməsinin tərəfdarıyıq" - Türkiyədən AÇIQLAMA

26.07.2024 | 09:00
21 yaşlı idmançı Olimpiya oyunlarında ilk dünya rekordçusu oldu

26.07.2024 | 08:42
Abortun sürətlə artması İcbari Tibbi Sığorta ilə bağlıdır - BMT Azərbaycana pis göstərici verdi…

26.07.2024 | 08:34
Lerikdə zəlzələ olub

25.07.2024 | 23:54
Təki gələnlərin sırasından Çələbilər, Nikitinlər, Heyerdallar çıxsın....

25.07.2024 | 22:47
İranla Ermənistan arasında gizli silah sazişi ortaya çıxdı - VİDEO

25.07.2024 | 20:53
Dünya xəritələrində Xəzərdən Qara dənizə yeni beynəlxalq nəqliyyat marşrutu...

25.07.2024 | 20:38
Paşinyanın "London olayı" XİN başçılarının görüşünü də pozdu...

25.07.2024 | 20:23
Putinin sözçüsünün Ukrayna ssenarisi erməniləri qorxuya saldı

25.07.2024 | 20:08
Şuşa Media Forumu Fransa mətbuatını ifşa etdi – “Le Monde", "Fiqaro" şantaj silahı kimi...

25.07.2024 | 19:52
Mərkəzi Asiya uğrunda rəqabət kəskinləşir - açar ölkə Azərbaycandır...

25.07.2024 | 19:37
İnkişaf etmiş və etməmiş ölkələr iqlimə görə intriqa içindədir - Şuşadan mühüm çağırış...

25.07.2024 | 19:30
Dünya səyyahları Ağdamda erməni vandalizminin şahidi oldular... - FOTO

25.07.2024 | 19:25
Ermənistan Hindistan silahlarının sınaq poliqonuna çevrildi...

25.07.2024 | 19:11
İlham Əliyev - “Biz gözləyirik Ermənistan desin ki..."

25.07.2024 | 18:57
Paris merindən Makrona sərt sözlər - məsuliyyətsiz, ölkəni parçalanmaya sürüklədi…

25.07.2024 | 18:23
Azərbaycanın yeni milli ideyası və gürcü-erməni faktoru...

25.07.2024 | 18:09
Ailə Məcəlləsində islahat hüquqi dövlət quruculuğunun mühüm tələbidir...

25.07.2024 | 17:55
Azərbaycan kredit ittifaqlarında mənfəət tənəzzülü nə ilə bağlıdır…

25.07.2024 | 17:42
Müdafiə Nazirliyindən Ermənistana xərt xəbərdarlıq - təxribatlar dayandırılmasa...

25.07.2024 | 17:33
Kod adı "Şimal şəbəkə" dəhlizi - Azərbaycan Əfqanıstan müharibəsində...

25.07.2024 | 17:20
Azərbaycanın üzərindən Qazaxıstan-Rumıniya kabel xətti - Bakının təşəbbüsü rezonans doğurdu...

XƏBƏR ARXİVİ

«    İyul 2024    »
BeÇaÇCaCŞB
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031