Qarabağda kilsənin məscidə çevrilməsi növbəti ağ erməni yalanıdır...
Faiq İsmayılov: “Hansısa bir kilsənin, bir məbədin, bir bazilikanın, bir sövmənin kilsə formatından çıxarılıb məscidə çevrilməsi xalqımızın, mütəxəssislərimizin düşüncəsində belə yoxdur”
Erməni yalanları bitib-tükənmək bilmir, günü-gündən yeniləri “doğulur”. Növbəti “ölü doğulan” yalanlardan birini də bu günlərdə ortaya atıblar.
Ermənistan Milli Assambleyadakı “Mənim şərəfim var” fraksiyasının üzvü Hayk Mamicanyan iddia edib ki, Azərbaycanın Hadrutdakı “Surb Astvatsatsin” “erməni kilsəsi” guya Azərbaycan hakimiyyəti tərəfindən dəyişdirilərək məscidə çevrilib. Guya kilsənin “erməni və xristian irsi silinib”.
Məsələ burasındadır ki, XII əsrə aid olan və Hadrutun Hünərli kəndində yerləşən bu kilsə erməni kilsəsi deyil, qədim alban xristian kilsəsidir. İşğal dövründə qondarma “Tsakuri” adı verdikləri bu kənddə mövcud olan xristian irsinin ermənilərlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Sadəcə, onlar işğal dövründə o kilsələri saxtalaşdırmaqla məşğul olub. Onu da vurğulayaq ki, hələ 2021-ci ildə Qafqazdakı Alban Həvarilər Müstəqil Kilsəsinin varisi olan Alban-Udi xristian dini icması erməni işğalından azad ediləndən sonra Hadrut qəsəbəsində yerləşən "Ağ xaç" kilsəsini ziyarət edərkən icma sədri Robert Mobili bəyan etmişdi ki, ermənilər Hadrutdakı bütün alban irsini saxtalaşdırıblar, kilsələri heç bir əsas olmadan erməniləşdiriblər. İcma sədri ermənilərin bu saxtalaşdırma addımlarını kəskin pisləmişdi.
İndi də erməni tərəfi utanmadan yalandan iddia edir ki, guya Hadrutdakı kilsəni Azərbaycan məscidə çevirib.
Niyə, bizim öz məscidlərimiz azdır ki, ermənilərin girib-çıxdığı yeri özümüz üçün məscidə çevirək? Erməni kilsəsi başdan-ayağa oğurluqdur, nadürüstlükdü, haramçılıqdı. Bunlar alban kilsələrini saxtalaşdıraraq “erməni kilsəsi” ediblər. Biz isə heç zaman kilsələri məscid etmərik. Məscid halallıq əlamətidir, elə saxta erməni kilsəsi xaric, kilsələr də müqəddəs yerdir. Oğurluq kilsənin üzərində məscid qurmaq Azərbaycana yaraşmaz, bu, Azərbaycanın tərzi deyil. Azərbaycan dövləti ərazisindəki bütün xristian irsinə qayğı və diqqətlə yanaşır, onları qoruyur.
“Erməni tərəfin bu uydurmaları böhtan xarakterlidir”
Erməni yalanlarına şərh verən AMEA-nın A.Bakıxanov adına Tarix və Etnologiya İnstitutunun əməkdaşı, maddi-mədəni irs üzrə ekspert Faiq İsmayılov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, bu, heç bir əsası olmayan, şər-böhtan xarakterli bir iddiadır. “Azərbaycan dövləti Hadruta keçmiş məcburi köçkünlərin qayıdışını hələ həyata keçirməyib. Çünki proses mərhələli şəkildə gedir, ora da növbə çatacaq. Hadrutda hansısa “Surb Astvatsatsin” adlı kilsənin olduğu, bu adın hansı mənbədən götürüldüyü mənə məlum deyil. Ona görə ki, işğal dövrünə qədər heç bir mənbədə, heç bir mətbuat orqanında Hadrut bölgəsində bu adda kilsənin olduğu qeyd olunmayıb. Ümumiliklə, Qarabağda Amaras, Gəncəsər, Xudavəng, Ağoğlan, Ağkilsə və sairləri var ki, onlardan kilsə, monastır kimi istifadə olub. Adı olanlar bunlardır, qalanlarının adına rast gəlməmişəm, yoxdur. Onların kilsə dediklərinin çoxunu biz sövmə, bazilika adlandırırıq. Onların da böyük əksəriyyətindən kəndlərdə Sovet dövründə anbar kimi istifadə olunurdu. Qarabağdakı kilsələr, monastırlar Azərbaycana məxsusdur. Mənim araşdırmalarıma görə, onların sayı 72-dir, amma Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi bunun 67 olduğunu qeyd edir. Biz onlarla danşırıq, əlaqə saxlayırıq, bu qurumun siyahsında da 72 rəqəmi görsənəcək. Bizim öz məscidlərimiz var və Azərbaycan dövləti onları bərpa edir. Hansısa bir kilsənin, bir məbədin, bir bazilikanın, bir sövmənin kilsə formatından çıxarılıb məscidə çevrilməsi xalqımızın, dövlətimizin, mütəxəssislərimizin düşüncəsində belə yoxdur. Birincisi, kilsə ilə məscidin memarlıq quruluşları fərqlidir. İkincisi də, bu kilsədirsə o da Allaha ibadət edilən bir məkandır, biz onu da qoruyuruq. Azərbaycanda yaşayan digər xalqların mədəni və dini irs nümunələrini göz bəbəyimiz kimi qoruyuruq”-deyə F.İsmayılov bildirdi.
O hesab edir ki, vətəndaşlarımız olan başqa xalqlara məxsus olan mədəni-dini abidələr Azərbaycan dövlətinin irsidir. O qeyd etdi ki, hansısa bir dini tikilinin formasını dəyişmək, üzərindən yazıları silmək kimi məsələlər ermənilərə məxsus olan xüsusiyyətdir: “Bu, ermənilərin xarakterinə uyğundur, bizim yoxdur. Əlimdə fakt var ki, təxminən 55 alban dövrü memarlıq abidəsini ermənilər “erməni kilsəsi statusunda” təbliğ edirlər. O kilsələrin böyük əksəriyyətinin xarici qurluşunu tamamilə dəyişdiriblər. O məbədlərin indiki şəkilləri ilə köhnə şəkilləri üz-üzə qoyanda bu fərqi hər bir insan görə bilir. Bu baxımdan, Azərbaycanda kilsənin məscidə çevrilməsi ənənəsi yoxdur. Tikiriksə orada elə məscid tikərik, niyə kilsəni məscidə çevirək ki?
Orada əgər məscid tikilərsə, birinci əhali ora köçürülməli və yerləşdirilməli, sonra isə ibadət məsələsi həll edilməlidir. Hesab edirəm ki, erməni tərəfin bu uydurmaları böhtan xarakterlidir. Çünki Azərbaycan dövlətinin, alimlərinin, mütəxəssislərin başqa xalqların adına olan, onlara məxsus hansısa bir abidənin formasını dəyişib məscid formatına salması mümkünsüz bir məsələdir”-deyə F.İsmayılov qeyd etdi.
İradə SARIYEVA
