Türk dövlətlərinin Zirvəsi ildə azı 2 dəfə keçirilə bilər - Əliyev təşəbbüs etdi...
Faiq Ələkbərli: “Türk dövlətlərinin Zirvə görüşlərinin tez-tez keçirilməsi barədə Azərbaycan Prezidentinin mövqeyi tamamilə reallıqla səsləşir”
“Bildiyiniz kimi, mənim təşəbbüsümlə bir aydan sonra Şuşada Türk Dövlətləri Təşkilatının qeyri-rəsmi Zirvə görüşü keçiriləcək”.
Bu fikirləri Prezident İlham Əliyev TÜRKPA-nın Baş katibi Mehmet Süreyya Eri, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin sədri Numan Kurtulmuşu, Qazaxıstan Parlamenti Məclisinin sədri Yerlan Koşanovu, Qırğızıstan Joqorku Keneşinin sədri Nurlanbek Şakiyevi, Özbəkistan Ali Məclisi Senatının sədri Tənzilə Narbayevanı, Şimali Kipr Türk Cümhuriyyəti Məclisinin sədri Zorlu Töreni və Macarıstan Milli Assambleyasının sədrinin müavini Marta Matraini qəbul edərkən deyib. “Mən hesab etdim ki, ildə bir dəfə Zirvə görüşünün keçirilməsi kifayət etməz. Çünki həm sürətli, yəni davamlı təmaslara ehtiyac var, eyni zamanda, hər bir Zirvə görüşü birliyimizin gücləndirilməsinə istiqamətlənmiş növbəti addım olur. Çox şadam və həmkarlarıma minnətdaram ki, onlar bu təşəbbüsü dəstəkləyiblər və düz bir aydan sonra Şuşa şəhərində qeyri-rəsmi Zirvə görüşü keçiriləcək. O görüşün əsas mövzuları nəqliyyat və iqlimlə bağlı olacaq. Bu da təbiidir. Çünki bu gün nəqliyyat əlaqələrinin qurulması və genişləndirilməsi Türk dünyasının birləşməsi ilə sıx bağlı olan prosesdir. Orta Dəhlizin fəaliyyətə başlaması və yükdaşımaların artırılması göz önündə olan məsələlərdir. Burada Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv olan bütün ölkələr birgə fəaliyyət göstərir. Mən hesab etdim ki, indiki zəmanədə Orta Dəhlizin potensialına dünyada daha böyük ehtiyac var. Biz bu mövzu ilə bağlı, gələcək addımlarımızla bağlı geniş fikir mübadiləsi aparmalıyıq”, - Prezident Əliyev əlavə edib.
Türk dövlətlərinin Zirvə görüşlərinin intensiv keçirilməsi barədə Azərbaycan Prezidentinin mövqeyi nə dərəcədə reallığa uyğundur və əhəmiyyətlidir? Həm də nəqliyyat və enerji, iqlim məsələrinin müzakirəsi türk dövlətlərinin maraqlarına nə qədər uyğundur?
“Zirvə görüşündə nəqliyyat və enerji, iqlim məsələri ilə bağlı müzakirələrin aparılması türk dövlətlərinin maraqlarına tam uyğundur”
AMEA-nın Fəlsəfə və Sosiologiya İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, fəlsəfə doktoru, BAO sədrinin müavini, siyasi ekspert Faiq Ələkbərli “Bakı-Xəbər”ə şərhində “Türk dövlətlərinin Zirvə görüşlərinin tez-tez keçirilməsi barədə Azərbaycan Prezidentinin mövqeyi tamamilə reallıqla səsləşir. Eyni zamanda da bu son dərəcə əhəmiyyətlidir. Çünki Türk Dövlətləri təşkilatı güclənməli və dünyada yeni bir gücə çevrilməlidir. Çoxqütüblü bir dünya formalaşır və çoxqütblü dünyada türk xalqları, türk dövlətləri mütləq yerini tutacaq. Ancaq əlbəttə, bu yer sıradan bir yer olmamalı, önəmli bir yer olmalıdır. Biz çoxqütblü dünyada sonuncu sırada yox, ilk sırada yer almalıyıq. Bu baxımdan, cənab Prezidentin vurğuladığı kimi, bütün sahələrdə artıq türk dövlətləri əməkdaşlığı gücləndirməlidir”-deyə bildirdi.
F.Ələkbərlinin fikrincə, türk dövlətləri nəqliyyat, enerji, mədəniyyət, hərbi əməkdaşlıq və sair sahələrdə əməkdaşlığı gücləndirməli, bir-birinə dayaq olmalıdır. F.Ələkbərli qeyd etdi ki, biz dayanmadan çox böyük sürətlə bu işi aparmalıyıq, çünki çoxqütblü dünya formalaşır. “Burada bizim üçün önəmli olan gercək güclü bir qüvvəyə çevrilməkdir. Bilirik ki, cənab Prezidentin də dediyi kimi, bizim yerimiz türk dünyası ailəsidir, Türk dövlətləri birliyidir, bizim başqa ailəmiz yoxdur. Türk dünyası da bunun əsas mahiyyətini təşkil edir. Son 30 ildə biz Türk Dünyası Təşkilatına gəlib çıxmışıqsa, bu təşkilatı da çoxqütblü dünyanın əsas güclərindən birinə çevrirməliyik. Bu isə yalnız və yalnız intensiv danışıqların aparılması, görüşlərin tez-tez keçirilməsi ilə bağlıdır. Əlbəttə, bu məsələdə Azərbaycanın ön planda olması da təqdirəlayiq haldır. Bir tərəfdən Türkiyə, bir tərəfdən Türküstan, bir tərəfdən də Azərbaycan bu məsələdə mərkəz rolu oynayır. Əlbəttə, Şimalda da müstəqil olmasa da, bəzi türk dövlətləri var, Cənubda da türk xalqları yaşayır. Bu anlamda Azərbaycan Türk Dövlətləri Təşkilatının əsas mərkəzinə çevrilib”.
O vurğuladı ki, Türkiyə, Şimali Kipr Türk Cumhuriyyəti, Mərkəzi Asiyadakı dörd türk dövləti – Qazaxıstan, Türkmənistan, Özbəkistan və Qırğızıstan da bu prosesə qoşulub, Macarıstanın da bu məsələdə müəyyən yeri olacaq. “Azərbaycan öz üzərinə düşən vəzifəni çox layiqincə yerinə yetirir. Hesab edirəm ki, Şuşada da keçiriləcək qeyri-rəsmi zirvədə türk dövlətləri liderlərinin görüşləri çox önəmli olacaq. Bütün bunlar Azərbaycanın, Türkiyənin və başqa türk dövlətlərinin birgə əməyi sayəsində gerçəkləşir. Artıq bizim yönümüz də bəlli olur. Çünki Türk Dövlətləri Təşkilatı özünü hər hansısa bir birlikdə görmür, özü müstəqil böyük bir gücə çevrilir. Ümid edirəm ki, Türk Dövlətləri Təşkilatı bu şəkildə yoluna davam edərsə, bu təşkiların tərkibinə digər dövlətlərin də müəyyən mənada qoşulması gözlənilir. Ola bilsin, onlar türk dövlətləri olmasınlar, amma bu və digər dərəcədə türk dövlətlərinə bağlı olanlar da çoxqütblü dünyada məhz Türk Döğvlətləri Təşkilatının yanında yer alacaqlar, buna zərrə qədər şübhə etmirəm. Gördüyünüz kimi, bizim qarşımızda bütün sahələrdə böyük bir perspektiv dayanır. Bunun əsasında da Türk Dövlətləri Təşkilatının güclü olması və çoxqütblü dünyada əsas yer tutmasıdır. Bu səbəbdən də nəqliyyat, enerji və başqa sahələrdə yaxından əməkdaşlıq etməliyik, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə bir olmalıyıq, bu birliyi gücləndirmək, sarsılmaz etmək boynumuzun borcudur.
Hesab edirəm ki, zirvə görüşündə nəqliyyat və enerji, iqlim məsələri ilə bağlı müzakirələrin aparılması türk dövlətlərinin maraqlarına tam uyğundur. Bu məsələdə heç bir fikir ayrılığı ola bilməz. Zirvə görüşündə də bu sahədə yeni böyük uğuralara imza atılacağına şübhə etmirəm. Türk dövlətlərinin Azərbaycanın ev sahibliyi ilə keçiriləcək COP29-a yaxından dəstək verdiyi məlumdur”-deyə F.Ələkbərli vurğuladı.
İradə SARIYEVA
