ABŞ-dan əsas gözlənti - Qafqazda bitərəfliyini saxlaya biləcəkmi...
Bəhruz Quliyev: “Bunu Vaşinqtonun gələcəkdə atacağı addımlar göstərəcək”
Məlum olduğu kimi, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Prezidenti Cozef Bayden Prezident İlham Əliyevə məktub ünvanlayıb. Məktubda çox önəmli məqamlara toxunulub.
O cümlədən qeyd edilib ki, regional sabitlik və əlaqələr Birləşmiş Ştatlar üçün prioritet məsələlərdir: “Onilliklərlə davam etmiş münaqişəyə son qoyacaq möhkəm və ləyaqətli sülh sazişi Cənubi Qafqazı transformasiya edəcək və Azərbaycanın regiondakı rolunu fundamental şəkildə dəyişəcək. Birləşmiş Ştatlar bu nəcib iddianı dəstəkləməyə hazırdır. Biz sülh və firavanlığın təmin edilməsinin əsas prinsiplər olaraq qəbul olunmasını gələcək nəsillərə borcluyuq”.
O da məlumdur ki, bəziləri ABŞ-Azərbaycan əlaqələrinin pozulduğunu iddia edirdi. Baydenin məktubu bu iddiaları darmadağın etdi. Əgər ABŞ bundan sonra da regionda gedən proseslərə, xüsusən də Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşmasına tərəfsiz mövqeyini davam etdirə bilsə, Azərbaycanla münasibətlər daha dinamik inkişaf edə bilər. O baxımdan maraqlıdır, ABŞ tərəfsizliyini qoruyub saxlaya biləcəkmi?
“Yəqin ki, ABŞ Azərbaycan kimi sadiq və etibarlı tərəfdaşla əlaqələrin inkişafından imtina etməz”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən “SƏS” Media Qrupunun rəhbəri, politoloq Bəhruz Quliyev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında buna bir neçə kontekstdən yanaşdı: “ABŞ-Azərbaycan münasibətlərinin hansı istiqamətə inkişaf edəcəyi bugünün ən çox müzakirə olunan mövzularındandır. 44 günlük müharibəyə qədər ABŞ-ın bəzi siyasi dairələri məqsədyönlü şəkildə Ermənistanın mövqeyini, işğalçı siyasətini dəstəkləyirdi. 1997-ci ildən 2020-ci ilin sentyabr ayına qədər ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədr ölkəsi kimi rəsmi Vaşinqton üzərinə düşən vasitəçilik missiyasını layiqincə yerinə yetirə bilmədi. Öz imicini, dövlət maraqlarını bir ovuc erməninin şəxsi istəklərinə qurban verdi, diasporun göstərişini yerinə yetirdi. Halbuki, ABŞ həmsədr olaraq beynəlxalq qanunlara, eyni zamanda BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsinə istinad edərək Ermənistanın işğalçı ordusunun Azərbaycan torpaqlarından çıxarılmasını təmin edə bilərdi. Amma ABŞ bunu etmədi, əksinə, Azərbaycana yardımları məhdudlaşdırdı, ərazilərimizdə olan qanunsuz erməni separatçılarını dəstəklədi. Hətta qondarma quruma maliyyə yardımları göstərdi və bu proses düz 26 il davam etdi”.
Politoloq B.Quliyev bildirdi ki, son dövrlərdə Qərbin, xüsusi olaraq da ABŞ-ın Cənubi Qafqaza marağı yenidən artmağa başlayıb: “Bölgədə gedən proseslərin fonunda liderliyin ələ alınması başlıca məqsədlərdəndir. ABŞ prezidenti Cozef Baydenin son 10 gün ərzində Prezidentimiz İlham Əliyevə məktub göndərməsi, regional proseslərdə Azərbaycanın önəmini vurğulaması, sülhün bərqərar olmasında ölkəmizlə həmrəylik nümayiş etdirməsi münasibətlərdə baş verən dəyişikliklərdən xəbər verir. Aydın məsələdir, ABŞ əvvəlki siyasətinə sadiq qalaraq “sülh təəssübkeşi” roluna girə bilər, mümkün variantdır. Çünki bu ölkə Azərbaycana münasibətində nə qədər “səmimi” olduğunu son 30 ildə yetərincə sübut edib. Bunun üçün “yeni Amerika kəşf etməyə” lüzum yoxdur. Amma fakt budur ki, ABŞ liderinin dili ilə Azərbaycanın son addımlarını təqdir edir. Deməli, Azərbaycan doğru yoldadır, öz ərazilərində suveren hüquqlarını beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri əsasında bərpa etməsində haqlıdır. Görünür, regional sabitlik və Azərbaycanla Birləşmiş Ştatlar arasında əlaqələrin inkişafı Vaşinqton üçün prioritet məsələyə çevrilib. Bunu da şərtləndirən amillər yox deyil. Ən başlıcası isə, Azərbaycanın regional güc olmasıdır. Onilliklərlə davam edən münaqişəyə məhz Azərbaycan son qoyub və ölkəmiz Cənubi Qafqaza möhkəm və ləyaqətli sülhün gəlməsində israrlı görünür. Birləşmiş Ştatlar da bununla hesablaşdığını etiraf edir. Düşünürəm ki, ABŞ Cənubi Qafqaz regionunda baş verən proseslərə münasibətində ən azından tərəfsiz olaraq qalsa, Azərbaycanla əlaqələri dinamik inkişaf edə bilər. Bunu Vaşinqtonun gələcəkdə atacağı addımlar göstərəcək. Yəqin ki, ABŞ Azərbaycan kimi sadiq və etibarlı tərəfdaşla əlaqələrin inkişafından imtina etməz”.
Vidadi ORDAHALLI
