Azərbaycan dünyanı inandırdı - Fransa Kaledoniyada qəddar müstəmləkəçilik siyasəti aparır...
Fransanın Sakit okeanda yerləşən Yeni Kaledoniyadakı müstəmləkəçilik siyasətini ən qəddar üsullarla davam etdirməsi artıq beynəlxalq miqyasda da xüsusi diqqət cəlb etməkdədir. Şübhəsiz ki, dünyanın diqqətinin bu məsələyə yönəldilməsində Bakı Təşəbbüs Qrupu mühüm rol oynayıb və oynamaqdadır.
Xatırladaq ki, Bakı Təşəbbüs Qrupu Azərbaycanın sədrlik etdiyi Qoşulmama Hərəkatının Əlaqələndirmə Bürosunun nazirlər toplantısı çərçivəsində 6 iyul 2023-cü ildə Bakıda “Müstəmləkəçiliyin tamamilə aradan qaldırılmasına doğru” adlı konfransın iştirakçıları tərəfindən yaradılıb. Bakı Təşəbbüs Qrupu XXI əsrdə hələ də müstəmləkəçilikdən əziyyət çəkən dünyanın müxtəlif bölgələrində yerləşən xalqların azadlıq uğrunda apardıqları mübarizəyə dəstək verir. Fransanın Yeni Kaledoniyadakı son zorakılıqlarının da dünyanın diqqət mərkəzinə gəlməsində Bakı Təşəbbüs Qrupu mühüm rol oynayıb. Xatırladaq ki, Paris Yeni Kaledoniyanın aborigen sakinləri olan kanakların sayını nəzarətdə saxlamaq və onların ada dövlətində mütləq çoxluq olmasını önləmək üçün konstitusiya dəyişikliyinə gedir. Dəyişikliyə əsasən, Yeni Kaledoniyada 10 ildən artıq yaşayan hər kəsə yerli seçkilərdə səsvermə hüququ verilir. Bu isə 1998-ci ildə Fransa hakimiyyəti və Yeni Kaledoniyanın yerli hökuməti arasında imzalanmış razılaşmanın pozulması deməkdir. Çünki həmin razılaşmaya əsasən, səsvermə siyahısına həmin razılaşma qüvvəyə minən ana qədər arxipelaqda yaşayan sakinlər və onların övladları daxil edilmişdi. Dəyişiklik adaya son illərdə Fransadan köçən və Yeni Kaledoniya sakinlərinin 20%-ni təşkil edən yeni sakinlərə də səsvermə hüquq vermiş olur. Rəsmi Paris bu addımı atmaqla adada hər il daha da azalan fransız əhalinin sayını artırmağa, onlardan “beşinci kolon” kimi istifadə etməyə və aborigen kanakların müstəqillik istəyini sıfırlamağa çalışır. Təbii ki, bu da Yeni Kaledoniyanın aborigen əhalisinin etirazlarına səbəb olur. Bu etirazları isə Fransa güc yolu ilə, digər təzyiqlər vasitəsilə yatırmağa çalışır. Elə Azərbaycan da bu haqsızlığıa etiraz edir. Baş verənləri artıq dünya mediası da xüsusi diqqət edir. Məsələn, Böyük Britaniyanın “Daily Express” nəşrinin yaydığı məlumatda deyilir ki, Fransa prezidenti Emmanuel Makron özünün demokratiya carçısı olduğunu israrla iddia edir. Gürcüstan xalqı küçələrə axışarkən, Makron bunu alqışlamışdı. Ancaq eyni zamanda o, Yeni Kaledoniya kimi kiçik bir ölkədə yerli əhalinin öz hüquqları və müstəqillik uğrunda nümayişlərini hərbi güc tətbiqi ilə dayandırmaq üçün mindən çox hərbçi göndərib. Xəbərdə Makronun guya Yeni Kaledoniyadakı gərginliyin səbəbi kimi Azərbaycanı ittiham etməsi “qəribə” adlandırılıb. Bildirilib ki, Parisin anti-Azərbaycan mövqeyinin 17 000 km uzaqlıqdakı müstəqillik mübarizəsi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur, daha çox Fransanın daxili siyasəti ilə bağlıdır.
Nəşrdə Fransanın müstəmləkəçiliyinin acınacaqlı və qanlı tarixindən də bəhs edilib. Həmçinin Makronun müstəmləkəçilik üçün addım atmaq və qərarlar qəbul etmək ehtiyacı patriarxal imperializm adlandırılıb. Böyük Britaniyanın “The Sunday Times” qəzeti də Fransanın amansız müstəmləkəçilik tarixinin ölkənin Yeni Kaledoniya siyasətinə təsirinə diqqət çəkərək bunun Emmanuel Makronun prezidentliyi dövründə ən ciddi böhrana çevrildiyindən bildirib: “1931-ci ildə Fransa öz imperiyasının müxtəlif guşələrini nümayiş etdirmək üçün bir sərgi təşkil edib. Orada Sakit okeandakı Yeni Kaledoniyadan olan 100 kanak sərgilənib. Onların paltarını çıxarıblar və Parisdə Bulon meşəsindəki zooparkda təhlükəli adamyeyənlər kimi nümayiş etdiriliblər, orada onlar çiy ət yeməyə və “vəhşisayaq” rəqslər etməyə məcbur ediliblər... Fransanın qəddar müstəmləkəçilik tarixi onun bugünkü siyasətinə güclü təsir göstərir...Bu durumda yeddi nəfərin ölümünə səbəb olan Yeni Kaledoniyadakı iğtişaşlar Makronun prezidentliyinin ən pis böhranlarından birinə çevrilib... Fransa yadları 140 adalıq ərazidə yerləşən 270 000 nəfəri qızışdırmaq üçün köhnə müstəmləkə küskünlüyü kartları ilə oynamaqda ittiham edib: sosial şəbəkədə “EndFrenchColonialism” həştəqi ilə yazılan postlar Fransanın Ermənistana dəstəyindən narazı olan Rusiyanın müttəfiqi Azərbaycana aid edilib”. Yazıda Makronun adaya əziyyətli səfərindən də söz açılıb: “Makron Fransadan 17 000 km məsafədə yerləşən Cənubi Sakit okean arxipelaqına 24 saatlıq uçuş edib və beləliklə, Fransadan mümkün ola biləcək ən uzaq məsafəyə getmiş olub. O, barrikadalardan yayınmaq üçün hava limanından birbaşa Numeadakı polis qərargahına helikopterlə uçmalı olub”. Nəşr fransalı diplomatik mənbəyə istinad edərək sözügedən dənizaşırı ərazinin Paris üçün xüsusi önəm daşıdığına diqqət çəkib: “O qeyd edib ki, Yeni Kaledoniyada hibrid avtomobillərdə akkumulyatorların, həmçinin sikkələrin, zirehlərin və turbin qanadlarının hazırlanmasında istifadə olunan nikelin dünya ehtiyatlarının dörddə biri var”. Bildirilib ki, Fransa lideri məmləkətinə qayıtmazdan öncə Parisə loyal və müstəqil tərəfdarları ilə görüşdə sonradan adaya gələn fransalılara səsvermə hüququ qazandıran islahatın ertələnməsinə razılaşıb. Qeyd olunub ki, məhz bu dəyişikliyin gündəmə gəlməsi Yeni Kaledoniyada çaxnaşmaya yol açmışdı. Nigeriyanın “Blueprint” nəşri isə yazır ki, imperiyalar dövrü bitib və artıq fransız qanunvericilərinin davamlı olaraq başqalarında günah atmaqdansa, yerli əhalini dinləməsinin vaxtı çatıb. Fransanın öz vətəndaşları belə, bu açıq-aşkar yeni müstəmləkəçiliyə görə utanır və Parisdəki etiraz aksiyalarında kanak müstəqillik bayrağı dalğalanır. Lakin, bu reallıqlara daha çox diqqət yetirmək və Fransanın yayındırıcı taktikasına aldanmamaq lazımdır: “Hər şeyi xarici müdaxilənin üstünə atmaq kanak xalqının iradəsini inkar edir ki, bu da müasir Fransada müstəmləkə təfəkkürünün davam etməsinin başqa bir nümunəsidir. Yeni Kaledoniyadakı əsl xarici müdaxilə, neokolonial parislilər tərəfindən qaydaların kinli manipulyasiyasıdır”.
Tahir TAĞIYEV
