"Kipr adasında davam edən çıxılmaz vəziyyətə görə məsuliyyət Avropa İttifaqının üzərindədir"
ŞKTC Xarici İşlər Nazirliyi Avropa Birliyinin Kipr Türk xalqına qarşı etdiyi ədalətsizliyin və tarixi səhvin 20-ci ildönümü olduğunu bildirərək, adada davam edən dalana dirənişin yeganə məsuliyyətinin Cənubi Kipr Rum Administrasiyası (GCASC) tam üzvlüyə qeyd-şərtsiz qəbul edilən Avropa İttifaqının üzərində olduğunu vurğulayıb.
ŞKTC Xarici İşlər Nazirliyi Cənubi Kipr Rum Administrasiyasının birtərəfli və qeyri-qanuni Avropa Birliyinə üzvlüyünün 20-ci ildönümü ilə bağlı açıqlama verib.
Açıqlamada: “Bu gün (dünən) Avropa İttifaqının Kipr Türk xalqına qarşı etdiyi ədalətsizliyin və tarixi səhvin iyirminci ildönümüdür. Məlum olduğu kimi, 2004-cü il mayın 1-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Kipr probleminin hərtərəfli həlli istiqamətində göstərdiyi səylərin nəticəsiz qalmasına səbəb olan Cənubi Kipr Rum Administrasiyası qeyri-qanuni və birtərəfli qaydada Avropa Birliyinə tamhüquqlu üzv qəbul edilməsidir. Avropa İttifaqı adadakı problemin qərəzli tərəfi olmağı seçdi.
24 aprel 2004-cü ildə Şimal və Cənubda eyni vaxtda və ayrı-ayrılıqda keçirilən referendumlarda iki ayrı xalqın olduğu qeydə alınsa da, adada davam edən dalana dirənmənin yeganə məsuliyyəti, şübhəsiz ki, beynəlxalq müqavilələr, eləcə də beynəlxalq təşkilatlar və Kiprdə öz müqəddəratını təyinetmə hüququna malik olan iki dövlət öz fundamental prinsiplərinə və dəyərlərinə zidd olaraq Cənubi Kipr Rum Administrasiyasını qeyd-şərtsiz tamhüquqlu üzv kimi qəbul etmiş Avropa Birliyidir.
Kiprdə hər iki xalqın rifahı üçün öz öhdəliyi ilə yola çıxan Avropa İttifaqı, Nazirlər Şurasının 26 aprel 2004-cü il tarixli qərarı ilə Kipr türklərinə qarşı embarqonu və təcridin aradan qaldırılması ilə bağlı öz qərarını həyata keçirə bilməyib, üzvlük həmrəyliyi adı altında yunan administrasiyasının təsirinə düşərək, hüquqi bərabərlikdən uzaqlaşıb.
Əslində, Avropa İttifaqı Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyenin son günlər mətbuatda əksini tapan bəyanatları göstərir ki, Avropa İttifaqı rəsmiləri Kipr türk xalqını edilən haqsızlıqları görməzlikdən gələrək heç bir addım atmırlar. Kipr məsələsi ilə bağlı maksimalist yunan tezislərini müdafiə edən qərəzli mövqelərini ictimaiyyət qarşısında nümayiş etdirməkdən çəkinməyə ehtiyac duyurlar. Belə olduğu halda, Avropa Birliyinin adada həll yolunun tərəfdarı olduğunu iddia etməsi yalnız qeyri-səmimiliyinin təzahürüdür.
Kipr türk tərəfi keçmişdən bu günə qədər xoş niyyətlə danışıqlar masası arxasında öz yerini tutub və bütün lazımi səyləri göstərib, lakin bütün proseslər qeyri-şərtsiz Avropa İttifaqının dəstəyini qazanan Kipr Rum tərəfinin barışmaz münasibəti ilə nəticəsiz qalıb. Həll proseslərində Kipr türk tərəfinin konstruktiv münasibətinə məhəl qoymayan Avropa Birliyi öz prinsiplərinə zidd, qərəzli və ədalətsiz bir vəziyyət nümayiş etdirməkdə davam edir.
2017-ci ildə Krans-Montanada keçirilən və bütün tərəflər tərəfindən son səy olaraq görülən Kipr Konfransı nəticəsində Kipr Türk tərəfi bugünkü reallıqlara əsaslanaraq, adada ədalətli, real və davamlı barışığa iki ayrı-ayrı müstəqil dövlət arasında əməkdaşlığa əsaslanan mehriban qonşuluq münasibətləri vasitəsilə əldə edilməlidir prinsipinə əsaslanan yeni baxış irəli sürüb.
Adada və Şərqi Aralıq dənizi bölgəsində davamlı sülh və sabitliyi təmin etmək üçün Avropa Birliyi iyirmi il əvvəl etdiyi səhvin məsuliyyətini öz üzərinə götürməli və mövcud faktlar işığında Türkiyənin azad iradəsini qəbul etməlidir. Kipr xalqına xas suveren bərabərliyi və Kipr Türk xalqının bərabər beynəlxalq statusunu qeyd etməsi qaçınılmazdır”, - deyilir.
17-18 aprel tarixlərində Brüsseldə keçirilən Avropa İttifaqı Zirvə toplantısında Türkiyə Kipr probleminin münasibətlərdə irəliləyişlə əlaqələndirilməsinə reaksiyası və Aİ ilə dialoqun sürətə uyğun müzakirə ediləcəyi ilə bağlı Brüsseldə dəvət aldı. Türkiyəyə doğru atılan addımların səviyyəsi və əhatəsi iki tədbirin birində səfir səviyyəsində iştirakını saxladı, digərində iştirak etmədi.
2004-cü ildə Belçika, Aİ Sədrliyi və qeyri-rəsmi Aİ Ümumi Məsələlər Şurası tərəfindən təşkil edilən İttifaqın ən böyük genişlənməsinin 20-ci ildönümü qeyd etməsinə Aİ üzv dövlətlərindən əlavə 10 hazırkı namizəd və ya potensial genişlənmə ölkəsi dəvət olunub.
Diplomatik mənbələrdən alınan məlumata görə, Türkiyə, 29 aprel axşamı Brüssel Gözəl Sənətlər Mərkəzində (BOZAR) keçirilən 2004-cü ildə Aİ-nin ən böyük genişlənməsinin 20-ci ildönümü qeyd etməsinə Cənubi Kipr Rum Administrasiyasının qeyri-qanuni üzvlüyü səbəbindən qatılmadı. Aprelin 30-da səhər saatlarında 10 inkişaf etməkdə olan ölkə ilə keçirilən qeyri-rəsmi Aİ Ümumi İşlər Şurasının işçi səhər yeməyində Türkiyə nazir deyil, səfir səviyyəsində təmsil olunub.
17-18 aprel AB Sammitində Türkiyə ilə bağlı qərarlara Ankaranın reaksiyası səbəbindən Türkiyənin iştirak səviyyəsinin aşağı səviyyədə saxlanıldığı öyrənilib.
Türkiyənin AB-dəki daimi nümayəndəsi, səfir Faruk Kaymakcı sosial media hesabından açıqlama verərək, 10 genişlənmə ölkəsini ilk dəfə bir araya gətirən qeyri-rəsmi AB Ümumi İşlər Şurasının iclasına qatıldığını qeyd edib: “Biz vurğuladıq ki, Aİ-yə üzvlük perspektivinin gücləndirilməsi islahatları sürətləndirəcək və üzvlük danışıqları prosesində veto hüququndan sui-istifadənin hər kəsin ziyanına olan nəticələri var”, - deyib.
Xarici İşlər Nazirliyindən verilən açıqlamada: “17-18 aprel 2024-cü il tarixlərində Brüsseldə keçirilən Aİ dövlət və hökumət başçılarının Xüsusi Zirvə Toplantısında ölkəmizlə bağlı qəbul edilmiş qərarlar Aİ-nin strateji baxışının olmamasının yeni nümunəsidir”, - deyə bildirib.
Bəyanatda: “Sammitin yekunları vurğulanır ki, Aİ-nin ölkəmizlə əməkdaşlıq və qarşılıqlı faydaya yönəlmiş münasibətləri inkişaf etdirməsi strateji maraqlarına uyğundur. Digər tərəfdən, Aİ Komissiyasının vitse-prezidenti/Aİ-nin Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali Nümayəndəsi Borrell tərəfindən hazırlanmış Aİ-Türkiyə münasibətlərinə dair Birgə Bildirişdə yer alan tövsiyələrlə bağlı konkret qərarın qəbul edilə bilməməsi ciddi uyğunsuzluqdur. Kipr məsələsinin Türkiyə-AB əlaqələrindəki irəliləyişlə əlaqələndirilməsi heç vaxt tərəfimizdən qəbul edilməyəcək”, - deyə bəyanatda vurğulanıb.
SAMİRƏ
