Azərbaycan Qarabağ problemini həll etməyən AŞPA-da qalmalıdır?..
Sahil İsgəndərov: “Hazırkı şəraitdə Azərbaycanın AŞPA-dan çıxması, bu barədə addımları birmənalı şəkildə həmin meydanı bizim düşmənlərimizə və onların havadarlarına verə bilər”
Məlum olduğu kimi, AŞPA qış sessiyasının ilk iclasında Azərbaycan nümayəndə heyətinin etimadnaməsi təsdiqlənməyib.
Belə ki, almaniyalı deputat Frank Şvabenin Azərbaycan nümayəndə heyətinin etimadnaməsinin təsdiqlənməməsi ilə bağlı təklifi dəstəklənib. Azərbaycan nümayəndə heyəti iclasda iştirak etsə də, onların səsvermə hüququ məhdudlaşdırılıb.
Azərbaycanofobiya ilə “silahlanmış” AŞPA-nın bəhanəsi o olub ki, Azərbaycan tərəfi avropalı müşahidəçilərə 2023-cü ildə Laçın dəhlizinə səfərə və Qarabağdakı vəziyyəti müşahidə etməyə, eyni zamanda, azərbaycanlı “siyasi məhbuslar”la görüşə icazə verməyib. Monitorinq Komitəsi 24 saat ərzində qərar verməlidir.
Bildirək ki, Azərbaycan 2001-ci ildə AŞPA-ya üzv qəbul olunanda əsas istəklərindən və AŞPA-nın üzərinə götürdüyü öhtəliklərdən biri Qarabağ probleminin dinc yolla həll olunması idi. Amma heç nə edə bilmədi, bir - iki qətnamə çıxardı, o da heç nəyi dəyişmədi. Bir halda ki, bu gün Qarabağ problemi həll olunub, belə şəraitdə Azərbaycanın Avropa Şurası Parlament Assambleyasının üzvü kimi qalmaqda davam etməsi nəyə lazımdır? Avropa Şurası Azərbaycana lazımdırmı?
Qeyd ediliyi kimi, onun bir dənə böyük vəzifəsi vardı, Qarabağ problemini həll etməli idi, lakin onu da bacarmadı. Azərbaycanın orada qalmasına nə ehtiyac var?
“...Bu variant da nəzərdən keçirilə bilər”
Politoloq Sahil İsgəndərov “Bakı-Xəbər”ə şərhində “Əlbəttə ki, Avropa Şurasının Parlament Assambleyası ilə bağlı Azərbaycanın çox ciddi iradları var”-deyə bildirdi.
S.İsgəndərovun sözlərinə görə, həqiqətən də vaxtilə Azərbaycan bu quruma daxil olarkən AŞPA-nın həyata keçirməli olduğu missiyalardan biri Qarabağ münaqişəsinin həlli, Ermənistanın Azərbaycana təcavüzünə qarşı əməli tədbir görmək idi. O təəssüflə qeyd etdi ki, Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsinə qarşı Azərbaycanın apardığı mübarizəyə tək AŞPA deyil, digər Qərb təsisatlarının heç biri dəstək göstərmədi və münaqişənin həllində onların heç bir rolu olmadı. S.İsgəndərov bildirdi ki, bu, eyni zamanda ovaxtkı həmsədr ölkələrə də aiddir. “Bu baxımdan, əlbəttə, Azərbaycan xalqının, Azərbaycan cəmiyyətinin təkcə AŞPA-ya yox, bütün Avropa qurumlarına çox ciddi və haqlı iradları var. Amma vaxtaşırı olaraq AŞPA-da və digər Avropa təsisatlarında Azərbaycana qarşı qərəzli addımlar atılır, qətnamələr qəbul olunur. Xüsusən də İkinci Qarabağ müharibəsində Azərbaycanın qələbəsindən və keçən ilin sentyabrında Qarabağdakı separatçı rejim darmadağın edildikdən, onların “liderlər”i həbs edilikdən sonra Avropa təsisatlarında Azərbaycana qarşı qərəzli qətnamələr qəbul edilib, bəyanatlar və çağırışlar səsləndirilib.
Guya Qarabağdakı erməni qalıqlarını Azərbaycan zorla çıxarıb. Təbii ki, Azərbaycan belə məqamlardan narahat olmaya və narahatlığını ifadə etməyə bilməz. Amma mən düşünmürəm ki, biz buna görə Avropa təsisatlarından, AŞPA-dan çıxmalıyıq. Birinci növbədə ona görə ki, biz konkret olaraq AŞPA-nın tərkibindən getsək, deməli meydanı birmənalı şəkildə ermənilərə, erməniçilik ideoloqlarına və onların havadarlarına vermiş oluruq. Bu və digər şəkildə həmin qurumda Azərbaycana qarşı hansı qərəzli mövqe sərgilənməsinə baxmayaraq, Azərbaycanın orada iştirakı bir sıra hallarda həmin qərəzli bəyanatların, addımların qarşını almağa müvəffəq olmasa da, heç olmasa onların cavabını elə yerindəcə verməyə yetərli olur. İkinci bir tərəfdən də, istər AŞPA-dan, istərsə də digər qurumlardan çıxmaq elə də çətin deyil, elə də vaxt aparmır. Məsələ burasındadır ki, digər beynəlxalq və regional qurumlarda da biz belə ikibaşlı, üçbaşlı oyunların şahidi oluruq. Əslində, elə AŞPA-nın apardığı siyasəti digər Avropa təsisatlarında - Avropa İttifaqı Şurasında, Avropa Parlamentində və başqalarında görürük. Yəni bu onların hamısının apardığı siyasətin inkasıdır, yaxud məntiqi davamıdır. Bu baxımdan, BMT-ni götürsək onda da bunlar var. Ona görə də düşünürəm ki, Azərbaycanın AŞPA-dan çıxması variantı da mümkündür, bu variant da nəzərdən keçirilə bilər. Çünki sən bir təsisatın üzvüsənsə, bu o demək deyil ki, sənə siyasi yönümdən hansısa təzyiq göstərilməlidir. Amma fikrimcə, hazırda bu barədə qərar verilərsə bu bir qədər tələskənlik olardı. Azərbaycan AŞPA-ya və digər Avropa qurumlarına konkret olaraq sərt mövqeyni bildirməlidir, öz şərtlərini ünvanlamalıdır. Sözsüz, vəziyyət gəlib elə bir həddə çatsa və Azərbaycan seçim qarşında qalsa bu addımı atmaq olar. Amma indiki şəraitdə mən bunun tərəfdarı deyiləm, əslində buna bir lüzum da görmürəm. Yenə də deyirəm, biz digər beynəlxalq və regional təşkilatdan bir fərqli mövqe görsəydik bunu çox rahatlıqla etmək olardı. Biz bilirik ki, yalnız Azərbaycanın beynəlxalq hüquqa söykənən mövqeyi ilə bağlı əsas dəstək aldığı iki qurum – İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və Qoşulmama Hərəkatıdır ki, Azərbaycan Qoşulmama Hərəkatına 4 il müddətində çox uğurla rəhbərlik etdi. Doğrudur, digər təşkilatlarda da ölkəmizin ərazi bütövlüyü və suverenliyi məsələsi oraya qoyulub”-deyə S.İsgəndərov qeyd etdi.
O, həmçinin bildirdi ki, bizimlə bağlı Avropa, Qərb təşisatları nə qədər təmkinli davranmaq istəsələr də, yenə öz ermənipərəst mövqelərini ortaya qoymaqdan çəkinmirlər, bunu büruzə verirlər. Politoloqun fikrincə, burada bir məqamı da nəzərə almaq lazımdır ki, bu heç də erməni sevgisindən irəli gəlmir, bu sadəcə olaraq, həmin təsisatlarda meydan sulayan, orada hegemonluq edən qüvvələrin Cənubi Qafqazdakı maraqları ilə bağlıdır. “Məsələnin bu tərəfi də var. Ona görə də düşünürəm ki, hazırkı şəraitdə Azərbaycanın AŞPA-dan çıxması, bu barədə addımları birmənalı şəkildə həmin meydanı bizim düşmənlərimizə və onların havadarlarına verə bilər”-deyə S.İsgəndərov qeyd etdi.
İradə SARIYEVA
