Uşaq evlərindən qaçışların səbəbləri var…
Fatimə Hacıbəyli: “Hazırda uşaq evlərinə nəzarət mexanizmində problem var”
Uşaq ailədə böyüyür. Valideynin də Allah və dövlət qarşısındakı borcu onun qayğısına qalmaqdır. Amma borcundan qaçan valideynlər də az deyil. Heç kimi olmayan, bir çox hallarda küçədə tərk edilmiş körpələr uşaq evlərində qalmalı olur və 16, 18 yaşına çatdıqdan sonra oranı tərk edirlər.
Ancaq bəzən elə hal olur ki, uşaq evinə qoyulanlar taleyi ilə barışmadığından, qaçmağı çıxış yolu kimi görür.
Məlum olduğu kimi, bu günlərdə 14 yaşlı oğlan qaldığı uşaq evindən qaçıb. Hadisə Xətai rayonu, Lütfi Zadə küçəsi, 18 ünvanında yerləşən 3 saylı Uşaq Evində baş verib. Müəssisənin yaydığı məlumatda qeyd edilir ki, 14 yaşlı oğlan və 16 yaşlı bacısı “Ümid yeri” sığınacağından bir ilə yaxındır ki, Uşaq Evinə gətiriliblər. Bacı müəssisəyə adaptasiya olsa da, Cümşüd anasızlığa öyrəşə bilmədiyindən bu üsula əl ataraq anasını axtarmaq üçün qaçır.
Maraqlıdır, uşaq evlərində qaydalar necədir? Uşaqlara nəzarət hansı səviyyədədir və necə təmzimlənir?
“Uşaq evlərində nəzarət mexanizminin hər hansı bir kamera vasitəsilə onlayn rejimlə izlənilməsi təmin olunarsa, problemlər baş verməz”
“Vəfa” Sosial İctimai Birliyinin sədri Fatimə Hacıbəyli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında qeyd etdi ki, hazırda uşaq evlərinə nəzarət mexanizmində problem var. Bu tip təhsil müəssisələrində tədrisin keyfiyyəti, təlim-tərbiyə prosesi, eyni zamanda, digər təhsilalma hüququnun həyata keçirilməsi ilə bağlı məsələlərdə müəyyən qədər boşluqlar müşahidə olunur: “Bunun əsas səbəblərindən biri həmin təhsil müəssisələrinin qapalı rejimdə fəaliyyət göstərmələri ilə bağlıdır ki, buna görə əksər hallarda xoşagəlməz hallarla rastlaşa bilirik. Uşaq evlərində nəzarət mexanizminin hər hansı bir kamera vasitəsilə onlayn rejimdə izlənilməsi təmin olunarsa, problemlər baş verməz. Zamanla uşaqların adıçəkilən təhsil müəssisəsindən müxtəlif üsulla qaçdığının şahidi olmuşuq. Bu yaxşı hal deyil, çünki bədbəxt bir hadisə baş verərsə, günahkar qismində təhsil müəssisəsinin rəhbərliyi, əməkdaşları, müəllim heyəti məsuliyyətə cəlb olunur. Bu səbəbdən internat və uşaq evlərinə xüsusi nəzarət tətbiq olunmalıdır”.
Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, erkən yaşlarında uşağın ana məhəbbətindən məhrum olması onun əqli, psixi və şəxsi inkişafında böyük mənfi fəsadlarla nəticələnir: “Valideyn himayəsindən kənar böyüyən uşaqların tərbiyəsində, onlara göstərilən qayğıda boşluqlara yol vermək olmaz. Yeniyetməliyin böhran dönəminə qədəm qoyan uşaqlar təlim fəaliyyəti ilə məşğul olur və düşür qruplaşmaya, o zaman hormonol dəyişikliklər də baş verir, həm oğlan həm də qızlar o yaş mərhələsində həm də çaşqınlıq içərisində qalırlar. Tam və natamam ailələrdə böyüyən uşaqlar fərqlidir. Çünki birinci qrupa daxil olan uşaqların bütün istək və arzuları valideyn tərəfindən qarşılanır, amma digər qrupa daxil olan uşaqlarda bu olmur. Ona görə də həssas qrupa daxil olan uşaqlarda qısqanclıq, qəbullanmama duyğusu yaranır. Və həmin uşaqlara oxuduqları məktəbdə seçici münasibət varsa, onlara builinq edirlərsə onda həmin uşaqlar diqqəti özlərinə cəlb etmək üçün istənilən davranışı sərgiləyirlər və bununla da diqqət mərkəzinə çevrilirlər. Uşaqların internatlarda yaşaması onları natamam ailədə böyümək məcburiyyətində qoyur. Nəticədə uşaqların həyata baxışlarında, xarakterlərində mənfi çalarlar özünü büruzə verir. Belə ki, bu uşaqlar adi ailələrdə yaşayanlardan fərqli olaraq daha tez konfliktlərə qoşulur, pis vərdişlərə daha tez meyllənir, hətta qəddar olurlar. Çünki onlar yaşadıqları ağrılı-acılı həyatda özlərini müdafiə etməyi bacarmalıdırlar. Adətən belə uşaqlar özlərini tək hiss edir və özünə güvənməyə çalışır, bütün problemlərinin həllinə özləri cəhd göstərirlər. Bu uşaqlar internatda hər hansı təzyiqə məruz qalanda, qapalı və inamsız olurlar”.
Günel CƏLİLOVA
